به اکسپو بازگردید
انصراف ايران از شركت در اكسپوي ژاپن، واكنش اعضاي كميسيون اتاق مشترك ايران و ژاپن را به همراه داشت. سخنگوي دولت به تازگي گفته بود كه به دليل مشكلات و محدوديتهايي كه وجود داشته، تصميم به انصراف گرفته است.
انصراف ايران از شركت در اكسپوي ژاپن، واكنش اعضاي كميسيون اتاق مشترك ايران و ژاپن را به همراه داشت. سخنگوي دولت به تازگي گفته بود كه به دليل مشكلات و محدوديتهايي كه وجود داشته، تصميم به انصراف گرفته است. در پي اين اظهارات اعضاي اتاق مشترك ايران و ژاپن در نشست خود به بررسي راههاي مشاركت بخش خصوصي در اكسپو ژاپن عليرغم اعلام انصراف دولت از حضور در اين دوره اكسپو، پرداختند؛ آنها خواستار تجديدنظر دولت در اين باره هستند. به گفته دبيركل اتاق بازرگاني بينالملل، اختلاف نظري بين وزارت صمت و وزارت ميراث فرهنگي به وجود آمده و انصراف ايران از اكسپو اعلام شد. به باور فعالان اقتصادي، اين انصراف يك خودتحريمي بزرگ محسوب ميشود چراكه متناسب با وضعيت حاكم، ايران به چنين مشاركتهايي نياز دارد تا بتواند توانمنديهاي خود را به بهترين شكل معرفي كند. در اين جلسه اين پيشنهادها اعلام شد كه اگر نتوانستيم در چارچوب بخش خصوصي پاويوني در اكسپو داشته باشيم، ميتوانيم برنامههاي جانبي را طراحي، هياتهايي را اعزام و براي حضور و معرفي مناسب و درخور كشور در روز ملي ايران در اكسپو، برنامهريزي كنيم.
انصراف، اقدامي برخلاف مسير توسعه
به گزارش اتاق بازرگاني ايران، قدير قيافه، نايبرييس اتاق ايران با حضور در اين نشست گفت: در رويدادي با قدمتي نزديك به ۲۰۰ سال قرار است براي اولينبار حضور نداشته باشيم. اين تصميمي بر خلاف توسعه است. اكسپو، تاريخ ملتها، امروز و آينده آنها را ترسيم ميكند. پس تلاش كنيم راههاي حضور را بررسي و پيدا كنيم. او بر اتحاد و تلاش جمعي باهدف مشاركت بخش خصوصي در اكسپو ژاپن، تأكيد كرد. در اين جلسه حسين سلاحورزي، رييس اتاق مشترك ايران و ژاپن با اشاره به اعلام انصراف دولت ايران از حضور در اكسپو ژاپن، گفت: مشاركت در اكسپو اين امكان را فراهم ميكند تا با وجود تحريمها، فرصتي شش ماهه در اختيار داشته باشيم و امكانات و توانمنديهاي خود را در معرض ديد همه كشورها قرار دهيم. اتاق ايران و اتاق مشترك ايران و ژاپن، همواره اعلام كردهاند كه آمادگي دارند در حد ممكن و ميسر با قيد فوريت از طريق رويدادهاي جانبي، نقشي در اين اكسپو ايفا كنند. او ادامه داد: عليرغم محدوديتهاي ناشي از تحريمها و تأثير آن روي تجارت بين دو كشور، همچنان با واسطه روابط خود را ادامه داديم. از طرف ديگر سابقه و تجربه خوبي بين دو كشور از منظر فرهنگي، تبادل تكنولوژي، كمكهاي توسعه پايدار و امور آموزشي و دانشگاهي وجود داشته و توانستيم همچنان در اين بخشها با هم همكاري كنيم. سلاحورزي ادامه داد: از ۱۳۹۰ و شروع تحريمها يكي از تبعاتي كه گريبان ايران را گرفته بود از دست رفتن عضويتها و كرسيهاي بينالمللي بود كه به سختي به دست آورده بوديم. به هرحال تشكلها سعي كردند از اين دستاوردها حمايت كنند. او افزود: اتاقها همواره اعلام كردند كه آمادگي كمك دارند؛ اما هميشه بعد از اينكه مصيبت اتفاق ميافتاد، متوجه امر ميشديم. انتظار داريم دولت چهاردهم اين مسير را ادامه ندهد. درباره اكسپو ژاپن هم اين مشكل رخ داد، عليرغم اينكه بارها درباره همكاريها مكاتبه كرديم، بعد از اينكه دولت تصميم به انصراف گرفت، از موضوع مطلع شديم. رييس اتاق مشترك ايران و ژاپن، حاضر نشدن در اكسپو را در مسير انزواي كشور ارزيابي كرد و گفت: به نظر ميرسد اصل ماجرا از دست دادن زمان است. حال بخش خصوصي و اتاق ايران براي حمايت و همكاري، اعلام آمادگي كردهاند و مكاتبات انجام ميشود و در صورتي كه توانستيم در سطحي آبرومند مشاركت كنيم، موضوع را دنبال خواهيم كرد. اگر هم نشد به سراغ سناريوهاي بعدي ميرويم تا بهطور كامل ارتباطمان با اكسپو قطع نشود.
رايزني بخش خصوصي براي حضور در اكسپو
در بخش بعدي نشست، نازنين گرجي يزدي، دبير اتاق مشترك ايران و ژاپن درباره جايگاه اكسپو در جهان و چگونگي برنامهريزي براي مشاركت حرفهاي در اين رويداد، توضيحاتي ارايه داد. بر اساس گزارش او، اكسپوها، نمايشگاههاي جهاني هستند كه دستاوردهاي علمي، فرهنگي، اجتماعي و ... كشورهاي مختلف ارايه ميدهند. قرار است اكسپو ژاپن با موضوع «طراحي جامعه آينده» ۲۴ فروردين تا ۲۱ مهر ۱۴۰۴ در اوزاكا برگزار شود. محمد خزاعي، دبيركل اتاق بازرگاني بينالملل نيز با حضور در اين نشست گفت: اكسپو اهميت بالايي دارد و مشاركت در آن ميتواند نتايج مفيدي داشته باشد. اين اكسپو از جنبههاي مختلف اهميت دارد و چنانچه اتاقها ميتوانند حضور داشته باشند لازم است پيگيريهاي لازم را انجام دهند. او ادامه داد: طي مذاكراتي كه با مسوولان مربوطه داشتم متوجه شدم، با اعلام انصراف دولت، امكان حضور اتاقها و بخش خصوصي نيز بسيار سخت و پيچيده خواهد بود. البته مكاتباتي از طرف وزارت امورخارجه با وزارت صنعت، معدن و تجارت صورت گرفته مبني بر اينكه پيگيريها بابت حضور ايران صورت بگيرد. در واقع اختلاف نظري بين وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت ميراث فرهنگي به وجود آمده است و انصراف ايران از اكسپو اعلام شد هرچند با اين اعلام، مشاركت در اكسپو حتي براي بخش خصوصي هم به سادگي امكانپذير نيست. خزاعي، افزود، همراهي وزارت امورخارجه با بخش خصوصي وجود دارد و شايد بتوان اين پيام را به مقامات ژاپني منتقل كنيم كه بخش خصوصي ايران تمايل به مشاركت دارد.
فرصت اكسپو نبايد از دست برود
سادينا آبايي، رييس كميسيون فاوا اتاق ايران در اين رابطه پيشنهاد داد: در مراودات جهاني نرمي داريم با عنوان كشورهاي فارسي زبان، شايد بتوان در كنار كشورهايي مانند تاجيكستان يا ديگر كشورهاي فارسيزبان، حضور داشته باشيم. مرتضي آقاميري با انتقاد از تصميم دولت درباره انصراف از اكسپو ژاپن گفت: اكسپو ژاپن را نبايد از دست بدهيم. پس منتظر تجديدنظر دولت هستيم. متوليان بخش خصوصي پاي كار هستند. شايد يك نقطه ضعف جدي اين موضوع اين باشد كه توليگري امر را به سازماني دادند كه صلاحيت كار را ندارد؛ چون اكسپو بيشتر بر پايه امور فرهنگي و اجتماعي استوار است و وزارت صنعت، معدن و تجارت نميتواند متولي مناسبي باشد. محمد لاهوتي، رييس كميسيون توسعه صادرات اتاق ايران با بيان اين مطلب كه چون انصراف از اكسپو، مصوبه هيات دولت را دارد، تصريح كرد: بعيد ميدانم بتوانيم تجديدنظر كنيم. از طرفي در سالهاي اخير حضور ايران در اكسپوها ضعيف بوده و صرف حضور مهم نيست بلكه كيفيت امر بسيار اهميت دارد. بنابراين اگر نتوانيم خود واقعي را نشان دهيم بهتر است اصلاً حضور نداشته باشيم. اين فعال اقتصادي گفت: بنابراين لازم است در قدم اول، شرايط را از دولت جويا شويم كه آيا امكان تجديدنظر وجود دارد يا نه و بعد درباره امكان حضور پررنگ و مناسب در اكسپو فكر كنيم. رضا پديدار، رييس كميسيون استاندارد، محيط زيست، توسعه پايدار و آب اتاق ايران گفت: توسعه در هر جامعهاي با نقشپذيري همراه است و نمايشگاهها ابزاري براي اين نقشپذيري هستند. بنابراين اگر متحد شويم امكان حضور در نمايشگاهها را داريم. اين نقشپذيري را اتاق مشترك ميتواند ايجاد كند. با اتحاد خود ميتوانيم مشاركت در اكسپو را رقم بزنيم.
امكان مشاركت در اكسپو ژاپن فراهم شود
در واكنش به آنچه در اين نشست مطرح شد، مريم جلالي، معاون صنايع دستي وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي، تصريح كرد: براي انجام اين كار بايد راهكارها را بررسي كرده و به كمك يك خلاقيت، امكان مشاركت در اكسپو را مهياسازيم. او ادامه داد: شايد سازه و پاويوني در اكسپو نداشته باشيم؛ اما بايد راهي براي حضور پيدا كنيم. بهرام شكوري، نايبرييس اتاق مشترك ايران و ژاپن، اكسپو را محلي براي حضور مردم و ملتها دانست و تصريح كرد: دولت ۴ ماه گزارش داد كه درگير دريافت مجوز است، در صورتي كه اگر كار را به بخش خصوصي سپرده بود، خيلي زودتر كار را جلو ميبرد. حال بدون دريافت نظر بخش خصوصي، انصراف از اكسپو را اعلام كردند. به هر حال اگر نتوانيم با قدرت، حضور داشته باشيم، معتقديم مشاركت نكنيم بهتر است. او ادامه داد: امروز درباره اكسپو صحبت ميكنيم كه به كشورها و دنيا تعلق دارد. اكسپو فرصتي براي تعامل ايران با دنياست. ميتوانيم بياموزيم و نقش خود را در آينده دنيا تعريف كنيم. زمان تنگ است و اگر دولت تمايلي به مشاركت ندارد بخش خصوصي در صورتي كه مطمئن شود ميتواند مشاركت قدرتمندي داشته باشد، آمادگي پيگيري موضوع را دارد.