سد فيلترينگ سرانجام شكست
رفع فيلتر و دسترسي آزاد شهروندان به پلتفرمهاي محدود شده از شعارهاي مهم دولت چهاردهم محسوب ميشود؛ بررسيها حاكي از آن است كه دولت از همان ابتدا در اين زمينه و در راستاي حل مشكل شهروندان عزم جدي داشته و در نهايت در جلسه امروز شوراي عالي فضاي مجازي اعلام شد كه واتساپ و گوگل پلي رفع فيلتر ميشوند.
رفع فيلتر و دسترسي آزاد شهروندان به پلتفرمهاي محدود شده از شعارهاي مهم دولت چهاردهم محسوب ميشود؛ بررسيها حاكي از آن است كه دولت از همان ابتدا در اين زمينه و در راستاي حل مشكل شهروندان عزم جدي داشته و در نهايت در جلسه امروز شوراي عالي فضاي مجازي اعلام شد كه واتساپ و گوگل پلي رفع فيلتر ميشوند. اعمال محدوديت براي برخي سايتها يا پلتفرمها از گذشته و در همه كشورها ازجمله ايران بسته به سياستي كه درباره اين موضوع دارند، انجام شده است. اما ايجاد محدوديت دسترسي به برخي از پلتفرمهاي محبوب طي سالهاي گذشته، بعضا نارضايتيهايي براي كاربران به همراه داشته است؛ اقدامي كه به اعتقاد كارشناسان، اجراي آن بر فضاي كسب و كار مجازي هم تاثيرگذار بوده است. بررسيها حاكي است كه برخي با فيلترشكن فروشي پولهاي ميلياردي كسب ميكنند و به روايت آمار، به طور متوسط حدود دوسوم از مشتركان همراه از فيلترشكنها استفاده ميكنند كه بسياري از آنها از مجاري غيررسمي در اختيار قرار ميگيرد و باعث ميشود گوشيها يا سيستمها به عنوان بستري براي حمله به زيرساختهاي كشور مورد استفاده قرار بگيرد كه آسيب جدي به امنيت سايبري است. بر اساس آمار اعلام شده ۸۵ درصد مردم از فيلترشكن استفاده ميكنند و حدود ۲۰ هزار ميليارد تومان گردش مالي فروش فيلترشكن است و اين دو عدد به اندازه كافي الزام بازنگري در سياست مسدودسازي را ايجاد ميكند. بر اين اساس موضوع رفع فيلترينگ و دسترسي آزاد به سكوهاي فيلتر شده به عنوان يكي از وعدههاي دولت چهاردهم و در قبال مطالبه مردم عنوان شد و با شروع كار دولت، در دستور كار وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات، از باب مطالعه آسيبهاي فني و شناخت وضعيت موجود قرار گرفت و تأكيد شد كه بحث فيلترينگ با بررسيهاي كارشناسي برطرف ميشود. تا اينكه طبق اعلام رييسجمهور، اين موضوع در جلسه سران قوا بررسي شده و در نهايت توافق صورت گرفت كه به شوراي عالي فضاي مجازي برود و در آنجا با وجود نگاههاي خاص، كار كارشناسي ديگري روي اين موضوع بگيرد.
واتساپ و گوگلپلي رفع فيلتر شدند
در نهايت پس از فراز و نشيبها سرانجام درباره فيلترينگ اعلام شده كه در جلسه روز گذشته شوراي عالي فضاي مجازي تصميمگيرس شد كه دو پلتفرم واتساپ و گوگل پلي رفع فيلتر شوند. بر اين اساس عضو شوراي اطلاعرساني دولت از رفع فيلتر واتساپ و گوگلپلي در جريان برگزاري جلسه امروز شوراي عالي فضاي مجازي خبر داد. شهابالدين طباطبايي در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي ايكس نوشت: «در گام اول طرح رفع محدوديت فيلترينگ، واتساپ و گوگلپلي، با اجماع راي مثبت اعضاي شوراي عالي مجازي رفع فيلتر شد.» ستار هاشمي، وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات نيز در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي ايكس برداشته شدن نخستين گام براي رفع فيلترينگ را اعلام كرده است. همچنين فاطمه مهاجراني در حساب كاربري خود در شبكه ايكس نوشت: گام نخست؛ رفع فيلتر واتساپ و گوگلپلي به تاييد اعضاي شوراي عالي فضاي مجازي رسيد. معاون راهبردي رييسجمهوري گفت: «دكتر پزشكيان به دنبال ايجاد اجماع در سطوح حاكميتي و نيز با مردم است و مطمئن باشيد او آدمي نيست كه به راحتي از پا بنشيند و موضوعات را فراموش كند.» محمدجواد ظريف در حاشيه بازديد از نمايشگاه تلكام در جمع خبرنگاران اظهار كرد: دكتر پزشكيان باور دارد و در دوران انتخابات هم وعده داد كه فيلترينگ را برميدارد چون فيلترينگ نه در شأن مردم اين كشور است و نه كمكي به كشور ميكند و نه حتي در حوزه امنيت ما اثر مثبتي دارد. تمام كارشناسان امنيتي ما به اين موضوع اشاره دارند كه اين كار براي امنيت كشور مفيد نيست. وي افزود: بنابراين رييسجمهوري در زمينه رفع فيلترينگ تلاش ميكند. البته اين طور نيست كه در كشور يك نفر بتواند تصميم بگيرد؛ از بالاترين سطح تا پايينترين سطح همه نياز دارند اجماع ايجاد كنند يا لااقل حدي از همفكري و همگرايشي ايجاد كنند و دكتر پزشكيان نيز كه شعار وفاق ملي را داده است در همين راستا تلاش ميكند. معاون راهبردي رييسجمهوري گفت: دكتر پزشكيان هم وفاق در سطوح حاكميتي و هم وفاق با مردم، مخصوصا بخشي كه راي ندادند و در انتخابات شركت نكردند را دنبال ميكند. مطمئن باشيد دكتر پزشكيان آدمي نيست كه به اين راحتي از پا بنشيند و موضوعات را فراموش كند. ظريف تصريح كرد: دشواريهايي هم وجود دارد. كسي هم قول نداد همه چيز يكشبه گلستان ميشود. البته گاهي گلستان نشد كه هيچ، مشكلات هم بيشتر شد. مردم هزينه ميدهند ولي اين به خاطر آن نيست كه دولت به اين موارد باور ندارد يا اينكه حرفهايي كه در دوره انتخابات زده را فراموش كرده است.
زيرساختهاي كشور آمادگي رفع محدوديت اينترنت را دارند
بهزاد اكبري، مديرعامل شركت ارتباطات زيرساخت، در شبكه اجتماعي ايكس درباره با مصوبه شوراي عالي فضاي مجازي نوشته است: «آغاز مسير رفع محدوديتهاي اينترنت با تصويب رفع فيلترينگ واتساپ و گوگلپلي، گامي مهم در جهت بهبود دسترسي مردم ايران به اينترنت است. از تلاشهاي رياست محترم جمهوري و دكتر هاشمي قدرداني ميكنيم و اميدواريم اين حركت، سرآغازي براي دسترسي پايدار ملت بزرگ ايران به ساير پلتفرمها باشد.» مديرعامل شركت ارتباطات زيرساخت همچنين در شبكه اجتماعي ايكس تاكيد كرده بود كه زيرساختهاي كشور آمادگي رفع محدوديت اينترنت را دارند. خبرگزاري مهر روز گذشته در گزارشي به طرح ۴ مرحلهاي رفع فيلترينگ به امكانهاي بازگشايي واتساپ تا شرط دسترسي به يوتيوب و تلگرام پرداخته است. در اين گزارش بازگشايي گوگلپلي و واتساپ در دستور كار شورا، برنامهاي براي ارائه يوتيوب از طريق درگاههاي حكمراني پذير در مرحله دوم، ممنوعيت استفاده رسمي دستگاهها از سكوهاي خارجي، بازگشايي تلگرام بعد از مذاكره در مرحله سوم (ارائه تلگرام از طريق سكوهاي داخلي در صورت عدم توافق) و در مرحله چهارم نيز بازگشايي ساير سكوها بعد از مذاكره و پذيرش شروط كارگروه به عنوان چهار مرحله رفع فيلترينگ مطرح شده است.
گام خوب دولت
نيما قاضي در گفتوگو با ايرنا، درباره رفع فيلتر واتساپ و گوگلپلي گفت: رفع فيلتر اين فروشگاه اندرويدي و پيامرسان واتساپ را ميتوان يك گام در مسير موفقيت دانست چرا كه يك گام جهت رفع فيلتر بعد از مدتها كه مدام به سمت فيلترينگ ميرفتيم، اتفاق بزرگي در كشور است و نشانه تغيير نگاه است. وي تاكيد كرد: ما از اين اتفاقي كه رخ داده استقبال ميكنيم ولي به شرط اينكه دولت چهاردهم اين راه را ادامه بدهد و ديگر اپليكيشنهايي كه مورد نياز عموم مردم است و مسدود شدهاند را رفع فيلتر كند تا ديگر نيازي نباشد مردم در زندگي روزمره خود از فيلترشكن استفاده كنند. قاضي تصريح كرد: رفع فيلتر گوگلپلي در امنيت گوشيهاي كاربران بسيار داراي اهميت است و امنيت گوشيهاي مردم به معنا امنيت كل شبكه اينترنت در تمام كشور است. البته اساسا اين سوال هنوز وجود دارد كه چرا اين پلتفرم را از ابتدا فيلتر كردند.
مطالبه رفع فيلتر ساير پلتفرمها همچنان وجود دارد
با وجود اين، مطالبه رفع فيلتر ساير پلتفرمها همچنان وجود دارد. «جلال رشيدي كوچي» نماينده پيشين مجلس شوراي اسلامي در گفتوگو با ايرنا بيان كرد: بايد توجه داشت كه اكثريت مردم خواستار رفع فيلترينگ تلگرام، اينستاگرام، تویيتر و يوتيوب هستند و تا زماني كه اين پلتفرمها رفع فيلتر نشوند اين اقدامات آن طور كه بايد جوابگو نيست و ممكن است فضاي فروش فيلترشكنها همچنان با قدرت ادامه داشته يابد. وي با تاكيد بر اينكه اقدام شوراي عالي فضاي مجازي بسيار مثبت و اثرگذار است، اظهار داشت: برخي ميگويند كه چند دولت تلاش كردند كه رفع فيلتر كنند اما نتوانستند؛ من ميگويم كه چند دولت تلاش كردند فيلترينگ استمرار داشته باشد. رشيدي كوچي ادامه داد: بهرغم تمام مخالفتهاي آشكار و پنهان، گام اول رفع فيلترينگ انجام شد و اميدوارم در مرحله بعد رفع فيلتر تلگرام، اينستاگرام، تویيتر و يوتيوب انجام شود تا شاهد رضايتمندي اجتماعي باشيم و از طرف ديگر بساط فيلترشكن فروشها نيز جمع شود، در غير اين صورت آنچه بايد به صورت كامل محقق نخواهد شد. وي تلاش دولت براي رفع فيلترينگ را گامي موثر براي شكستن تابوها در اين زمينه دانست و تاكيد كرد: مقاومتي در مقابل رفع فيلترينگ وجود داشت و اين اقدام را گامي مثبت ارزيابي ميكنيم كه جاي تشكر دارد. رشيدي كوچي افزود: اين روند بايد استمرار داشته باشد تا حلاوت اين شيريني را مردم به صورت كامل احساس كنند؛ اين خط شكسته شده است و اميدواريم عزيزان با قدرت اين مسير را تا پايان دنبال كنند.