از بحران تا توازن؛ راه‌هاي نجات صنايع از ناترازي انرژي
ناترازي انرژي در صنايع، يكي از چالش‌هاي بزرگ اقتصادي ايران است كه تاثيرات آن نه تنها بر توليد و اشتغال، بلكه بر كل چرخه توسعه كشور سايه انداخته است. وقتي صنايع با ناترازي مواجه مي‌شوند، توليد كاهش مي‌يابد، هزينه‌ها افزايش پيدا مي‌كند و توان رقابت در بازارهاي داخلي و جهاني از دست مي‌رود.
تعادل | گلناز پرتوي مهر |
ناترازي انرژي در صنايع، يكي از چالش‌هاي بزرگ اقتصادي ايران است كه تاثيرات آن نه تنها بر توليد و اشتغال، بلكه بر كل چرخه توسعه كشور سايه انداخته است. وقتي صنايع با ناترازي مواجه مي‌شوند، توليد كاهش مي‌يابد، هزينه‌ها افزايش پيدا مي‌كند و توان رقابت در بازارهاي داخلي و جهاني از دست مي‌رود. اما اين پرسش مطرح است كه صنايع چگونه مي‌توانند از اين شرايط بحراني عبور كنند و به تعادل و توازن برسند؟
به گزارش خبرنگار تعادل، ناترازي به وضعيتي گفته مي‌شود كه منابع و امكانات موجود صنايع با نيازها و تقاضاي واقعي همخواني نداشته باشد. اين ناترازي مي‌تواند در زمينه‌هاي مختلفي مانند تامين انرژي، نيروي كار ماهر، فناوري، نقدينگي يا حتي مواد اوليه رخ دهد.
در صنايع انرژي‌محور، ناترازي مي‌تواند به معناي كمبود برق يا گاز باشد. در صنايع توليدي، ناترازي به نبود مواد اوليه كافي يا افزايش هزينه‌هاي توليد اشاره دارد.
در بازار، ناترازي به معناي كاهش تقاضا به دليل قيمت بالاي محصولات يا نبود توان رقابتي است. صنايع ايران تا حد زيادي به منابع انرژي فسيلي وابسته‌اند. اما با افزايش مصرف عمومي و كاهش ظرفيت توليد، تامين انرژي كافي براي بخش صنعت به يك چالش تبديل شده است.
بسياري از صنايع كشور با فناوري‌هاي قديمي كار مي‌كنند. اين تجهيزات ناكارآمد باعث افزايش هزينه‌ها، كاهش بهره‌وري و هدررفت منابع مي‌شوند. كمبود سرمايه در گردش، نرخ بالاي بهره بانكي و عدم دسترسي به اعتبارات كافي، بسياري از صنايع را با مشكلات نقدينگي مواجه كرده است.
تحريم‌هاي بين‌المللي، واردات مواد اوليه و تجهيزات را دشوار و پرهزينه كرده است. از طرف ديگر، محدوديت در صادرات نيز درآمدزايي صنايع را كاهش داده است. در برخي صنايع، توليد بيش از تقاضاست و در برخي ديگر، كمبود عرضه وجود دارد. اين عدم تناسب به دليل نبود برنامه‌ريزي دقيق و پيش‌بيني مناسب بازار رخ داده است.
در همين زمينه، فرشيد احمدي، كارشناس حوزه انرژي، در گفت‌وگو با «تعادل»، اظهار كرد: براي عبور از بحران ناترازي، صنايع بايد اقدامات اساسي و بلندمدتي را در دستور كار قرار دهند. اين اقدامات مي‌توانند در سه سطح مديريتي، فني و زيرساختي انجام شوند. بهره‌وري كليد اصلي نجات از ناترازي است. صنايع مي‌توانند با كاهش هدررفت منابع و افزايش كارايي، هزينه‌ها را كنترل كرده و به تعادل برسند.
وي با اشاره به اينكه، يكي از اصلي‌ترين معضلات صنايع در ايران، تامين انرژي پايدار است، گفت: سرمايه‌گذاري در انرژي‌هاي تجديدپذير مانند خورشيدي و بادي مي‌تواند نياز صنايع را كاهش دهد.
وي با بيان اينكه براي كاهش وابستگي به واردات مواد اوليه، صنايع بايد زنجيره‌هاي تامين داخلي را تقويت كنند، عنوان كرد: استفاده از شركت‌هاي دانش‌بنيان براي توليد محصولات و مواد اوليه‌اي كه پيش از اين وارداتي بودند. نوآوري در محصولات و فرآيندها مي‌تواند صنايع را از بحران خارج كند. صنايع بايد روش‌هاي جديدي براي تامين مالي مانند انتشار اوراق قرضه يا جذب سرمايه‌گذاري خارجي پيدا كنند.
احمدي در ادامه گفت: با افزايش كيفيت محصولات و كاهش هزينه‌ها، صنايع مي‌توانند در بازارهاي جهاني رقابت كنند. به جاي تمركز بر چند كشور خاص، بايد بازارهاي جديد در آسيا، آفريقا و امريكاي لاتين شناسايي شوند.
وي خاطرنشان كرد: عبور از بحران ناترازي به تلاش مشترك صنايع، دولت و جامعه نياز دارد. اگرچه اين چالش بزرگ به نظر مي‌رسد اما تجربه كشورهاي ديگر نشان داده كه با برنامه‌ريزي صحيح و سرمايه‌گذاري هوشمندانه مي‌توان از آن عبور كرد. ايران نيز با بهره‌گيري از ظرفيت‌هاي داخلي، مديريت بهينه منابع و استفاده از فناوري‌هاي نوين مي‌تواند صنايع خود را از بحران به تعادل برساند.
وي تصريح كرد: در نهايت، كليد موفقيت در اين است كه ناترازي نه به عنوان يك تهديد، بلكه به عنوان يك فرصت براي نوآوري و بازنگري در ساختارهاي موجود ديده شود. صنايع ايران مي‌توانند با همدلي و همكاري به نقطه‌اي برسند كه نه تنها در بازار داخلي، بلكه در بازارهاي جهاني حرفي براي گفتن داشته باشند.