بررسي وضعيت سهام و صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري

اقتصادآنلاين| در هفته‌هاي اخير، بازار سهام در ايران رشد قابل توجهي پيدا كرده است و شاخص كل از نيمه آبان امسال تا ۵ دي ماه بيش از ۴۰ درصد افزايش يافته است. اين رشد چشمگير باعث شده است تا دوباره بازار سهام و سرمايه‌گذاري در آن بر سر زبان‌ها بيفتد و بسياري از افراد به اين فكر كنند كه دوران رشد بازار سهام فرارسيده است يا بازار سهام ممكن است پس از مدتي باز هم با افت روبه‌رو شود؟ به همين دليل بررسي وضعيت بازار سهام و صندوق‌هاي سهامي در روز‌هاي فعلي اهميت زيادي دارد. اگر نگاهي به بازدهي بازارهاي مختلف بيندازيم، خواهيم ديد كه در بلندمدت بازار سهام بالاترين بازدهي را در مقايسه با بقيه بازارها داشته است. با اين حال، بسياري از كساني كه تجربه ورود به بازار سهام در سال‌هاي گذشته را داشتند اما فاقد شناخت خوب از اين بازار هستند، ممكن است در اين بازار با مشكلاتي روبه‌رو باشند. دليل اصلي مشكلات آنها تا حدودي به ديدگاه افراد و عدم آشنايي آنان با ابزارهاي مالي متنوع برمي‌گردد. براي ورود به بازار سهام، به‌طور كلي دو راه وجود دارد كه راه نخست مستقيم است و انتخاب و خريدن سهام شركت‌هاي مورد نظر از سوي خود فرد صورت مي‌گيرد. راه دوم به روش سرمايه‌گذاري غيرمستقيم در سهام معروف است و در آن فرد اقدام به انتخاب يك صندوق سهامي مي‌كند. صندوق سهامي پس از اينكه سرمايه افراد را جمع‌آوري كرد، آنها را با صلاحديد يك مدير متخصص صرف خريد سهام شركت‌هاي مناسب مي‌كند. مدير صندوق هر جا لازم باشد و درست بداند، اقدام به خريد و فروش سهام موجود در سبد صندوق مي‌كند و سهام موجود در آن يا حتي تركيب را تغيير مي‌دهد. اين كار باعث مي‌شود تا كساني كه مايل به ورود به بازار سهام و بهره‌مند شدن از سود آن هستند، به راحتي سرمايه‌گذاري كنند و نيازي به صرف وقت يا داشتن دانش تحليل بازار و سهام شركت‌هاي مختلف نداشته باشند. اين كار كم‌ريسك‌تر هم هست چرا كه صندوق‌هاي سهامي و مديران آنها اصولي مانند متنوع‌سازي در دارايي را رعايت مي‌كنند و سواد تحليلي بسيار خوبي دارند. براي اينكه بدانيم وضعيت فعلي بازار سهام چگونه است، كافي است به چند نكته از جمله ارزش معاملات، بازدهي و روند شاخص كل و شاخص هم‌وزن و متغيرهاي اثرگذار بر بازار سهام توجه كنيم. شرايط كلي بازار سهام روي صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري تاثير مي‌گذارد و به همين دليل اگر وضعيت بازار سهام خوب باشد، صندوق‌هاي سهامي معتبر هم وضعيت خوبي خواهند داشت. در حال حاضر، صندوق‌هاي سهامي و بازار سهام به‌طور كلي وضعيت خوبي دارند. مروري هم كه بر بازدهي و روند شاخص كل داشتيم، نشان مي‌دهد بازار سهام شرايط خوشايندي دارد.

در همين بازه زماني شاخص هم‌وزن نيز كمي كمتر از 29 درصد رشد كرده است كه اين عدد هم جذاب است. اين رشد قابل توجه پس از كمتر شدن نااطميناني‌ها در منطقه رخ داد.صرف نظر از بازدهي قابل توجه روزهاي اخير، ارزش و حجم معاملات بازار سهام نيز افزايش زيادي پيدا كرده است. اين معيارها نشان مي‌دهد كه وضع فعلي بازار سهام و سرمايه‌گذاري در آن مناسب است. علاوه بر اين، نگاهي به نرخ ارز هم اين ديدگاه را كه بازار سهام وضعيت مناسبي دارد، تاييد مي‌كند. البته اين به معني آن نيست كه همه صندوق‌ها به يك ميزان براي سرمايه‌گذاري مناسبند. آينده بازار سهام با توجه به شرايط فعلي مثبت و صعودي به نظر مي‌رسد. با اين حال، به‌طور كلي ممكن است با دو سناريو روبه‌رو باشيم. اولين سناريو اين است كه با توجه به اينكه شاخص كل بازار سهام به دليل اينكه در مدت 50 روز رشد قابل توجهي داشته است، با اصلاحي جزيي در روزهاي آتي همراه باشد. هرچند اين اصلاح اندك و گذرا خواهد بود و پس از آن مرحله بعدي رشد آغاز مي‌شود. سناريوي دوم اين است كه با توجه به بالا رفتن نرخ ارز در روزهاي اخير، فعلا بازار سهام و صندوق‌هاي سهامي از اين وضعيت تبعيت كنند و آنها نيز مسير صعودي را ادامه دهند. در اين صورت اصلاح به زماني ديگر موكول مي‌شود. در كنار اين دو سناريو بايد به دو نكته مهم نيز توجه داشت. نخستين مورد تاثير نااطميناني‌هاي منطقه بر بازار سهام است. اگر شرايط به همين نحو باقي بماند، بازار سهام در كل ،مسير صعودي خواهد داشت. از سوي ديگر، انتظارات تورمي نيز نقش مهمي در آينده بازار سهام دارند. اين موضوع از ماه آينده يعني بهمن ماه مي‌تواند پررنگ‌تر شود. انتظارات تورمي بالاتر موجب رشد شاخص كل مي‌شود اما تثبيت اين انتظارات ممكن است شدت صعود بازار سهام را كمتر كند.  صندوق‌هاي سهامي انواع و دسته‌بندي‌هاي مختلفي دارند. اين دسته‌ها شامل صندوق‌هاي اهرمي، صندوق‌هاي بخشي، صندوق‌هاي سهامي عادي و صندوق‌هاي شاخصي هستند. صندوق‌هاي اهرمي و بخشي به دليل اينكه بيشتر روي يك بخش يا صنعت خاص متمركز مي‌شوند، ريسك بالاتري هم دارند. صندوق‌هاي بخشي بايد با توجه به هدف‌شان انتخاب شوند. مثلا اگر شما پتانسيل رشد شاخص هم‌وزن در بلندمدت را دنبال مي‌كنيد و مي‌خواهيد به اندازه آن سود كسب كنيد، بهتر است صندوق شاخصي هم وزن كيان را بخريد اما اگر مي‌خواهيد به اندازه رشد شاخص كل سود كنيد، صندوق‌هايي مانند آرام را انتخاب كنيد. در مورد صندوق‌هاي عادي نيز بايد به پورتفو و بازدهي و نوسانات آنها توجه كنيد. صندوق‌هاي سهامي عادي و شاخصي معمولا به اندازه صندوق‌هاي اهرمي و بخشي ريسك ندارند. در جدول زير پرسودترين صندوق‌هاي سهامي شش ماه اخير در دسته‌هاي صدور و ابطالي و قابل معامله در بورس نشان داده شده‌اند. بازه شش ماهه براي صندوق‌هاي صدور و ابطالي تا 4 دي ماه و براي صندوق‌هاي قابل معامله تا 5 دي ماه در نظر گرفته شده‌اند. دو نكته بسيار مهم ديگر در مورد انتخاب يك صندوق سرمايه‌گذاري مناسب اين است كه پيش از خريد به NAV يا خالص ارزش دارايي هر واحد صندوق توجه كنيد و شرايط كلي بازار را نيز در نظر بگيريد.