ريسك پنهان بورس تهران

بورس تهران اين روزها درگير نوسان شده است و معاملات پررونقي را پشت سر نمي‌گذارد كه اين موضوع را مي‌توان ناشي از استراحت بازار و جهش بازارهاي موازي دانست. درحال حاضر قيمت دلار در بازار آزاد ركوردشكني‌هاي بسيار سنگيني دارد و در كنار آن نرخ طلا نيز هر ساعت يك‌بار افزايش پيدا مي‌كند، در اين بين بورس نيز به عنوان يك بازار مولد، سعي در صعود دارد كه گاهی اين روند ناموفق دنبال مي‌شود.

درحال حاضر مولفه‌هاي بسيار زيادي از جمله صعود بازارهاي موازي، وضعيت منطقه و تصميم‌گيري داخل كشور روي بازار سهام تاثيرگذار است و در اين گزارش تاثير نرخ بهره روي بورس را بررسي مي‌كنيم.

در وهله نخست بايد توضيحي درخصوص نرخ بهره بين بانكي داشته باشيم؛ نرخ بهره بين‌بانكي به نرخ سودي اطلاق مي‌شود كه بانك‌ها براي تامين كسري نقدينگي روزانه از يكديگر قرض مي‌گيرند. اين نرخ، به عنوان يكي از شاخص‌‌‌هاي مهم براي تعيين نرخ بهره مرجع در شبكه بانكي و بازارهاي مالي شناخته مي‌شود.

در تعريفي ساده‌تر مي‌توان گفت كه ممكن است بانك‌ها در دوره‌هاي مالي كوتاه‌مدت روزانه يا هفتگي با كسري يا مازاد نقدينگي روبرو شوند. اگر بانكي دچار كسري نقدينگي شود، بايد از طريق وام گرفتن آن را جبران كند تا به حالت تعادل برسد. براي اينكه بانك‌ها براي حل اين مشكل به بانك مركزي نياز نداشته باشند، بازاري را به نام بازار بين‌ بانكي تشكيل داده‌اند كه در آن به يكديگر وام مي‌دهند. اكثر وام‌هاي بين بانكي سررسيد كوتاه‌مدت يك هفته‌اي يا كمتر دارند. وام‌دهي بانك‌ها به يكديگر بر مبناي يك نرخ سودي است كه به آن نرخ سود بين بانكي گفته مي‌شود.

نرخ بهره بانكي به صورت مسقيم و غيرمستقيم روي بورس تاثير دارد، به عقيده كارشناسان رشد نرخ بهره بانكي، انگيزه افراد براي اخذ تسهيلات را نيز كاهش مي‌دهد. بنابراين نقدينگي در جامعه كاهش مي‌يابد. با توجه به عمق كم بازار سهام و وضعيت فعلي آن، افراد ترجيح به كسب سود مطمئن و بدون ريسك دارند. بنابراين در اين شرايط احتمال خروج پول از سهام به سمت بانك بسيار است.

به گفته برخي از كارشناسان، نرخ بهره بين بانكي تاثير مستقيمي روي بورس ندارد اما اين نرخ مي‌تواند به‌طور غيرمستقيم وضعيت بازار را تغيير دهد. به نحوي كه با اثرگذاري بر روند توليد و بهره‌مندي شركت‌ها از تسهيلات بانكي، عملكرد آنها را تحت تاثير قرار خواهد داد. روندي كه در نهايت اثر خود را در معاملات سهام شركت‌ها نيز آشكار مي‌كند.

از سوي ديگر اما برخي معتقدند افزايش نرخ بهره بين بانكي به نفع اقتصاد است. چرا كه با كاهش نرخ بهره بين بانكي ميزان پول‌پاشي نيز افزايش مي‌يابد و اين يعني افزايش تورم كشور. در همين حال از آنجا كه افزايش نقدينگي، اصلي‌ترين موتور محرك رشد تورم به شمار مي‌رود، ركوردشكني‌هاي پي در پي در دولت سيزدهم، بسيار نگران‌كننده است.

نرخ سود بانكي چقدر است؟

نرخ سود بين بانكي در هفته منتهي به 5 دي ماه با افزايش 0.01 درصدي نسبت به هفته قبل همراه بود و به 23.94 درصد رسيد. اين نرخ بالاترين ميزان نرخ بهره بين بانكي تاكنون است. اين نرخ در هفته منتهي به 28 آذرماه با افزايش نسبت به هفته قبل از آن همراه شد و درآستانه ورود به كانال 24 درصدي قرار گرفت. نرخ سود در هفته پاياني آذرماه با افزايش 0.07 درصدي به 23.93 درصد رسيد.

نرخ سود بين بانكي درهفته منتهي به 21آذرماه با افزايش 0.07 درصدي نسبت به هفته قبل از آن ركورد جديدي را ثبت كرد و با عبور از كانال 23.8 درصدي به 23.86 درصد رسيد. اين نرخ در هفته منتهي به 14 آذرماه بدون تغيير نسبت به هفته قبل از آن 23.79 درصد اعلام شد. نرخ سود بين بانكي در هفته منتهي به 7 آذرماه بدون تغيير نسبت به هفته قبل از آن 23.79 درصد بود. اين ثبات درحالي براي نرخ سود بين بانكي به ثبت رسيده كه مدار اين نرخ در هفته پاياني آبان ماه با افزايش محسوس همراه و باعث شد نرخ بهره براي اولين‌بار در آستانه ورود به كانال 23.8 درصدي قرار گيرد. نرخ سود بين بانكي در هفته منتهي به 30 آبان ماه با افزايش 0.06 درصدي نسبت به هفته قبل از آن به 23.79 درصد رسيد. افزايش نرخ سود بين بانكي در حالي به ثبت رسيده كه وزارت اقتصاد و سازمان بورس از رايزني‌ها با بانك مركزي براي كاهش نرخ سود بانكي خبر داده بودند.

نرخ بهره بين بانكي در هفته منتهي به 23 آبان ماه با افزايش جزئي (0.01 درصدي) نسبت به هفته قبل، 23.73 درصد شده بود؛ اين نرخ در هفته منتهي به 16 آبان ماه بدون تغيير نسبت به هفته قبل از آن 23.72 درصد اعلام شده بود. نرخ بهره بين بانكي بعد از 2 هفته افزايشي در هفته منتهي به 9 آبان ماه با كاهش 0.04 درصدي همراه شد و به 23.72 درصد رسيد. اين نرخ در هفته منتهي به 2 آبان ماه به بالاترين سطح خود در سال جاري رسيد. نرخ بهره بين بانكي در اين هفته با افزايش 0.04 درصدي به 23.76 درصد رسيد.

نرخ بهره بين بانكي در هفته منتهي به 25 مهر ماه با افزايش 0.04 درصدي همراه شده و به 23.72 درصد رسيده بود. در هفته منتهي به 18 مهر ماه اين نرخ با كاهش 0.05درصدي نسبت به هفته قبل به 23.68درصد شده بود.نرخ بهره بين‌بانكي بعد از 2 هفته افزايشي، در هفته منتهي به 11 مهر با كاهش 0.01درصدي نسبت به هفته قبل به 23.73 درصد شد. اين نرخ در هفته نخست پاييز با افزايش 0.04درصدي همراه شد و به بالاترين سطح خود در سال جاري رسيد. نرخ سود بين‌بانكي در هفته منتهي به 4 مهر ماه 23.74 درصد شد.

بازار از دريچه معاملات

در اولين روز كاري هفته يعني شنبه 8 دي 1403، شاخص كل و شاخص هم وزن مجددا با واگرايي از يكديگر معاملات را به پايين رساندند و در اين روز شاخص كل بورس تهران با كاهش 21 هزار و 481 واحدي معادل 0.75 درصد به تراز 2 ميليون و 827 هزار واحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم وزن نيز با افزايش 7 هزار و 928 واحدي نسبت به معاملات روز گذشته به عدد 857 هزار و 377 واحدي رسيد. در سوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس 104 واحد افزايش را ثبت كرد و به تراز 26 هزار و 53 واحدي رسيد.

در اين روز از ميان 696 نماد بازار سرمايه در مجموع 442 نماد مثبت و 192 نماد منفي بود. همچنين 278 نماد معادل 39 درصد از نمادها صف خريد را تجربه و 89 نماد معادل 13 درصد صف فروش را تجربه كردند.

در اين روز صنايع حفاري، چاپ و نشر، فعاليت مهندسي، كاشي و سراميك، نساجي، چوب، سخت افزار و تجهيزات، ساير محصولات كاني غيرفلزي، شيرينيجات، هتل و رستوران، قطعات خودرو، انبوه‌سازي، املاك و مستغلات، ساير مواد معدني، خودرو، محصولات كشاورزي، مخابرات، حمل و نقل از طريق خطوط راه آهن، بيمه، لاستيك و پلاستيك، محصولات كاغذي و ماشين آلات الكترونيكي ارزش بازار مثبت را تجربه كردند.