بازگشت ترامپ رعدي بر آسمان نفت خاورميانه
بازار نفت، همواره ميدان نبردي براي رقابت‌هاي سياسي، اقتصادي و ژئوپليتيكي بوده است. در خاورميانه، جايي كه نفت فراتر از يك منبع انرژي، ابزاري براي قدرت است، بازگشت دونالد ترامپ به سياست فعال -چه به عنوان رييس‌جمهور مجدد يا يك چهره موثر- معادلات را با تغييرات غيرمنتظره‌اي روبه‌رو كرده است.
بازار نفت، همواره ميدان نبردي براي رقابت‌هاي سياسي، اقتصادي و ژئوپليتيكي بوده است. در خاورميانه، جايي كه نفت فراتر از يك منبع انرژي، ابزاري براي قدرت است، بازگشت دونالد ترامپ به سياست فعال -چه به عنوان رييس‌جمهور مجدد يا يك چهره موثر- معادلات را با تغييرات غيرمنتظره‌اي روبه‌رو كرده است.
به گزارش «تعادل»، در سال‌هاي اخير، بازار جهاني نفت تحت تاثير عواملي نظير پاندمي كرونا، تحريم‌ها، جنگ اوكراين و تقاضاي فزاينده چين، نوسانات شديدي را تجربه كرده است. كشورهاي خاورميانه از‌جمله ايران، عربستان و عراق در خط مقدم اين تحولات قرار دارند.
در اين ميان، سياست‌هاي امريكا همواره نقش محوري در شكل‌دهي به چشم‌انداز بازار نفت ايفا كرده است. تحريم‌هاي گسترده عليه ايران، گسترش توليد نفت شيل در امريكا و تعاملات با اوپك‌پلاس، نشان‌دهنده نفوذ كاخ سفيد در اين عرصه هستند. اما با بازگشت احتمالي ترامپ، اين بازي ممكن است ابعاد جديدي پيدا كند.
دونالد ترامپ، سياستمداري كه به سياست‌هاي تهاجمي و غيرقابل پيش‌بيني معروف است، در دوره اول رياست‌جمهوري‌اش سياست «فشار حداكثري» عليه ايران را دنبال كرد. اين سياست باعث كاهش صادرات نفت ايران و ايجاد فشار عرضه در بازار شد كه در برخي مواقع قيمت‌ها را افزايش داد.
با بازگشت ترامپ، انتظار مي‌رود سياست‌هاي مشابهي اجرا شود. اين امر مي‌تواند به نفع كشورهاي توليدكننده‌اي چون عربستان‌سعودي باشد كه روابط نزديكي با ترامپ داشتند. ترامپ در دوران رياست‌جمهوري خود، توافقات تسليحاتي و سرمايه‌گذاري‌هاي كلاني با عربستان و امارات به سرانجام رساند كه احتمالا دوباره در دستور كار قرار خواهند گرفت.
با اين حال، سياست‌هاي تهاجمي ترامپ ممكن است بي‌ثباتي در خاورميانه را تشديد كند. هرگونه تنش در منطقه، از‌جمله فشارهاي بيشتر بر ايران، مي‌تواند توليد و انتقال نفت را با خطر مواجه كرده و بازار جهاني را دچار نوسان كند.
نقش چين و روسيه به عنوان بازيگران جديد بازار نفت نيز در اين معادلات حائز اهميت است. چين، به عنوان بزرگ‌ترين واردكننده نفت جهان، به‌دنبال متنوع‌سازي منابع تامين انرژي خود است. بازگشت ترامپ و سياست‌هاي احتمالي او عليه پكن، روابط چين با توليدكنندگان خاورميانه را پيچيده‌تر مي‌كند.
ازسوي ديگر، روسيه، با كاهش صادرات به اروپا و تمركز بر بازارهاي آسيايي، به عنوان يك بازيگر قدرتمند در حال تغيير نقش است. همكاري نزديك روسيه با اوپك‌پلاس و تاثير تحولات جنگ اوكراين، مي‌تواند به تغيير مسير بازار نفت دامن بزند.
محمد دستخوش، كارشناس حوزه انرژي، در گفت‌وگو با «تعادل»، اظهار داشت: «بازگشت ترامپ به سياست، معادلات بازار نفت را دستخوش تحولات عميقي خواهد كرد. سياست‌هاي او مي‌تواند موقعيت كشورهاي خليج‌فارس را تقويت كرده و در عين حال، محدوديت‌هاي بيشتري براي ايران به همراه داشته باشد.»
وي افزود: «هرچند اين سياست‌ها ممكن است قيمت نفت را افزايش دهد، اما خطرات ژئوپليتيكي بيشتري را نيز ايجاد مي‌كند. كشورهاي توليدكننده در خاورميانه بايد استراتژي‌هاي جديدي براي مواجهه با چالش‌هاي پيش‌رو تدوين كنند.»
وي عنوان كرد: بازار نفت همچنان به عنوان يكي از مهم‌ترين عرصه‌هاي رقابت در جهان باقي خواهد ماند و بازگشت ترامپ به سياست، مي‌تواند موجي از تغييرات در اين عرصه ايجاد كند. از فرصت‌هاي اقتصادي براي برخي توليدكنندگان تا بي‌ثباتي‌هاي ژئوپليتيكي براي منطقه، اين بازگشت همچون رعدي بر آسمان نفت خاورميانه خواهد بود كه همه بازيگران را به بازبيني استراتژي‌هاي خود وا مي‌دارد.