اوپن‌اي‌آي از نسخه جديد هوش مصنوعي استدلال‌محور خود رونمايي كرد

اوپن‌اي‌آي از نسخه جديدي براي پيشرفته‌ترين مدل‌هاي هوش مصنوعي خود رونمايي كرده است كه قرار است توانايي‌هاي استدلالي را در اختيار كاربران بگذارند و براساس يك فرايند جديد، چارچوب‌هاي ايمني را تضمين كنند. سري جديد مدل‌ها هنوز در اختيار عمومي قرار نگرفته‌اند اما شركت از فعالان خارجي براي آزمايش آنها دعوت كرده است. به گزارش پيوست به نقل از وايرد، مدل جديد اوپن‌اي‌آي o3 نام دارد و جايگزيني o1 مي‌شود. مدل o1 كه اولين‌بار در ماه سپتامبر معرفي شد با توانايي‌هاي استدلالي خود شناخته مي‌شود. مدل جديد نيز همانند o1 براي ارايه پاسخ بهتر به كاربران زماني را صرف بررسي بيشتر يك مساله مي‌كند و طي كردن گام‌هاي استدلال‌محور مي‌كند. (از آنجايي كه o2 نام يك ارايه‌دهنده خدمات موبايل در انگلستان است، اوپن‌اي‌آي از ۱ به ۳ پريده است.) سم آلتمن در پخش زنده روز جمعه در اين باره گفت: «از نگاه ما اين شروع مرحله بعدي هوش مصنوعي است. [مرحله‌اي] كه شما مي‌توانيد از اين مدل‌ها براي انجام وظايف پيچيده‌تر كه به استدلال زيادي نياز دارند استفاده كنيد.» اوپن‌اي‌آي مي‌گويد مدل o3 در بسياري از موارد امتياز بسيار بيشتري از نسخه پيشين خود مي‌گيرد كه از جمله مي‌توان به مهارت‌هاي پيچيده كدنويسي و رياضي پيشرفته و توان علمي اشاره كرد. اين مدل سه برابر در پاسخ به سوالات ارايه شده از ARC-AGI عملكرد بهتري دارد. ARC-AGI بنچ‌ ماركي است كه براي آزمايش توانايي استدلال مدل هوش مصنوعي در مواجهه با مسائل پيچيده رياضي و منطقي كه براي اولين‌بار با آن روبرو مي‌شوند، طراحي شده است. گوگل نيز خط تحقيقاتي مشابهي را دنبال مي‌كند. نوام شازير، يكي از پژوهشگران گوگل، در شبكه اجتماعي ايكس اعلام كرد كه اين شركت مدل استدلالي خود را با نام Gemini  2.0 Flash Thinking توسعه داده است. سوندار پيچاي، مديرعامل گوگل، در پست وبلاگي از اين مدل به عنوان «با فكر‌ترين مدل ما تا به اينجا» ياد كرد. مدل گوگل نيز توانسته است در بنچمارك SWE-Bench كه براي ارزيابي توانمندي‌هاي عامليتي مدل‌ها طراحي شده است، نمره بالايي كسب كند. مدل جديد اوپن‌اي‌آي o3، ۲۰ درصد عملكرد بهتري نسبت به o1 دارد. اوفير پرس، پژوهشگر پسادكتري در دانشگاه پرينگستون، كه به طراحي SWE-Bench كمك كرد‌هاست، مي‌گويد «o3 [مدل قبلي اوپن‌اي‌آي] را در هم شكست. يك جهش تعجب‌برانگيز، مطمئن نيستم چطور اين كار را كرده‌اند.» رقابت بين اين دو مدل استدلال محور از اين پس صحنه رقابت بين اوپن‌اي‌آي و گوگل را در حوزه هوش مصنوعي وارد مرحله تازه‌اي مي‌كند. اوپن‌اي‌آي بايد براي جذب سرمايه‌گذاري بيشتر و ساخت يك مدل تجاري سودده، بايد پيشتازي خود را در اين عرصه تضمين كند و گوگل نيز به سختي در تلاش است تا خود را به عنوان يكي از پيشتازان عصر هوش مصنوعي به نمايش بگذارد. افزون بر اين، اين مدل‌ها نشان مي‌دهند كه چطور شركت‌هاي هوش مصنوعي بيش از پيش سعي دارند با بزرگ‌تركردن مدل‌هاي هوش مصنوعي خود، هوش بيشتري را از آنها استخراج كنند. اوپن‌اي‌آي مي‌گويد اين مدل جديد دو نسخه دارد: o3 و o3-mini. اين استارت‌آپ هنوز مدل‌هاي مذكور را به صورت عمومي عرضه نكرده است اما شركت‌ از فعالان خارجي دعوت مي‌كند تا اين مدل‌ها را آزمايش كنند. اوپن‌اي‌آي همچنين جزييات بيشتري درمورد ترفند‌هاي مورد استفاده در تنظيم o1 منتشر كرده است. اين روش كه با نام تنظيم تعمدي (deliberative alignment) شناخته مي‌شود شامل آموزش يك مدل با يك سري مشخصه‌هاي ايمني است و همچنين مدل بايد درمورد ماهيت درخواست و پاسخ خود استدلال كند تا مشخص شود كه آيا از چارچوب‌ها تخطي كرده است يا خير. اين رويكرد باعث مي‌شود تا رفتار اشتباه از سمت مدل دشوارتر شود زيرا فرايند استدلال اين هوش مصنوعي‌ مي‌تواند اشتباه را تشخيص دهد. مدل‌هاي بزرگ زباني به خوبي به بسياري از سوالات پاسخ مي‌دهند اما در پاسخ به درخواست‌هايي براي حل پازل‌هايي كه نيازمند يك منطق يا رياضي ساده هستند، گاهي اوقات به مشكل مي‌خورند. مدل o1 اوپن‌اي‌آي از يك فرايند گام به گام حل مساله استفاده مي‌كند و درنتيجه مدل هوش مصنوعي در مواجهه با چنين مسائلي عملكرد بهتري خواهد داشت. قدرت استدلال اين مدل‌ها به ويژه براي عصر عامليت‌هاي هوش مصنوعي اهميت دارد. اين عامليت‌هاي هوش مصنوعي در واقع گام بعدي براي شركت‌هاي هوش مصنوعي هستند و مي‌توانند دستوري را از انسان گرفته و مسائل پيچيده را به نيابت از كاربر حل كنند. مارك چن، نايب‌رييس ارشد تحقيقات در شركت اوپن‌اي‌آي، روز جمعه در پخش زنده گفت: «اين واقعا نشان مي‌دهد كه ما در حال پيشرفت در سمت كاربرد هستيم.» آلتمن نيز افزود: «اين مدل در برنامه‌نويسي فوق‌العاده است.» در حالي كه به پايان سال جديد ميلادي نزديك مي‌شويم، سرعت پيشرفت در صنعت هوش مصنوعي و معرفي‌هاي جديد به شكل بي‌سابقه‌اي افزايش يافته است اما در عين حال يك لحظه مهم از پيشرفت چشمگير را مشاهده نكرده‌ايم.