دوران گاز روسيه در اروپا به پايان رسيد
صادرات گاز روسيه به اروپا از مسير اوكراين كه به مدت چندين دهه در جريان بود، با انقضاي قرارداد ترانزيت ميان مسكو و كي‌يف، در نخستين روز سال نوي ميلادي به پايان رسيد.
صادرات گاز روسيه به اروپا از مسير اوكراين كه به مدت چندين دهه در جريان بود، با انقضاي قرارداد ترانزيت ميان مسكو و كي‌يف، در نخستين روز سال نوي ميلادي به پايان رسيد.
به گزارش ايسنا، تعطيلي قديمي‌ترين مسير گاز روسيه به اروپا، به يك دهه روابط پرتنش كه جرقه آن با الحاق كريمه به روسيه در سال ۲۰۱۴ زده شد، پايان مي‌دهد.
اتحاديه اروپا، تلاش‌هاي خود براي كاهش وابستگي به انرژي روسيه را پس از آغاز عمليات نظامي مسكو در اوكراين در سال ۲۰۲۲، مضاعف كرد.
واردات گاز طبيعي مايع (ال‌ان‌جي) از قطر و امريكا، به اتحاديه اروپا براي تامين گاز از منابع ديگر كمك كرده است. اين منطقه از نروژ، از طريق خط لوله، گاز وارد مي‌كند.
اين تغيير سال گذشته كه شركت دولتي گازپروم روسيه، هفت ميليارد دلار ضرر سالانه متحمل شد، روشن شد. با وجود تلاش‌هاي غول گازي روسيه براي تقويت صادرات به چين، اين شركت با نخستين ضرر سالانه از سال ۱۹۹۹، روبرو شد.
اسلواكي و اتريش كه آخرين خريداران گاز روسيه از مسير اوكراين بودند، موفق شده‌اند منابع تامين ديگري بيابند. سخنگوي وزارت انرژي اتريش، روز سه شنبه، اعلام كرد به دليل خريدهايي كه از طريق ايتاليا و آلمان انجام شده و پر كردن مخازن، گاز براي مصرف‌كنندگان تامين شده است.
وزارت اقتصاد اسلواكي هم اعلام كرد اين كشور در معرض ريسك كمبود نيست اما اكنون با ۱۷۷ ميليون يورو (۱۸۴ ميليون دلار) هزينه اضافي براي استفاده از مسيرهاي ديگر تامين گاز روبروست.
سخنگوي كميسيون اروپا اظهار كرد آمادگي‌هاي اتحاديه اروپا، شامل تدابير بهره‌وري انرژي، توسعه انرژي تجديدپذير و سيستم گاز منعطف است. زيرساخت گاز اروپا به حد كافي منعطف است تا گاز غيرروسي را از مسيرهاي ديگر براي اروپاي مركزي و شرقي فراهم كند. اين بلوك با ظرفيت جديد واردات ال‌ان‌جي از سال ۲۰۲۲، تقويت شده است.
تحليلگران تاثير حداقلي توقف ترانزيت گاز روسيه از اوكراين بر بازار را پيش بيني كرده بودند كه روز سه‌شنبه تاييد شد زيرا داده‌هاي اپراتور ترانزيت گاز اوكراين نشان داد روسيه هيچ جريان گازي براي اول ژانويه از طريق خط لوله اوكراين به اروپا، درخواست نكرده است.
آنها مي‌گويند انقضاي قرارداد ترانزيت، بعيد است باعث تكرار افزايش قيمت گاز اتحاديه اروپا در سال ۲۰۲۲ شود زيرا حجم باقي مانده، نسبتا اندك بود.
بازار گاز در روز سه شنبه، واكنش چنداني به توقف ترانزيت گاز روسيه توسط اوكراين نشان نداد و قيمت پايه گاز اروپا در ۴۸.۵۰ يورو در هر مگاوات ساعت بسته شد كه اندكي رشد روزانه داشت.
با وجود پيشرفت اتحاديه اروپا در كنار گذاشتن واردات گاز روسيه از مسير اوكراين، اين منطقه تاثير اين اقدام را با هزينه‌هاي بالاتر انرژي كه به رقابت‌پذيري صنعتي در مقايسه با امريكا و چين ضربه زده، لمس كرده است. اين وضعيت به كندي چشمگير اقتصاد، جهش تورم و وخيم‌تر شدن بحران هزينه زندگي منجر شده است.
اوكراين هم درآمد سالانه ۸۰۰ ميليون دلاري از ترانزيت گاز روسيه را از دست مي‌دهد و در مقابل، گازپروم، نزديك به پنج ميليارد دلار در فروش گاز ضرر مي‌كند.
مولداوي كه بخشي از اتحاديه جماهير شوروي سابق بود، يكي از كشورهايي است كه بدترين آسيب را از توقف ترانزيت گاز روسيه ديده و اكنون به تدابيري براي كاهش يك سومي مصرف گاز نياز دارد.
روسيه و شوروي سابق، نيم قرن را براي تصاحب سهم عمده در بازار گاز اروپا صرف كردند كه قبل از جنگ اخير اوكراين، به حدود ۳۵ درصد رسيده بود اما با آغاز جنگ، تجارت گازپروم در اين منطقه نابود شد.
خط لوله «يامال-يوروپ» از مسير بلاروس هم تعطيل شده و فعاليت خط لوله «نورد استريم» از بستر درياي بالتيك به آلمان، به دليل خرابكاري در سال ۲۰۲۲، متوقف شد. از مسيرهاي مختلف، مجموعا، ۲۰۱ ميليارد متر مكعب گاز به اروپا در سال ۲۰۱۸ تحويل داده شد. روسيه حدود ۱۵ ميليارد متر مكعب گاز را از مسير اوكراين در سال ۲۰۲۳ ارسال كرد كه كمتر از ۶۵ ميليارد متر مكعب در پنج سال مدت قرارداد بود كه در سال ۲۰۲۰ آغاز شده بود. تنها مسيري كه همچنان گاز روسيه را ارسال مي‌كند، خط لوله «ترك استريم» است كه از درياي سياه تا تركيه امتداد دارد.
بر اساس گزارش رويترز، «ترك استريم» دو لاين دارد؛ يك لاين براي بازار داخلي تركيه و ديگري، لايني است كه گاز را به خريداران اروپاي مركزي شامل مجارستان و صربستان منتقل مي‌كند.