سناريوي ترامپي براي بورس
با نزديك شدن به حضور ترامپ در كاخ سفيد سناريو و تحليل‌ها درباره اقدامات اقتصادي او داغ شده است. رويدادهاي سياسي همواره از مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار بر بازارها بوده‌اند.
با نزديك شدن به حضور ترامپ در كاخ سفيد سناريو و تحليل‌ها درباره اقدامات اقتصادي او داغ شده است. رويدادهاي سياسي همواره از مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار بر بازارها بوده‌اند.
بسياري بر اين باورند كه نوسانات كم يا خروج پول از بازار در برخي روزها به دليل ريسك حضور ترامپ است. درواقع افرادي كه سودهاي مناسبي به دست آورده‌اند، در حال فروش سهام خود هستند.
اين نشان‌دهنده اهميت و تأثيرگذاري رويدادهاي بين‌المللي در بازار است. اما چشم‌انداز تحولات سياسي نيز معمولاً مبهم و نامشخص است.ايران از خود سيگنال‌هاي مثبت و آمادگي براي گفت‌وگو نشان داده است.
همزمان با اين موضوع، گزارش‌هاي مالي شركت‌ها نيز منتشر مي‌شوند. بنابراين سهامداران و فعالان بازار بايد اين عوامل را در تصميم‌گيري‌هاي خود در نظر بگيرند تا در برابر تغييرات ناگهاني سياسي غافلگير نشوند.
سه سناريوی پيش‌رو براي شرايط سياسي بازار
سناريوي اول: مذاكرات شفاف و بدون پيش‌شرط است. در اين سناريو، ترامپ پس از حضور در كاخ سفيد، به‌صورت شفاف و بدون پيش‌شرط آمادگي خود را براي مذاكرات اعلام مي‌كند و ايران نيز موافقت مي‌كند. اين مي‌تواند تأثيرات گسترده‌اي بر بازار سرمايه و ساير بازارها داشته باشد. در چنين شرايطي، بازارهايي مانند سكه، دلار، خودرو و مسكن با كاهش قيمت مواجه خواهند شد و بازار سرمايه به سرعت رشد خواهد كرد.
سناريوي دوم: ادامه وضعيت فعلي است. در اين سناريو، معاملات بورس با نوسانات كم ادامه خواهد داشت. دلار به‌طور نرمال رشد خواهد كرد و بازارها نيز نوسانات خود را خواهند داشت. تصميمات دولت نقش تعيين‌كننده‌اي در مسير بازارها خواهد داشت. اين سناريو نيز محتمل است، اما نمي‌تواند به‌صورت بلندمدت ماندگار باشد.
سناريوي سوم: تشديد تنش‌ها است. در اين سناريو، روابط بين‌المللي پرتنش‌تر مي‌شوند و تحريم‌ها و محدوديت‌هاي بيشتري اعمال مي‌شوند. اين وضعيت باعث افزايش نااطميناني در بازارها مي‌شود و تأثير منفي بر قيمت‌ها و سرمايه‌گذاري‌ها خواهد داشت. تاكنون انتخاب ترامپ قاعدتاً در افزايش نرخ ارز موثر بوده است اين كاملاً يك پيش‌بيني واضح و روشن بود كه جريان اقتصادي با توجه به سابقه ترامپ نسبت به دلار تقاضا داشته باشد. با اين وجود سرنوشت بازار را نه ترامپ، بلكه رفتار دولت در مواجهه با ترامپ روشن مي‌كند. به خصوص در حوزه سياست‌هاي ارزي كه دقيقاً اين اتفاق رخ داد و دولت عاقلانه‌ترين و منطقي‌ترين كار را در سياست‌هاي ارزي تا به امروز پيش گرفته است.
ترامپ بر مسند رياست‌جمهوري نشسته و شفاف و روشن هم ابزار تهديد و هم مذاكره را روي ميز مي‌گذارد. همانطور كه در اظهارنظرهاي اخير با مكزيك، كانادا، پاناما و... همين سناريوها را پيش گرفته است.
بنابراين ايران با قلدري ترامپ حاضر به پذيرش مذاكره نخواهد بود و دوباره فضا توفاني و عجيب و غيرعادي مي‌شود و ريسك سياسي هر روز و هر هفته كه مي‌گذرد بيشتر مي‌شود.
طرف مقابل با هر ابزاري كه در اختيار دارد فشار حداكثري را در دستور كار قرار مي‌دهد و اين طرف هم حاضر به امتياز و باج‌خواهي طرف مقابل نيست. در چنين فضايي سهامداران و بازار سرمايه چه خواهند كرد؟ دولت چه مي‌كند؟ رفتار دولت در مواجهه با بازارها چيست؟
محتمل‌ترين سناريو
بر اساس داده‌اي تاريخي و در صورت ادامه سياست خارجي ايران، محتمل‌ترين سناريو، سومي است و طرف مقابل به واسطه ماهيت دشمني و ذات دشمني كه دارد چنين مسيري را پيش مي‌برد.
قطعاً در چنين شرايطي آشفتگي بازارها يكي از مهم‌ترين اتفاقاتي است كه رخ مي‌دهد. اين موضوع از نرخ دلار آغاز مي‌شود. البته تيم فعلي دولت خود را براي اين سناريو نيز آماده كرده و به همين دليل رفتار بازار آن روزها چيزي كه همه پيش‌بيني مي‌كنند؛ نخواهد بود.
اگر در سناريو ی سوم، دولت اجازه سركوب نرخ را ندهد و نرخ ارز در بازار توافقي تعيين شود، بازار به سرعت ريسك سياسي را در جايي به نام نرخ ارز نمايان كرده و آن را روي تابلو نمايش مي‌دهد.
نكته مهم ديگر اين است كه رفتار دولت در بازار ارز توافقي تمام سرنوشت بازار سرمايه را با خود گره مي‌زند. در سنوات و سال‌هاي گذشته به اين شكل بود كه بازار سرمايه ريسك سياسي را با گوشت و پوست حس مي‌كرد. آن زمان فرار سرمايه داشتيم، بازارهاي رقيب با رشدي چشمگير و چهارنعل حركت مي‌كردند اما سياست‌هاي دولت در سركوب ارز نصيب شركت‌ها و سهامداران مي‌شد و اين باعث شده بود تا سهامداران هم چوب و ريسك سياسي را بخورند هم پياز عدم رشد نرخ ارز را. در نهايت آن كار را هم بازار با سهامداران انجام مي‌داد.
به نظر اگر در سناريوی سوم، دولت اجازه سركوب نرخ را ندهد و نرخ ارز در بازار توافقي تعيين شود، بازار به سرعت ريسك سياسي را در جايي به نام نرخ ارز نمايان كرده و آن را روي تابلو نمايش مي‌دهد.
اگر اين اتفاق رخ دهد، ممكن است حتي بازار سرمايه بازار برنده از دل سناريوي سوم باشد كه با وجود ريسك‌ها و اتفاقات و فشارها، افزايش احتمالي نرخ ارز را در سودآوري شركت‌ها لحاظ مي‌كند. اين دقيقاً نقطه حساس و به نوعي نقطه عطف اين چند ماه پيش روست كه بدون در نظر گرفتن آن نمي‌توان به راحتي در بازار تشكيل پورتفو داد. به نظر بخشي از سكوت و تماشاچي شدن جريان پول در اين روزهاي بازار ناشي از همين امر است كه بسياري از پول‌هاي بزرگ منتظر كنش سياسي بازيگران هستند تا واكنش خود را تنظيم كنند.
بايد با استراتژي، تحليل و ديد باز در اين روزها عمل كرد. در نظر گرفتن اين سناريوها و شرايط متفاوت روزهاي آينده نسبت به گذشته، عامل تعيين‌كننده‌اي در مسير ماه‌هاي پيش‌رو خواهد بود.
واقعيت اين است كه دو ماه آينده مشابه دو ماه گذشته نخواهد بود. در اين دو ماه، با شرايط سخت‌تر، بازاري حساس‌تر و اتفاقات غيرمنتظره‌تري مواجه خواهيم بود كه عمليات خريد و فروش را پيچيده‌تر خواهد كرد.
حقيقت امر اگر تا به امروز سرمايه‌گذاران اين موارد را در خريد و فروش‌ها لحاظ نمي‌كردند. به نظر از اين پس كمي اين طرز فكر و نگاه احتمالي در دنياي سياست را نيز كنار عوامل ريز و درشت بنيادي ديگر در نظر مي‌گيرند. اين بدان معني نيست كه بازار ارزنده نيست، حتي احتمال ادامه روند صعودي با وجود ريسك‌هاي سياسي نيز وجود دارد.