رونق به بورس بازگشت؟
بورس سهام تهران بعد از مدتي ركود طولاني، به خروج نقدينگي بالا، كاهش ارزش معاملات و حجم معاملات، كاهش ارزش دلاري بازار، افت شديد قيمتي سهام و از همه مهم‌تر از بين رفتن اعتماد سهامداران منتج شد.
بورس سهام تهران بعد از مدتي ركود طولاني، به خروج نقدينگي بالا، كاهش ارزش معاملات و حجم معاملات، كاهش ارزش دلاري بازار، افت شديد قيمتي سهام و از همه مهم‌تر از بين رفتن اعتماد سهامداران منتج شد. در اين ميان شاهد ريسك سيستماتيك تنش‌هاي منطقه‌اي و جنگ و اثر آن بر بازار سرمايه بي‌جان بوديم كه مهم‌ترين آن تنش بين ايران و اسراييل بود كه به محدوديت دامنه نوسان بورس سهام تهران منتج شد. مدتي است كه با صحبت‌هاي حمايتگر وزير اقتصاد، رييس بانك مركزي و رييس سازمان بورس و هموار شدن برخي ريسك‌ها، شاهد روزهاي متعادل سبز بازار هستيم كه به رشد قيمتي سهام و رشد شاخص كل منتج شده است. اين روند به معني رونق و شكوفايي بازار سرمايه نمي‌باشد بلكه روند بازار را با ورود پول‌هاي جديد و برگشت آرام‌آرام اعتماد سهامداران رو به بهبود قرار داده است. اين درحالي است كه سهامداران در اين فرآيند مي‌توانند به نقطه سربه‌سر برسند يا از روند قيمتي سهام سود كنند، اما اين سود به معناي بازدهي نمي‌باشد، چراكه به دليل ركود طولاني بازار و بلوكه شدن پول‌هاي فراوان و كاهش ارزش زماني پول، در اين مدت فقط بخشي از ضررها جبران خواهد شد.
لذا در اين شرايط نگاه مديران سازمان بورس و مديران دولت به بازار سرمايه بايد نگاهي درمانگرايانه و حساس باشد، چراكه بورس سهام تهران مانند بيماري است كه تازه در مسير بهبودي قرار گرفته است و بايد دست اين مريض را هنگام راه رفتن گرفت و مراقبش بود نه اينكه در اين شرايط انتظار دويدن و تكاپو را از او داشت. اين مثال را زدم كه شرايط حساس بازار راحت درك شود و مديران بدانند در اين شرايط، هيجان و ترس به صورت كامل از بازار رخت بر نبسته است و اعتماد به صورت كامل به بازار برنگشته است لذا بايد در مورد تصميم‌گيري‌هاي خود در مورد بازار سرمايه دقت كنند. حتي تداوم محدوديت دامنه نوسان هم به عنوان ابزار كنترل‌كننده، نشان از كنترل همين هيجان در بازار را دارد. اين روزها شاهد تصميم افزايش عرضه اوليه‌ها در بازار سرمايه هستيم كه اين تصميم در بستر نامناسبي گرفته شده است و بستر بازار هر چند مثبت است اما ظرفيت پذيرش اين عرضه اوليه‌ها را، آن‌هم با اين عجله ندارد و بايد بهبود يابد.
هر چند دولت تمهيداتي درخصوص بهبود اساسي بازار انديشيده است همچون: حذف ارز نيما و تعلق آن به بازار توافقي و هموار‌سازي در سياست‌هاي پولي و مالي بانك مركزي و دولت و... اما جهت عملياتي شدن آنها و اثرات مثبت آنها بر سود شركت‌ها، بايد منتظر گذر زمان بود.
اگر مدعي هستيم عرضه اوليه به بازار سرمايه عمق مي‌دهد اين بدين معني نيست كه با چند روز متوالي صف خريد و كپيتال گين كوتاه‌مدت، باعث سوددهي به سهامداران خواهد شد، بلكه بايد منتظر بمانيم چند دوره متوالي از فعاليت شركت عرضه شده در بازار بگذرد و عملكرد و وضعيت آن مورد بررسي قرار بگيرد و در صورت شرايط بنيادي خوب آن شركت، مدعي شويم كه اين عرضه‌ها باعث عمق در بازار شده است. حتي اگر اجبار به عرضه اوليه در اين شرايط به بازار وجود دارد اولويت‌بندي در عرضه‌ها صورت گيرد و شركت‌هاي بنيادي با ارزش ذاتي بهتر و با فاصله تا ارزش بازار در اولويت باشند تا به بهبود هر چه سريع‌تر بازار كمك شود.
درست است كه فضاي بورس تهران سفره‌اي است براي انتفاع سهامداران، شركت‌هاي فعال در بازار و دولت... و در صورت مديريت صحيح هيچ فردي روزي هيچ فرد ديگري را نمي‌خورد اما در فرآيند حساس بازار بايد در انتشار اين عرضه‌ها، دو متغير زمان‌بندي و اولويت‌بندي را مدنظر قرار داد. بورس تهران از لحاظ تنوع شركت‌هاي فعال در بازار و حتي شركت‌هاي در ليست انتظار عرضه اوليه و حتي شركت‌هايي كه قصد ورود به بازار را دارند، بهترين موقعيت سرمايه‌گذاري و سهامداري را فراهم مي‌كند و شركت‌هاي با هدف انتفاع متنوعي در حوزه خدماتي و تجاري و توليدي، بسيار قوي در حال فعاليت در بازار سرمايه هستند، اما اين مستلزم توجه مديران به صنايع مولد، بهبود متغيرهاي بيمار اقتصادي، عدم دخالت در سود شركت‌ها و اتخاذ سياست‌هاي درست و نظارت صحيح مديران و متوليان مي‌باشد. ذات بازار سرمايه، سرمايه‌گذاري است و ذات روند آن براساس عرضه و تقاضا مي‌باشد، اميدوارم بازار با مديريت و نظارت صحيح به ذات خود برگردد.