توفان ارزي با رايحه پتروشيمي!
بازار ارز ايران، اين روزها شاهد تحولات قابل‌توجهي است؛ گويي نفس تازه‌اي در رگ‌هاي آن جريان يافته است.
تعادل | گلناز پرتوي مهر |
بازار ارز ايران، اين روزها شاهد تحولات قابل‌توجهي است؛ گويي نفس تازه‌اي در رگ‌هاي آن جريان يافته است. خبرها حاكي از ورود ارز پتروشيمي‌ها به بازار است؛ منبعي كه مي‌تواند معادلات ارزي كشور را به شكلي اساسي تغيير دهد و تعادلي پايدارتر ايجاد كند.
به گزارش «تعادل»پتروشيمي‌ها، به عنوان يكي از بزرگ‌ترين صادركنندگان غيرنفتي كشور، همواره نقش مهمي در تأمين منابع ارزي داشته‌اند. با تغيير سياست‌هاي ارزي و تسهيل روند بازگشت ارز صادراتي به بازار داخلي، اكنون بخش بزرگي از ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشيمي در مسير تزريق به بازار قرار گرفته است. اين گام، مي‌تواند شكاف ميان عرضه و تقاضاي ارز را كاهش داده و به كنترل نرخ ارز كمك كند.
ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشيمي، به‌دليل حجم قابل‌توجه و ثبات نسبي بازارهاي هدف، يكي از منابع استراتژيك براي تأمين نيازهاي ارزي كشور محسوب مي‌شود. اين ارز با اتكا به زنجيره گسترده صادرات محصولات متنوعي چون متانول، پلي‌اتيلن و آمونياك، مي‌تواند بخش عمده‌اي از كسري ارزي را جبران كند.
ورود ارز پتروشيمي‌ها به بازار، سيگنال‌هاي مثبتي را به فعالان اقتصادي ارسال كرده است. كاهش هيجانات قيمتي، كنترل نرخ ارز و افزايش شفافيت در بازار، از جمله پيامدهايي است كه انتظار مي‌رود به‌واسطه اين اقدام محقق شود. با وجود اثرات مثبت، اين سياست بدون چالش نيست. برخي از كارشناسان معتقدند اگر نظارت كافي بر روند تزريق ارز وجود نداشته باشد، ممكن است اين اقدام به نفع سفته‌بازان تمام شود. همچنين، تداوم اين سياست نيازمند هم‌افزايي بين نهادهاي اقتصادي و پتروشيمي‌هاست تا فرآيند بازگشت ارز به شكلي پايدار مديريت شود.
ورود ارز پتروشيمي‌ها به بازار ارز، اگرچه يك اقدام كوتاه‌مدت به نظر مي‌رسد، اما مي‌تواند نقطه آغازي براي سياست‌هاي هوشمندانه‌تر در مديريت منابع ارزي كشور باشد. اين حركت، در كنار اصلاحات ساختاري و شفاف‌سازي بيشتر، مي‌تواند به اقتصاد كشور ثبات بيشتري ببخشد. در همين زمينه، دبيركل انجمن كارفرمايي صنعت پتروشيمي با اعلام اين خبر كه از دوشنبه ۱۷ دي ماه عرضه ارز صنعت پتروشيمي در سامانه ارز تجاري مركز مبادله ايران آغاز مي‌شود، گفت: صنعت پتروشيمي ماهانه حدود ۹۰۰ميليون دلار در بازار ارز تجاري مركز مبادله عرضه خواهد كرد. به گزارش تسنيم، دبيركل انجمن كارفرمايي صنعت پتروشيمي اعلام كرد: از دوشنبه 17 دي ماه عرضه ارز صنعت پتروشيمي در سامانه ارز تجاري مركز مبادله ايران آغاز مي‌شود. احمد مهدوي ابهري، دبيركل انجمن كارفرمايي صنعت پتروشيمي با اعلام اين خبر توضيح داد: ميزان عرضه روزانه به‌دليل دوره برگشت ارز صادرات و اينكه ارز چه‌زماني در حساب تراستي‌ها خواهد نشست، متفاوت خواهد بود. مهدوي ابهري با بيان اينكه «صادرات 9ماهه امسال پتروشيمي‌ها حدود 10 ميليارد دلار بوده»گفت: 8 ميليارد و 176 ميليون دلار از اين ميزان صادرات در سامانه نيما عرضه شده و مابقي براي نيازهاي خود صنعت استفاده شده است.
اين مقام مسوول صنعت پتروشيمي ابراز كرد: سامانه ارز تجاري به‌نفع توليدكنندگان و صادركنندگان است؛ چرا كه اين اقدام سبب حذف رانت ارزي مي‌شود و علاوه بر شفافيت، دسترسي سهل‌الوصول‌تري براي طرفين معامله فراهم مي‌كند، همچنين، قيمت‌ها غيردستوري و مبتني بر عرضه و تقاضا كشف مي‌شود. وي در ادامه توضيح داد: با اين اقدام مناسب بانك مركزي، رانت‌هاي ارزي از بين مي‌رود و صادركنندگاني كه با سختي‌هاي فراوان، محصول خود را به فروش مي‌رسانند و ارز حاصل از صادرات را به كشور مي‌آورند، حس سرخوردگي نخواهند داشت؛ در نتيجه، صادركنندگان ارز حاصل از صادرات خود را با اشتياق بيشتري در سامانه ارز تجاري به فروش خواهند رسانيد.
دبيركل انجمن كارفرمايي صنعت پتروشيمي افزود: از سوي ديگر، با واقعي شدن نرخ ارز، ما شاهد خروج كساني از بازار ارز خواهيم بود كه به‌دنبال رانت ارزي هستند. افزايش عرضه صادركنندگان از يك سو و كاهش تقاضا از سوي ديگر، به‌مرور زمان موجب تعديل قيمت ارز مي‌شود؛ در نتيجه بازار ارز تجاري براي اقتصاد ملي و توليدكننده موثر خواهد بود. ناگفته نماند كه اين دستاوردها زمانبر خواهد بود و به‌مرور زمان نتايج مدنظر سياستگذار محقق خواهد شد.
مهدوي ابهري با اشاره به نقش مهم صنايع پتروشيمي در اقتصاد كشور، خاطرنشان كرد: بين صنايع كشور، صنعت پتروشيمي بالاترين ارزآوري و بيشترين حجم عرضه ارز را داشته است و پتروشيمي‌ها هميشه ارز خود را در زمان معين‌شده عرضه كرده‌اند. صنعت پتروشيمي رتبه نخست رفع تعهد ارزي را بين همه صنايع در اختيار دارد. با عرضه ارز پتروشيمي‌ها در سامانه ارز تجاري مركز مبادله ايران، درآمد پتروشيمي‌ها افزايش مي‌يابد و گردش مالي بيشتري خواهند داشت.
دبيركل انجمن كارفرمايي صنعت پتروشيمي در پايان تأكيد كرد: صنعت پتروشيمي همكاري لازم را در عرضه ارز در بازار ارز تجاري مركز مبادله ايران خواهد داشت.
جلسه هماهنگي شركت‌هاي بزرگ پتروشيمي براي عرضه گسترده ارز در مركز مبادله ارز و طلا هفته گذشته با حضور رييس‌كل بانك مركزي و مديران اين شركت‌ها در مركز مبادله برگزار شد و بنا شد عرضه ارز اين شركت‌ها در بازار تجاري از هفته جاري آغاز شود.
طبق اعلام معاون ارزي بانك مركزي، هلدينگ‌هاي پتروشيمي از زماني كه سقف قيمتي در سامانه نيما توافقي شده است، همراهي بسيار مطلوبي در عرضه ارز داشته‌اند.
آرام همچنين گفت: بازار ارز تجاري برمبناي عرضه و تقاضا شكل مي‌گيرد و بسياري از ريسك‌هايي كه شركت‌هاي پتروشيمي تاكنون با آن مواجه بودند، برطرف خواهد شد. ارز در اختيار بانك قرار مي‌گيرد و بانك عرضه مي‌كند و تقاضاها بر اساس سيستم مچينگ خواهد بود و تشخيص افراد اثري نخواهد داشت، علاوه بر آن فساد را نيز كاهش مي‌دهد، لذا به‌واسطه عرضه و تقاضايي كه در اين بازار شكل مي‌گيرد، اين امر به كشف نرخ بهينه كمك مي‌كند.
عرضه گسترده ارز توسط اين شركت‌ها كه همگي متعلق به نهادهاي حاكميتي هستند، اثر زيادي بر بازار ارز خواهد داشت، به‌نظر مي‌رسد لازم بود اين هماهنگي زودتر از اين اتفاق مي‌افتاد تا بازار ارز دچار التهابات مخرب نشود.
گفتني است سياست جديد ارزي بانك مركزي شامل تجميع انواع معاملات ارزي، از جمله ارز نيما، در بازار ارز تجاري (توافقي) است كه مبناي كشف نرخ در آن صرفا بر پايه عرضه و تقاضاي بازار است، بر همين اساس نيز از روز دوشنبه 26 آذرماه همه معاملات توافقي بين واردكنندگان و صادركنندگاني كه پيش از اين تحت عنوان روش واگذاري ارز حاصل از صادرات به غير انجام مي‌شد در سامانه معاملات بازار ارز تجاري مركز مبادله ارز و طلاي ايران انجام مي‌شود.
«توفان ارزي با رايحه پتروشيمي» شايد همان نسيمي باشد كه بازار ارز ايران مدت‌ها در انتظار آن بود؛ نسيمي كه مي‌تواند درياهاي پرتلاطم اقتصادي را آرام كند و كشتي اقتصاد را به ساحل امن برساند.