اثرات ناشناخته لانينا بر آب و هواي ايران

رييس مركز ملي اقليم و مديريت بحران خشكسالي سازمان هواشناسي اعلام كرد كه مكانيسم فيزيكي اثرات لانينا و ال‌نينو بر اقليم ايران همچنان ناشناخته باقيمانده است. احد وظيفه در گفت‌وگو با تسنيم، اظهار كرد: لانينا، يك پديده اقليمي مرتبط با تغييرات دماي سطح آب در حوضه مركزي اقيانوس آرام است. اين پديده زماني روي مي‌دهد كه دماي سطح آب اقيانوس در اين منطقه از ميانگين معمول خود (حدود 26.5 درجه سانتي‌گراد) خنك‌تر شود. اگر اين خنكي به اندازه نيم درجه يا بيشتر باشد، وارد دوره لانينا مي‌شويم. او يادآور شد: برعكس، اگر دماي آب به اندازه نيم درجه يا بيشتر از ميانگين معمول گرم‌تر شود، اين وضعيت به عنوان ال‌نينو شناخته مي‌شود. در شرايطي كه تغييرات دما كمتر از نيم درجه باشد، وضعيت خنثي در نظر گرفته مي‌شود. وظيفه تصريح كرد: لانينا و ال‌نينو به دليل تعامل گسترده بين اقيانوس و جو، تأثيرات قابل‌توجه بر شرايط جوي و اقليمي دارند. اين تأثيرات به‌صورت تدريجي و با گذشت زمان مشخص مي‌شوند و اثرات آنها به‌صورت فوري (يك يا دو روزه) ظاهر نمي‌شود. به همين دليل، براي تشخيص اين پديده‌ها از ميانگين دماي سه‌ماهه استفاده مي‌شود. او به مثالي در اين‌ رابطه اشاره و اضافه كرد: اگر ميانگين دماي سه‌ماهه (مانند دسامبر، ژانويه و فوريه) نيم درجه يا بيشتر خنك‌تر از ميانگين بلندمدت باشد، اين وضعيت به عنوان لانينا شناخته مي‌شود. برعكس، اگر اين ميانگين گرم‌تر باشد، وارد دوره ال‌نينو خواهيم شد. اين پديده‌ها مي‌توانند با تغيير الگوهاي جوي، اثرات خود را حتي در مناطق دوردست نيز نشان دهند. در ايران، بر اساس آمار، وقوع لانينا معمولاً با دوره‌هاي كم‌بارشي همراه است. اين ارتباط نشان‌دهنده تأثيرات غيرمستقيم و پيچيده الگوهاي دمايي اقيانوسي بر اقليم كشور است. رييس مركز ملي اقليم و مديريت بحران خشكسالي سازمان هواشناسي گفت: در دوره‌هاي حاكميت ال‌نينو رخ داده است. به عبارت ديگر، زماني كه دماي سطح آب اقيانوس آرام از ميانگين معمول گرم‌تر بوده، بارندگي‌هاي كشور افزايش يافته است. وظيفه اين را هم گفت كه اين ارتباط صرفاً آماري است و تحليل فيزيكي دقيقي براي توضيح اين پديده در دست نيست. به عبارت ديگر، مكانيسم فيزيكي اثرات لانينا و النينو بر اقليم ايران همچنان ناشناخته باقي مانده است. او با اشاره به اينكه در سال جاري، انتظار مي‌رود كه لانينا رخ دهد، اظهار كرد: البته بايد توجه داشت كه لانينا مي‌تواند در درجات مختلف (قوي، ضعيف و غيره) ظاهر شود. وضعيت كنوني دماي سطح آب اقيانوس همچنان در شرايط خنثي قرار دارد؛ يعني دما به اندازه‌اي كاهش نيافته كه بتوان آن را لانينا ناميد. هرچند دماي آب اقيانوس اندكي افت كرده، اين كاهش هنوز به حدي نرسيده است كه به‌طور قطعي پديده لانينا اعلام شود. رييس مركز ملي اقليم و مديريت بحران خشكسالي سازمان هواشناسي گفت: با اين وجود، پيش‌بيني‌ها و مدل‌هاي اقليمي نشان مي‌دهند كه طي دو ماه آينده، دماي سطح آب اقيانوس ممكن است به حدود 0.7 تا 0.8 درجه كمتر از ميانگين معمول برسد كه به معناي وقوع يك لانيناي بسيار ضعيف است.