برنامه‌هاي دولت براي استفاده از ظرفيت بازار سرمايه
بازار سرمايه، مكاني است كه شركت‌ها مي‌توانند از طريق انتشار سهام و اوراق قرضه، سرمايه مورد نياز خود را براي توسعه و گسترش فعاليت‌ها تامين كنند. دولت‌ها نيز از اين طريق، منابع مالي لازم براي اجراي پروژه‌هاي زيربنايي و ارايه خدمات عمومي را به دست مي‌آورند.
بازار سرمايه، مكاني است كه شركت‌ها مي‌توانند از طريق انتشار سهام و اوراق قرضه، سرمايه مورد نياز خود را براي توسعه و گسترش فعاليت‌ها تامين كنند. دولت‌ها نيز از اين طريق، منابع مالي لازم براي اجراي پروژه‌هاي زيربنايي و ارايه خدمات عمومي را به دست مي‌آورند. اين روش تامين مالي، نسبت به روش‌هاي سنتي مانند وام بانكي، انعطاف‌پذيري بيشتري دارد و شرايط رشد و توسعه را فراهم مي‌كند. احسان ذاكرنيا، كارشناس بازار سرمايه گفت: در دنياي امروز بازار سرمايه يكي از اركان اصلي اقتصاد ملي و بين‌المللي است و مزايا و كاركردهاي متنوعي براي آن تعريف شده است. اين كارشناس بازارهاي مالي با اشاره به اينكه تامين‌مالي و تسهيل سرمايه‌گذاري مهم‌ترين كاركردهاي بازار سرمايه به شمار مي‌رود، افزود: در اكثر كشورها بخش زيادي از تامين‌مالي بلندمدت شركت‌ها و دولت‌ها از طريق بازار سرمايه انجام مي‌شود. در ايران نيز، حجم تامين‌مالي اوراق بدهي، قريب به ۴۰۰ همت در سال است كه عدد بسيار قابل توجهي است. او ادامه داد: بازار سرمايه به عموم جامعه اين امكان را مي‌دهد تا در شركت‌هاي بزرگ و كوچك و انواع كلاس‌هاي دارايي از جمله سهام، طلا، نقره، مسكن و صنايع مختلف سرمايه‌گذاري كنند و از سودآوري پروژه‌ها و بازارهايي كه در حالت عادي به سرمايه‌هاي كلان نياز دارد و از دسترس افراد دور است، بهره‌مند شوند.
۴ كارويژه بازار سرمايه
ذاكرنيا با بيان اينكه نقدشوندگي، شفافيت، كشف قيمت عادلانه و توزيع ريسك چهار مزيت و كارويژه ديگر بازار سرمايه است، افزود: مهم‌ترين مزيت بازار سرمايه كه هيچ بازاري از آن برخوردار نيست، نقدشوندگي دارايي است. سريع‌ترين زمان تبديل دارايي به پول مختص بازار سرمايه است. اين در حالي است كه در بازار خودرو، ملك و حتي طلا، اين سطح از نقدشوندگي امكان‌پذير نيست.
نايب‌رييس هيات‌مديره سبدگردان آروين به مدار اقتصادي گفت: مكانيسم عرضه و تقاضاي بازار سرمايه در فضاي رقابتي شفاف، قيمت‌هاي منصفانه‌اي براي دارايي ايجاد مي‌كند و از سوي ديگر سرمايه‌گذاران مي‌توانند با تنوع‌بخشي به سبد دارايي خود از جمله سهام، اوراق، انواع صندوق‌ها از جمله طلا و مسكن و بازار مشتقه، ريسك خود را كاهش دهند. ذاكرنيا، ادامه داد: اين مزيت‌هاي شناخته شده بازار سرمايه در كنار بسياري از كاركردهاي تخصصي و پيچيده اقتصادي، دلايل اصلي اولويت اين بازار در برنامه‌ريزي اقتصادي بسياري از دولت‌ها است.
او در پاسخ به اين پرسش كه باتوجه به مزيت‌هاي موجود، ريشه شكست سرمايه‌گذاران در بازار سرمايه كجاست و چه افرادي در اين بازار موفق هستند، گفت: پيروي از شايعات، شايد مهم‌ترين دليل شكست سرمايه‌گذاران در اين بازار باشد. برخي سرمايه‌گذاران به جاي تحليل، از شايعات و توصيه‌هاي ديگران پيروي مي‌كنند كه در بسياري از موارد نتيجه‌اي جز زيان به دنبال ندارد.
ذاكرنيا با بيان اينكه تصميم هيجاني عامل ديگر شكست و زيان در اين بازار است، ادامه داد: رفتار هيجاني مبتني بر شاخص‌هاي ترس و طمع موجب مي‌شود سرمايه‌گذاران در زمان‌هاي نامناسب به خريد يا فروش سهام اقدام كنند و متضرر شوند. او، تدوين برنامه‌ريزي و اتخاذ استراتژي صحيح را دو اصل مهم ديگر سرمايه‌گذاري بورسي دانست و گفت: داد و ستد در اين بازار بدون استراتژي، برنامه‌ريزي و هدف‌گذاري و عدم تعيين حد سود و زيان، به تصميمات اشتباه منجر مي‌شود. نايب‌رييس هيات‌مديره سبدگردان آروين اعلام كرد: بسياري از سرمايه‌گذاران بدون آگاهي كافي وارد بازار مي‌شوند. اين آگاهي هم از طريق دانش و تحصيلات مرتبط و هم از طريق تجربه و مهارت افزايي ايجاد مي‌شود. اين امكان هست كه شما دانش‌آموخته مديريت مالي و رشته‌هاي مرتبط با اقتصاد باشيد يا حتي آموزش‌هاي معتبر بازار سرمايه را سپري كرده باشيد؛ اما از تجربه و مهارت لازم در اين بازار برخوردار نباشيد؛ مجموع اين عوامل، ريشه‌هاي شكست در بازار سرمايه هستند.
او ادامه داد: به‌طور معمول، تحليل‌گران و افرادي كه در اين بازار آگاهانه داد و ستد مي‌كنند، با تحليل بنيادي و تكنيكال آشنايي دارند و همچنين از صبر و تجربه كافي برخوردارند، عموما موفق هستند يا حداقل زيان سنگيني را تجربه نمي‌كنند. همچنين سرمايه‌گذاراني كه ديد بلندمدت دارند و تحت تأثير نوسانات كوتاه‌مدت قرار نمي‌گيرند و در كنار آن پرتفوي خود را به قدر كافي متنوع كرده‌اند، موفقيت بيشتري دارند.
اين كارشناس بازارهاي مالي در پاسخ به اين پرسش كه باتوجه به فراز و نشيب‌هاي اخير شاخص بورس، بازار سرمايه مناسب سرمايه‌گذاري است يا خير؟ و بايد چه استراتژي در اين شرايط داشت؟ تاكيد كرد: بازار سرمايه چه در گذشته، چه در زمان حال و چه در آينده، هميشه فرصت‌هايي براي سرمايه‌گذاري دارد؛ اما موفقيت در آن به تحليل، صبوري و مديريت ريسك بستگي دارد.
او ادامه داد: بهره‌گيري از تحليل بنيادي و بررسي وضعيت شركت‌ها از نظر سودآوري، بدهي و چشم‌انداز آينده؛ در كنار تنوع‌بخشي به كلاس دارايي براي كاهش ريسك، ديد بلندمدت، پرهيز از هيجان در نوسانات كوتاه‌مدت و تمركز بر اهداف بلندمدت مي‌توانند مبناي اتخاذ استراتژي صحيح براي موفقيت در سرمايه‌گذاري باشند.
ذاكرنيا، افزود: براي اينكه سرمايه‌گذاران حداكثر بهره‌برداري لازم از منابع را داشته باشند و همچنين باتوجه به اينكه بسياري از افراد از تخصص و تجربه برخوردار نيستند يا وقت كافي براي ارزيابي سرمايه‌گذاري ندارند، استفاده از خدمات شركت‌هاي سبدگردان حرفه‌اي يا حداقل تخصيص بخشي از سرمايه به انواع صندوق‌ها مي‌تواند توصيه منطقي باشد. او درباره تخصيص بخشي از دارايي به صندوق‌ها نيز توضيح داد: هم سبدگرداني اختصاصي شركت‌هاي سبدگردان و هم صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري (مانند صندوق‌هاي سهامي، درآمد ثابت، كالايي و...) بسته به ميزان منابع سرمايه‌گذاران و ريسك‌پذيري آنها همچنان گزينه‌هاي مناسبي هستند؛ به‌ويژه براي افرادي كه زمان كافي براي تحليل بازار ندارند و به دنبال كاهش ريسك از طريق تنوع‌بخشي هستند و مي‌خواهند از مديريت حرفه‌اي نهادهاي تخصصي جهت مديريت دارايي‌هاي خود بهره‌مند شوند. نايب‌رييس هيات‌مديره سبدگردان آروين در پاسخ به اين پرسش كه بخشي از جامعه و حتي مديران اقتصادي نگران تكرار سال ۹۹ در بازار سرمايه هستند و آيا شرايط بازار با آن سال قابل مقايسه است يا خير؟ تاكيد كرد: اين روزها ممكن است در بازار سرمايه شباهت‌هايي با سال ۱۳۹۹ همچون نوسان شاخص‌ها، تنش‌هاي بين‌المللي، عوامل خارجي اقتصاد (مانند تحريم‌ها) مشاهده شود؛ اما تفاوت‌هاي عمده‌اي هم وجود دارد كه نمي‌توان بازار را با سال ۱۳۹۹ مقايسه كرد يا ريزش و تكانه شديدي را متصور بود. ذاكرنيا، با اشاره به اينكه سال ۹۹، بورس ايران رشد بي‌سابقه‌اي را تجربه كرد، افزود: اما در حال حاضر و با وجود رشدهاي اخير ارزش بازار با سقف دلاري خود فاصله بسيار زيادي دارد؛ ارزش دلاري بازار حتي بدون لحاظ عرضه اوليه‌هاي صورت گرفته هنوز به يك سوم ارزش ۴۰۰ ميليارد دلاري سال ۹۹ نرسيده كه نشان‌دهنده ارزنده بودن سهام و ظرفيت نسبتا بالاي بورس براي رشد است.
اين كارشناس بازارهاي مالي تاكيد كرد: سال ۹۹، آخرين سال فعاليت دولت وقت بود؛ اما اكنون سال اول دولت جديد است. به نظر مي‌رسد دولت برنامه‌هاي بسياري براي استفاده از ظرفيت‌هاي بازار سرمايه دارد و اجازه اعتمادسوزي نظير سال ۹۹ را نخواهد داد. اقتصاد بين‌المللي نيز در حال و هواي بسيار متفاوتي است. سال ۹۹ جهان به علت همه‌گيري كوويد ۱۹ درگير سياست‌هاي اقتصادي انقباضي بود؛ اما اكنون در بسياري از كشورها شاهد سياست‌هاي اقتصادي انبساطي هستيم كه احتمالا به افزايش رشد اقتصادي، تحرك بازارهاي جهاني و تقويت سمت تقاضا منجر مي‌شود. اين موضوع اثر قابل توجهي بر قيمت كاموديتي‌ها دارد و البته بيشتر از ۵۰ تا ۶۰ درصد بورس ما نيز كاموديتي محور است.
نايب‌رييس هيات‌مديره سبدگردان آروين افزود: البته ريسك‌هايي هم پيش روي بازار سرمايه است؛ رويارويي اوكراين و روسيه، تنش‌هاي منطقه‌اي و دولت جديد ترامپ و سياست‌هاي متناقض بي‌ثبات احتمالي او، معادلات اقتصادي را پيچيده كرده است. همچنين تشديد ناترازي انرژي و آب در سال‌هاي اخير چالش‌هايي را براي شركت‌ها و صنايع داخلي ايجاد كرده است؛ اما در مجموع به نظر مي‌رسد نوسان‌هاي ناشي اين ريسك‌ها كوتاه‌مدت و قابل مديريت باشد و در مجموع متغيرها و ريسك‌هاي اقتصادي چه در داخل و چه در سطح بين‌المللي با سال ۹۹ قابل قياس نيست.
چشم‌انداز بازار سهام
اين مدير بورسي با اشاره به چشم‌انداز بازار تا پايان سال گفت: عوامل متعددي چون تحولات بين‌المللي و اقتصاد داخلي بر چشم‌انداز بازار موثر هستند، در مجموع با اصلاحات اقتصادي اخير به‌ويژه راه‌اندازي سامانه ارز تجاري، انتظار رشد فروش محصولات و تقويت ارزندگي سهام بسياري از شركت‌هاي بازار قابل تصور است. احتمال كاهش نرخ‌بهره توسط دولت نيز بر رشد بازار تاثير قابل توجهي دارد.
او در پايان تاكيد كرد: هرچند سرمايه‌گذاري بورسي همواره نيازمند دقت و احتياط است ولي باتوجه به سياست‌هاي اقتصادي دولت و اقدامات سه ماه گذشته، افق روشني براي بازار سرمايه قابل پيش‌بيني است و در مجموع اگر اقتصاد پيش‌بيني‌پذير بماند و شاهد كاهش ريسك‌هاي ژئوپولتيك باشيم، بنده چشم‌انداز مثبتي پيش‌روي بازار مي‌بينم و معتقدم بورس مي‌تواند رشد قابل توجهي داشته باشد و جاماندگي سال‌هاي گذشته را جبران كند.