اجرايي نكردن قانون هواي پاك و تاثير آن بر قانون جواني جمعيت

سالانه  8 درصد  نوزادان  به  دليل  آلودگي  هوا  در  كشور  مرده  به  دنيا  مي‌آيند

گلي ماندگار|

قانون جواني جمعيت مشتمل بر 73 ماده و 81 تبصره، در جلسه مورخ 24 مهر 1400 كميسيون مشترك طرح جواني جمعيت و حمايت از خانواده مجلس شوراي اسلامي، طبق اصل ۸۵ قانون اساسي تصويب شد. پس از موافقت مجلس با اجراي آزمايشي آن، به مدت 7 سال، در تاريخ 10 آبان همان سال به تاييد شوراي نگهبان رسيد.

اقدامات زيادي به تشويق زوجين به فرزند آوري در كشور انجام شده است؛ از پرداخت وام‌هاي فرزند آوري تا درمان رايگان ناباروي و حتي حذف غربالگري اما نكته اينجاست كه آيا طي اين سه سال كه از تصويب قانون مي‌گذرد موفقيت‌هايي هم در اين زمينه كسب شده است يا نه.

نكته بعدي راه‌اندازي سامانه‌اي براي جلوگيري از سقط جنين در كشور است اما آيا واقعا اين فرافكني‌هاي مسوولان مي‌تواند مشكلات اساسي را كه بر سر راه افزايش جمعيت در كشور وجود دارد حل و فصل كند. به گفته بسياري از كارشناسان حوزه‌هاي اجتماعي و اقتصادي تا زماني كه زيرساخت‌هاي لازم براي افزايش جمعيت در كشور فراهم نباشد نمي‌توانيم اميد چنداني به اجراي كامل اين قانون داشته باشيم. در واقع تنها گامي كه دولت‌ها در اين زمينه برداشته‌اند پرداخت وام فرزند آوري به خانواده‌ها بوده است.

تاثير آلودگي هوا بر سقط جنين

و به دنيا آمدن نوزاد مرده

براي افزايش جمعيت بايد بسياري از زيرساخت‌هاي اجتماعي و اقتصادي مورد ارزيابي و بازسازي قرار بگيرند اما اگر بخواهيم از بحث مسكن، معيشت، آموزش و البته درمان بگذريم شايد يكي از مسائلي كه در بحث افزايش جمعيت ناديده گرفته شده است تاثيري است كه آلودگي هوا بر افزايش ميزان سقط جنين به دنيا آمدن نوزادان مرده و حتي بروز ناباروري در جوانان دارد.

محرمانه نگه داشتن آمارها

با اينكه در روزهاي گذشته «محمد درويش» كنشگر و فعال محيط‌زيست در مصاحبه‌اي عنوان كرد كه به دليل آلودگي هوا سالانه 8 درصد نوزادان در كشور مرده به دنيا مي‌آيند در بسياري از موارد متخصصان حوزه بهداشت و درمان بر اين مساله تاكيد دارند كه اين آمارها يا اصلا استخراج نمي‌شوند يا اگر هم باشند با گرفتن عنوان محرمانه از دسترس خارج مي‌شوند و به اين ترتيب نمي‌توان آمار دقيقي در اين زمينه ارايه داد. اما مساله مهم اين است كه نبود آمارها هم نمي‌تواند منكر تاثير آلودگي هوا بر سقط جنين و تولد نوزادان مرده در كشور شود.

در واقع ما نه آماري از ميزان سقط جنين‌هايي كه به واسطه آلودگي هوا رخ مي‌دهد آمار رسمي داريم نه از تعداد افرادي كه به دليل همين آلودگي هوا دچار ناباروري شده‌اند يا حتي آماري از نوزادني كه به دليل آلودگي هوا با انواع بيماري‌ها و البته نقص‌هاي جسمي و ذهني به دنيا آمده‌اند. اما وقتي پاي صحبت متخصصان اين حوزه مي‌نشينيم هيچ كدام تاثير آلودگي هوا بر بروز اين اتفاقات را نفي نمي‌كنند. مساله اينجاست كه وقتي مسوولان وزارت بهداشت و درمان از مرگ سالانه 40 هزار نفر به دليل آلودگي هوا در كشور خبر مي‌دهند پس تاثير اين آلودگي روي جنين و خطراتي مانند تولد همراه با معلوليت و مرگ يا حتي ناباروري در بين جوانان هم چندان دور از انتظار نيست.

آلودگي هوا به مغز جنين آسيب مي‌رساند

طي تحقيقات انجام شده توسط محققان در دانشگاه يوتا آنها دريافتند افزايش قرار گرفتن در معرض اُزن در طول سه ماهه دوم بارداري با افزايش ۵۵ درصدي خطر ناتواني ذهني در بين كودكان در مقايسه با خواهر و برادرشان مرتبط است.

«سارا گرينسكي»، محقق ارشد مي‌گويد: قرار گرفتن در معرض اُزن در دوران بارداري يك عامل خطر واضح براي ناتواني ذهني است. براي اين مطالعه، محققان داده‌هاي به دست آمده از پايگاه داده جمعيت يوتا، يك پروژه تحقيقاتي طولاني مدت در زمينه ژنتيك و سلامت در ميان ساكنان يوتا را تجزيه و تحليل كردند. اين تيم داده‌هاي مربوط به كودكان داراي ناتواني ذهني را كه بين سال‌هاي ۲۰۰۳ و ۲۰۱۳ متولد شده بودند، با تخمين‌هاي روزانه قرار گرفتن در معرض ازن در سطح منطقه مرتبط كرد. به گفته محققان، به ويژه، اين داده‌ها به محققان اجازه مي‌دهد تا خواهر و برادرهايي را كه با سطوح مختلف در معرض آلودگي اُزن متولد شده‌اند، مقايسه كنند. محققان در يادداشت‌هاي پس‌زمينه توضيح دادند كه ازن يك آلاينده مضر هواست و زماني ايجاد مي‌شود كه نور خورشيد باعث واكنش شيميايي در نيتروژن موجود در هوا و تركيبات آلي فرار ساطع شده از خودروها، نيروگاه‌ها، پالايشگاه‌ها و ساير منابع شود. به گفته محققان، آلودگي اُزن يك خطر فزاينده در تابستان است، به ويژه در مواجهه با گرمايش جهاني. سه ماهه دوم قوي‌ترين ارتباط بين قرار گرفتن در معرض اُزن در رحم و رشد مغز كودك در آينده را نشان داد.

محققان خاطرنشان كردند كه استانداردهاي بهداشتي فدرال براي قرار گرفتن در معرض اُزن ۷۰ قسمت در ميليارد است. نتايج نشان مي‌دهد كه به‌ازاي افزايش هر ۱۰ قسمت در ميليارد در ميانگين سطح اُزن با افزايش ۲۳ درصدي خطر ناتواني ذهني در مقايسه با جمعيت كل بچه‌ها و ۵۵درصد بيشتر در مقايسه با خواهر و برادرشان همراه بود. به گفته محققان، باتوجه به اين يافته‌ها، مكان‌هايي كه آلودگي اُزن زيادي دارند، بيشتر در معرض خطر ابتلا به ناتواني‌هاي ذهني كودكان هستند.

در واقع كاهش سطح ازن براي محافظت از مغز كودكان بسيار مهم است. استانداردهاي خودروهاي پاك، گذار به خودروهاي الكتريكي و بهبود فرآيندهاي توليدي و كشاورزي به كاهش آلودگي هوا كمك مي‌كند.

متاسفانه آمار رسمي نداريم

اما مرگ جنين به دليل آلودگي هوا واقعي است

دكتر فرح ايزدي، متخصص زنان و زايمان در اين باره به «تعادل» مي‌گويد: هيچ آمار رسمي در اين رابطه وجود ندارد نه امسال و نه حتي در سال‌هاي گذشته وزارت بهداشت و درمان ساز و كاري را براي جمع‌آوري چنين آماري تعريف نكرده است اما نبود آمار نمي‌تواند اين واقعيت را كه درصدي از نوزادان به دليل آلودگي هوا مرده به دنيا مي‌آيند يا تعدادي ديگر به دليل همين آلودگي سقط مي‌شوند، انكار كند. او مي‌افزايد: حتي يكي از عمده دلايل افزايش تولد كودكان مبتلا به اوتيسم در كشور هم همين آلودگي هواست. در ضمن هر چه ميزان آلودگي در ماه‌هاي پاياني بارداري بيشتر باشد باعث مي‌شود رشد نوزاد متوقف يا بسيار كند صورت بگيرد. اين پزشك متخصص در بخش ديگري از سخنان خود مي‌گويد: عموما به مادراني كه براي مشاوره بارداري مراجعه مي‌كنند توصيه مي‌شود در نيمه دوم سال باردار نشوند. البته بايد در نظر داشته باشيم كه سقط به دليل آلودگي هوا قرار نيست در همان روزي كه هوا آلوده است رخ دهد. بلكه تاثير اين آلودگي بر سقط را نمي‌توان ناديده گرفت و در بين مادراني كه بيشتر در معرض آلودگي هوا هستند احتمال سقط افزايش چشمگيري خواهد داشت. دكتر ايزدي در پاسخ به اين سوال كه آيا بي‌توجهي به بحث آلودگي هوا و قانون جواني جمعيت نوعي تعارض منافع به شمار مي‌آيد يا نه، مي‌افزايد: قطعا اين‌گونه است. اگر ما مي‌خواهيم افراد را تشويق به فرزندآوري كنيم بايد قبل از هر چيز زيرساخت‌هايي را كه براي يك زندگي حداقلي نياز است فراهم‌سازيم. او اظهار مي‌دارد: هواي پاك هم يكي از همان مسائلي است كه بايد به آن توجه كنيم اگر مي‌خواهيم افزايش جمعيت داشته باشيم بايد شرايط را براي يك بارداري سالم و بدون دغدغه براي مادران فراهم كنيم. مادري كه تمام مدت درگير استرس‌هاي كاري و معيشتي است و از طرف ديگر در هواي آلوده تنفس مي‌كند قطعا نمي‌تواند نوزادي سالم به دنيا بياورد.

بودن در معرض هواي آلوده

احتمال سقط جنين را افزايش مي‌دهد

دكتر صفيه عشوري مقدم، متخصص زنان نيز در اين باره مي‌گويد: متاسفانه از آنجايي كه هيچ آماري در اين زمينه و تاثير آلودگي هوا بر سقط جنين در كشور وجود ندارد، نمي‌توانيم در اين باره نظر قطعي بدهيم اما مساله اينجاست كه قطعا آلودگي هوا بر سقط جنين تاثير دارد.

او در پاسخ به اين سوال كه آيا آمار 8 درصدي تولد جنين‌هاي مرده در كشور به دليل آلودگي هوا مي‌تواند صحت داشته باشد، مي‌افزايد: مساله اينجاست كه اين آمارها دراختيار ما قرار نمي‌گيرد و به همين دليل من به عنوان يك پزشك متخصص نه مي‌توانم آن را تاييد و نه رد كنم. عشوري مقدم اظهار مي‌دارد: كلا سقط جنين اگر خودخواسته نباشد به عوامل بسياري بستگي دارد اما وقتي ميزان آلودگي هوا طي سال‌هاي گذشته در كشور رو به افزايش بوده قطعا در وضعيت زنان باردار هم تاثيرگذار خواهد بود. حتما شنيده‌ايد كه از قديم گفته‌اند زن باردار در واقع دو نفر محسوب مي‌شود. او مي‌گويد: حال در نظر بگيريد مادري كه علاوه بر تامين اكسيژن بدن خود بايد اكسيژن جنين را هم تامين كند در معرض آلودگي هوا قرار مي‌گيرد چه وضعيتي پيدا خواهد كرد. قطعا نه تنها بر سلامت مادر خدشه وارد مي‌شود كه مي‌تواند تاثيراتي هم بر سلامت جنين بگذارد.

تاثيرات آلودگي هوا در نوزادان باقي مي‌ماند

اين متخصص زنان و زايمان در ادامه مي‌افزايد: مساله فقط به دنيا آمدن جنين مرده نيست بلكه اين آلودگي هوا مي‌تواند سلامت جنين را تحت تاثير قرار دهد و باعث به دنيا آمدن نوزادي شود كه با مشكلات عمده سلامتي مواجه است. از وزن پايين و اختلالات مغزي و ذهني گرفته تا مشكلاتي مانند فشار خون و حتي بروز اوتيسم.

عشوري مقدم در پايان مي‌گويد: به هر حال نمي‌توانيم منكر تاثيرات منفي آلودگي هوا بر سلامت جنين باشيم و اين امر مي‌تواند در مواردي عواقب خطرناكي داشته باشد.