صادرات جهاني نفت كاهش يافت

صادرات جهاني نفت خام در سال ۲۰۲۴، براي نخستين‌بار از زمان پاندمي كرونا، به دليل رشد ضعيف تقاضا و تغييرات مسيرهاي تجاري، ۲ درصد كاهش يافت. به گزارش ايسنا، جنگ در اوكراين و خاورميانه، مسيرهاي ارسال نفت و ارتباط صادركنندگان و خريداران را دچار تغيير و تحول كرد و جريان جهاني نفت را براي دومين سال متوالي كاهش داد. صادرات نفت خام خاورميانه به اروپا، كاهش يافت و نفت بيشتري از ايالات متحده و امريكاي جنوبي به اروپا رفت. مقصد نفت روسيه كه سابق بر اين، به اروپا مي‌رفت، به هند و چين تغيير يافت. اين تغييرات با تعطيلي پالايشگاه‌هاي نفت در اروپا در بحبوحه وقايع امنيتي درياي سرخ، عيان شده است. داده‌هاي شركت تحقيقاتي كپلر نشان داد صادرات نفت خام خاورميانه به اروپا، ۲۲ درصد در سال ۲۰۲۴ كاهش يافت. آدي ايمسيروويچ، مشاور انرژي و معامله‌گر نفتي سابق با اشاره به روابط ميان روسيه و هند و چين و ايران كه تجارت نفت را دچار تغيير و تحول كرد، گفت: ‌اين تغييرات در جريان تجارت نفت، فرصت‌هاي اتحاد جديدي را ايجاد كرده است. امريكا با توليد فزاينده نفت شيل، برنده تجارت جهاني نفت بوده است. اين كشور چهار ميليون بشكه در روز نفت صادر مي‌كند و سهمش از تجارت جهاني نفت را به ۹.۵ درصد افزايش داده و پس از عربستان سعودي و روسيه قرار گرفته است.راه‌اندازي پالايشگاه نفت عظيم دانگوت در نيجريه و توسعه خط لوله «ترانس مونتين» كانادا به سواحل غرب اين كشور، كاهش توليد نفت در مكزيك، توقف موقتي صادرات نفت ليبي و افزايش حجم صادرات گويان، همگي بر تغييرات جريان تجارت نفت تاثير گذاشتند. صادركنندگان نفت در سال ۲۰۲۵، همچنان با كاهش تقاضا براي سوخت در قطب‌هاي مصرفي بزرگ مانند چين، دست و پنجه مي‌كنند. همچنين كشورهاي بيشتري، كمتر از نفت و بيشتر از گاز استفاده مي‌كنند و در عين حال، رشد انرژي تجديدپذير هم ادامه دارد. اريك بروخويزن، مدير مشاوره و تحقيقات دريايي در شركت كارگزاري كشتي «پوتن‌اند پارتنرز» گفت: اين نوع عدم قطعيت و نوسان، وضعيت عادي جديد است. تغييرات در پيش‌بيني‌هاي تقاضاي نفت، فرضيه‌هاي رشد بلندمدت بازار را بي‌اعتبار كرده است. در گذشته، مي‌توانستيم بگوييم كه رشد تقاضا در بلندمدت، مطلوب خواهد بود و اين، مشكلات بسياري را به مرور زمان، حل مي‌كند. اما ديگر چنين چيزي را نمي‌توان يك امر بديهي تصور كرد. واردات نفت به چين در سال ميلادي گذشته، با رشد استفاده از خودروهاي برقي و دو گانه سوز و مصرف بيشتر گاز طبيعي مايع در كاميون‌هاي سنگين، حدود سه درصد كاهش يافت. در اروپا، ظرفيت پالايش كمتر و الزامات دولت براي كاهش انتشار كربن، واردات نفت را به ميزان حدود يك درصد كاهش داد. پالايشگاه‌هاي اروپا پس از آغاز جنگ اوكراين، در ابتدا واردات از روسيه را كاهش داده و خريد نفت از امريكا و خاورميانه را افزايش دادند. اما حوادث امنيتي كه پس از آغاز جنگ غزه، براي كشتي‌ها در درياي سرخ پيش آمد، هزينه حمل از خاورميانه را افزايش داد. پالايشگاه‌ها واردات از امريكا و گويان را به ركورد بالايي رساندند. صادرات از عراق، ۸۲ هزار بشكه در روز و از امارات عربي متحده، ۳۵ هزار بشكه در روز در سال ۲۰۲۴ كاهش يافت. اروپا، واردات از گويان را حدود ۱۶۲ هزار بشكه در روز و واردات از امريكا را ۶۰ هزار بشكه در روز افزايش داد. طبق آمار كپلر، مصرف نفت پالايشگاه دانگوت نيجريه، حدود ۱۳ درصد از صادرات اين كشور را در سال ۲۰۲۴ در داخل نگه داشت كه بالاتر از دو درصد در سال ۲۰۲۳ است. در نتيجه، صادرات نيجريه به اروپا كاهش يافت و نيجريه، ۴۷ هزار بشكه در روز نفت وست تگزاس اينترمدیيت امريكا كرد كه براي يك صادركننده بزرگ نفت، غيرمعمول است. ظرفيت پالايش جديد در بحرين، عمان و عراق و همچنين دوس بوكاس در مكزيك، احتمالا بخش زيادي از توليد نفت اين كشورها را جذب مي‌كند. در كانادا، ظرفيت توسعه يافته خط لوله «ترانس مونتين»، اكنون مي‌تواند ۵۹۰ هزار بشكه در روز به سواحل اقيانوس آرام نفت ارسال كند و صادرات نفت اين كشور از مسير دريا را به ركورد ۵۵۰ هزار بشكه در روز در سال ۲۰۲۴ رساند. در نتيجه افزايش صادرات نفت كانادا به كرانه غربي امريكا، پالايشگاه‌هاي اين منطقه، نفت كمتري از عربستان سعودي و امريكاي جنوبي خريداري كردند و صادرات مستقيم نفت از كانادا به كشورهاي آسيايي، صادرات مجدد نفت كانادا از منطقه «گلف كاست» امريكا را كاهش داد.