حسگر خورشيدي ساخت ايران در ماهواره‌هاي نور، چمران و هدهد
يكي از شركت‌هاي دانش‌بنيان با توسعه حسگرهاي خورشيدي مسير خودكفايي كشور در اين حوزه را همواره كرد و در حال حاضر از اين ابزار در ماهواره‌هاي نور ۱ و ۲، چمران، فجر، كوثر و هدهد استفاده شده است.
يكي از شركت‌هاي دانش‌بنيان با توسعه حسگرهاي خورشيدي مسير خودكفايي كشور در اين حوزه را همواره كرد و در حال حاضر از اين ابزار در ماهواره‌هاي نور ۱ و ۲، چمران، فجر، كوثر و هدهد استفاده شده است. به گزارش ايسنا، حسگر خورشيدي ماهواره، دستگاهي است كه براي اندازه‌گيري و رديابي تابش خورشيد به كار مي‌رود. اين حسگر معمولاً در ماهواره‌ها و فضاپيماها براي نظارت بر وضعيت انرژي و جهت‌گيري به كار مي‌رود. به عبارت ديگر، اين حسگرها ميزان تابش خورشيد را اندازه‌گيري كرده و كمك مي‌كنند تا سيستم‌هاي انرژي خورشيدي ماهواره (كه معمولاً از پنل‌هاي خورشيدي استفاده مي‌كنند) به درستي كار كنند و همچنين اطلاعاتي در مورد موقعيت خورشيد در مدار ماهواره فراهم كنند. حسگرهاي خورشيدي مي‌توانند در موارد مختلفي استفاده شوند، از جمله مديريت انرژي كه با اندازه‌گيري تابش خورشيد، ماهواره مي‌تواند بهترين زاويه را براي پنل‌هاي خورشيدي خود تنظيم كند تا بيشترين انرژي ممكن را از خورشيد دريافت كند. هدايت و موقعيت‌يابي، اين حسگرها به ماهواره كمك مي‌كنند تا موقعيت دقيق خود نسبت به خورشيد را شناسايي كرده و به جهت‌گيري صحيح برسد. نظارت بر شرايط فضا كه حسگرها مي‌توانند اطلاعاتي از شرايط فضايي و تابش‌هاي مختلف دريافتي از خورشيد به ماهواره ارسال كنند. اين حسگرها در واقع بخش مهمي از سيستم‌هاي ناوبري و انرژي ماهواره‌ها هستند. براي توليد حسگرهاي خورشيدي در ماهواره‌ها، ايران در سال‌هاي اخير پيشرفت‌هايي داشته است. اين حسگرها در واقع از پنل‌هاي خورشيدي براي تأمين انرژي ماهواره‌ها استفاده مي‌كنند و به عنوان يكي از اجزاي اصلي سيستم‌هاي برق‌رساني ماهواره‌ها محسوب مي‌شوند. در اين زمينه، ايران به دنبال توسعه فناوري‌هاي بومي براي كاهش وابستگي به فناوري‌هاي خارجي بوده است. ايران در حال توسعه و پرتاب ماهواره‌هاي بومي است؛ ماهواره‌هايي مانند اميد، رصد، نور، و ظفر از جمله پروژه‌هاي موفق ايران در زمينه ماهواره هستند كه از حسگرهاي خورشيدي براي تأمين انرژي مورد نياز خود استفاده مي‌كنند. در اين راستا سازمان‌هاي فضايي ايران تلاش كرده تا حسگرهاي خورشيدي بومي را براي ماهواره‌ها توليد كنند. اين حسگرها بايد قادر باشند در شرايط سخت فضا و در برابر تابش شديد خورشيدي عملكرد خوبي داشته باشند. در كنار آن دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها مانند پژوهشگاه فضايي ايران و برخي از شركت‌هاي دانش‌بنيان در زمينه تحقيق و توسعه حسگرهاي خورشيدي براي ماهواره‌ها فعاليت مي‌كنند. اين مراكز علاوه بر طراحي و توليد حسگرهاي خورشيدي، در زمينه‌هاي ديگر مرتبط با فناوري فضايي مانند سيستم‌هاي قدرت و كنترل ماهواره‌ها نيز پژوهش‌هايي انجام مي‌دهند. توليد حسگرهاي خورشيدي براي ماهواره‌ها نيازمند فناوري‌هاي پيشرفته و مواد خاصي است كه تحمل شرايط فضا را داشته باشند. ايران با توجه به محدوديت‌هاي اقتصادي و تحريم‌ها در مسير توسعه اين فناوري با چالش‌هايي مواجه است. با اين حال، پيشرفت‌هاي قابل توجهي در توسعه ماهواره‌ها و به‌كارگيري حسگرهاي خورشيدي بومي در اين پروژه‌ها مشاهده مي‌شود. در مجموع، ايران به عنوان يك كشور در حال توسعه در حوزه فناوري فضايي، تلاش‌هاي زيادي براي توليد حسگرهاي خورشيدي ماهواره‌اي و تقويت خودكفايي در اين زمينه انجام داده است. سعيد خان كلانتري، عضو هيات علمي دانشگاه خواجه نصير و از فناوران يكي از شركت‌هاي دانش بنيان در گفت‌وگو با ايسنا، اظهار كرد: اين شركت از ۱۳۸۷ فعاليت‌هاي خود را در زمينه‌هاي پژوهش، فناوري و توليد سامانه‌هاي نرم‌افزاري و سخت‌افزاري متداول و به‌روز در حوزه علوم و مهندسي آغاز كرد. وي يكي از محصولات توليدي اين شركت را حسگرهاي خورشيدي دانست و افزود: اين حسگرها قادر هستند راستاي بردار موقعيت خورشيد را در دستگاه مختصات منطبق بر بدنه خود محاسبه كنند. اطلاعات موقعيت خورشيد استخراج شده از حسگر خورشيدي مي‌تواند به منظور جهت‌يابي در فرايند كنترل وضعيت ماهواره مورد استفاده قرار گيرد. خان كلانتري خاطرنشان كرد: انواع حسگرهاي خورشيدي، از دقت‌هاي بسيار بالا تا دقت‌هاي معمولي، با توان‌هاي مصرفي و ابعاد متفاوت، باعث شده است حسگرهاي خورشيدي براي طيف وسيعي از كاربردهاي فضايي در نظر گرفته شوند كه در نتيجه به يك جزو تفكيك‌ناپذير در فرايند ADCS ماهواره‌ها تبديل شده‌اند.