اجراي برنامه ملي آلزايمر در فرصت طلايي پيشگيري و مداخله تا سال ۱۴۰۹

دبير ستاد توسعه علوم و فناوري‌هاي شناختي معاونت علمي، فناوري و اقتصاد دانش‌بنيان رياست‌جمهوري با بيان اينكه در حال حاضر حدود ۸ هزار سالمند در كشور وجود دارد كه اين تعداد تا سال ۱۴۰۹ به ۳۰ ميليون نفر مي‌رسد، گفت: مساله سالمندي و بروز بيماري آلزايمر يكي از چالش‌هاي كشور خواهد شد؛ از اين رو اجراي برنامه ملي آلزايمر را در دستور كار قرار داديم تا در فرصت طلايي، اقدامات پيشگيرانه از بروز عوارض اين بيماري را انجام دهيم. محمدي مهدوي در گفت‌وگو با ايسنا، مواردي چون اختلال يادگيري در دانش‌آموزان و آلزايمر در سالمندان را از نيازمندي‌هاي گلوگاهي كشور دانست؛ چرا كه در حال حاضر ۶ تا ۸ ميليون نفر سالمند در كشور داريم و اين تعداد تا سال ۱۴۰۹ به ۳۰ ميليون نفر افزايش مي‌يابد، به اين معني كه از هر ۳۰ نفر، يك نفر سالمند مي‌شود و اين عدد يعني شيوع و گستردگي در اختلالات شناختي. وي افزود: در حال حاضر كشور يك فرصت محدود براي مراقبت، پيشگيري و مداخله در Ageing و پيري شناختي افراد دارد. از اين رو ما برنامه‌هايي را در اين حوزه براي ذي‌نفعان در حال اجرا داريم. اين ذي‌نفعان عموما نهادهاي بهره‌بردار مانند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و بهزيستي و بخش خصوصي مي‌شود. دبير ستاد توسعه علوم و فناوري شناختي با اشاره به موضوع سالمندي در كشور، گفت: سالمندان كوهي از مهارت و تجربه هستند، ولي در عين حال در سالمندي، فرد از برخي از توانمندي‌هاي خود به دليل ابتلا به بيماري‌هايي چون آلزايمر و پاركينسون محروم مي‌شود و در كنار آن بار مالي چند همتي در سال به كشور تحميل مي‌شود. مهدوي يادآور شد: هر فرد مبتلا به آلزايمر حداقل نياز به كمك دو نفر دارد و در كنار بار مالي و هزينه‌اي و پيامدهاي اجتماعي، چالش‌هايي را ايجاد مي‌كند. به گفته وي در حال حاضر حدود ۸ ميليون سالمند در كشور وجود دارد كه اين تعداد در آينده به ۳۰ ميليون نفر مي‌رسد و در آينده در خيابان‌ها شاهد حضور افراد سالمندي خواهيم بود كه آدرس منزل خود را فراموش كرده‌اند. مهدوي خاطرنشان كرد: از اين رو سلامت شناختي در سالمندي بسيار مهم است، به گونه‌اي كه در برخي از كشورها برنامه‌هايي براي حفظ سلامت شناختي سالمندان تدوين كرده‌اند. اين برنامه‌ها افت شناختي سالمندان را به تاخير مي‌اندازد تا افراد بتوانند سال‌هاي بيشتري در كنار خانواده خود زندگي كنند و حتي در جامعه نقش‌آفريني داشته باشند. دبير ستاد توسعه فناوري شناختي با بيان اينكه اگر سالمندان از چرخه قابليت‌هاي مورد انتظار خارج شوند، حس رضايت آنها كاهش خواهد يافت، افزود: نگاه سلامت شناختي تنها محدود به حفظ حداقل‌ها نيست، بلكه در تلاش است تا بتواند ظرفيت شناختي و ذهني افراد و به‌ويژه كودكان را ارتقاء دهد. كودكي كه دچار اختلال يادگيري مي‌شود، ساير كاركردهاي شناختي وي مانند تصميم‌گيري و كنترل هيجان وي دچار اختلال خواهد شد و اين فرد مستعد تصميم‌گيري‌هاي آني، خشونت، هيجانات كنترل نشده، جرم و بزه است، به جاي آنكه يك فرد مفيد براي جامعه باشد. دبير ستاد توسعه علوم و فناوري‌هاي شناختي با اشاره به برنامه‌هاي آتي اين ستاد، گفت: ما علاوه بر اولويت‌هايي كه در زمينه‌هاي سالمندي و بيماري آلزايمر در نظر گرفتيم؛ چند حوزه را به صورت پيش دستانه در دستور كار قرار داديم كه يكي از آنها حوزه ارتباط مغز و ماشين است. اين حوزه يكي از حوزه‌هاي تحول آفرين است و آينده بشر با اين دسترسي، دستخوش تغيير مي‌شود. وي با اشاره به اثرات يادگيري ماشين در زندگي روزمره ما، ادامه داد: در گذشته براي پرداخت قبوض بايد در بانك حاضر مي‌شديم، ولي اكنون از طريق گوشي‌هاي همراه اين امر ميسر شده است يا اكنون از طريق يك نرم‌افزار قادر به گرفتن تاكسي هستيم. اتفاقاتي از اين دست به سرعت در زندگي ما نفوذ كرده و زندگي ما را تغيير داده است و لازم است ما به اين حوزه توجه كنيم. مهدوي، نوروAI‌ را از ديگر برنامه‌هاي ‌آتي اين ستاد دانست و يادآور شد: عموم اختلالات حوزه علوم اعصاب با دارو يا جراحي همراه است، ولي تكنولوژي‌هاي درماني امروز بدون مداخلات تهاجمي مبتني بر انواع ليزر و الكترومغناطيس معرفي شده است و با اين روش‌ها مي‌توان برخي از اختلالات از جمله اعتياد و صرع را كنترل كرد. از اين رو برنامه رو به آينده اين ستاد نورو AI است. وي با بيان اينكه برخي از اين روش‌ها تاييد FDA را نيز كسب كرده‌اند، ادامه داد: برنامه ديگر ما در حوزه سالمندي برنامه ملي آلزايمر است. خيلي از مردم علائم اوليه آلزايمر را ممكن است متوجه نشوند و در اين برنامه ملي از آگاهي بخشي عمومي تا فرآيند ارزيابي و مداخله به صورت يك پكيج ديده شده است. مهدوي تاكيد كرد: مديريت و اجراي همه اين اتفاقات از سوي دولت به تنهايي ميسر نيست و بخش خصوصي و كسب‌وكارهاي بخش خصوصي سهم زيادي در توسعه آن دارند و ما نيز نه تنها امكان حضور بخش خصوصي را در اين حوزه فراهم كرديم، بلكه بايد اعلام كنيم كه حضور بخش خصوصي اجتناب ناپذير است تا فضا را براي حضور بخش خصوصي هموار كنيم. دولت نقش رگولاتوري را دارد، ولي توسعه محصول و فناوري از سوي بخش خصوصي امكان‌پذير خواهد شد. دبير ستاد توسعه فناوري‌هاي شناختي معاونت علمي رياست‌جمهوري با اشاره به وضعيت رشد شركت‌هاي دانش‌بنيان در حوزه‌هاي شناختي از حضور برخي از آنها در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي خبر داد و گفت: يكي از اين شركت‌هاي فعال در حوزه علوم اعصاب در نمايشگاه عرب‌هلث موفق به فروش محصولات خود شد. دبير ستاد توسعه علوم و فناوري‌هاي شناختي اعلام كرد: در سال جاري شركت‌هاي اين حوزه در ۵ نمايشگاه بين‌المللي حضور يافتند. مهدوي با بيان اينكه در اين زمينه بايد سازوكار ورود مشاركت مردمي را فراهم كنيم، ادامه داد: به‌طور مكرر مي‌بينيم كه مردم با سرمايه‌هاي خرد خود در توسعه امور مشاركت مي‌كنند و در اين زمينه لازم است تا آگاهي‌هاي لازم به آنها داده شود.