هشدار در اوج توليد گاز

ركورد توليد روزانه ۸۶۲ ميليون مترمكعب گاز در كشور در حالي ثبت شده كه مصرف بي‌رويه در بخش‌هاي خانگي و تجاري، كمبود تنوع در سبد سوخت نيروگاه‌ها و ناترازي انرژي همچنان چالش‌هاي بزرگي براي ايران محسوب مي‌شوند. به گزارش ايسنا، در حال حاضر، ۲۰ پالايشگاه فرآورش گاز طبيعي در كشور فعال است و نزديك به ۴۰ هزار كيلومتر خط لوله فشار قوي و ۹۴ ايستگاه تقليل فشار در شبكه وجود دارد. همچنين مجموع خطوط گاز شهري به ۴۵۹ هزار كيلومتر رسيده كه معادل ۱۱ برابر محيط زمين است. بر اساس آمار، در زمستان بيش از ۸۰ درصد گاز توليدي كشور به بخش‌هاي خانگي، تجاري و صنايع كوچك اختصاص مي‌يابد. اين ميزان مصرف در شرايطي است كه بخش نيروگاهي و صنعتي با ۲۰ درصد باقي‌مانده نياز خود را تأمين مي‌كنند. اين وضعيت فشار مضاعفي بر توليد و توزيع گاز وارد كرده و ضرورت بهينه‌سازي مصرف انرژي را بيش از پيش نمايان مي‌سازد. در حالي كه ميانگين جهاني استفاده از گاز در سبد سوخت نيروگاه‌ها تنها ۲۲ درصد است، در ايران ۸۵ درصد از سوخت نيروگاه‌ها به گاز اختصاص دارد. اين تمركز بالا در استفاده از گاز، انعطاف‌پذيري سيستم انرژي كشور را كاهش داده و در فصل‌هاي پرباري مصرف، به چالشي جدي تبديل مي‌شود. آن‌طور سعيد توكلي، مديرعامل شركت ملي گاز اعلام كرده مشكل ناترازي انرژي تنها محدود به فصل زمستان نيست. حتي در تابستان، كشور با كمبود گاز مواجه است. اين موضوع نشان مي‌دهد كه مديريت مصرف و توسعه زيرساخت‌ها بايد به‌صورت بلندمدت برنامه‌ريزي شود. ايران با ۷۲ درصد از سبد انرژي وابسته به گاز و ذخاير عظيمي كه ۷۳ درصد آن در منطقه خاورميانه قرار دارد، از ظرفيت‌هاي بي‌نظيري برخوردار است. با اين حال، بهره‌برداري بهينه از اين منابع و كاهش هدررفت انرژي، مسير توسعه پايدار را هموار خواهد كرد.

پويش ملي «۲ درجه كمتر» كه بر كاهش دماي منازل و اماكن به ميزان ۲ درجه سانتي‌گراد تأكيد دارد، مي‌تواند روزانه ۵۰ ميليون مترمكعب صرفه‌جويي در مصرف گاز به همراه داشته باشد. اين مقدار برابر با توليد دو فاز پارس جنوبي است و توان تأمين گاز سه استان را دارد. با اين حال، توجه به بهينه‌سازي تجهيزات و فرهنگ‌سازي مصرف انرژي نيز از اقدامات ضروري در اين مسير به شمار مي‌رود. الگوي مصرف به اين معناست كه در مكان‌هاي عمومي مانند مساجد، مدارس و اداره‌ها، دماي مناسب بين ۱۸ تا ۲۱ درجه سانتي‌گراد تنظيم شود. در منازل نيز با پوشيدن لباس‌هاي گرم‌تر مي‌توان به مديريت مصرف كمك كرد. براي مثال، كاهش يك درجه سانتي‌گراد دما در منزل مي‌تواند منجر به صرفه‌جويي نزديك به ۶ درصد در مصرف انرژي شود. براي تغيير اين وضعيت و استفاده بهينه از منابع، ضروري است كه برنامه‌هاي جدي براي اصلاح الگوي مصرف و افزايش آگاهي عمومي درباره مديريت انرژي اجرا شود؛ چراكه توجه به اين نكات، نه‌تنها به حفظ منابع انرژي كمك مي‌كند، بلكه مي‌تواند تأثير مثبتي بر محيط زيست و اقتصاد كشور نيز داشته باشد. توجه به سياست‌هاي ملي در مديريت مصرف انرژي، توسعه زيرساخت‌هاي متنوع و استفاده از فناوري‌هاي بهينه‌سازي مي‌تواند علاوه بر كاهش فشار بر سيستم گازرساني، موقعيت ايران را در بازارهاي جهاني انرژي تقويت كند.