ثبت ۳۰۰۰۰ مرگ منتسب به آلودگي هوا در سال 1402
وزارت بهداشت بر اساس قانون موظف است آثار بهداشتي، اقتصادي و آمار و ارقام مرگ‌هاي منتسب به آلودگي هوا را با هدف حمايت طلبي و انجام اقدامات اثربخش به منظور كاهش اين مرگ‌ها بررسي كند؛ بر همين اساس هم از سال ۹۶ تاكنون نسبت به محاسبه مرگ‌هاي منتسب به آلودگي هوا اقدام كرده و به تدريج هم بر تعداد شهرهايي كه طي اين بازه زماني مورد بررسي قرار گرفته‌اند، افزوده شده است.
وزارت بهداشت بر اساس قانون موظف است آثار بهداشتي، اقتصادي و آمار و ارقام مرگ‌هاي منتسب به آلودگي هوا را با هدف حمايت طلبي و انجام اقدامات اثربخش به منظور كاهش اين مرگ‌ها بررسي كند؛ بر همين اساس هم از سال ۹۶ تاكنون نسبت به محاسبه مرگ‌هاي منتسب به آلودگي هوا اقدام كرده و به تدريج هم بر تعداد شهرهايي كه طي اين بازه زماني مورد بررسي قرار گرفته‌اند، افزوده شده است. طبق آخرين بررسي وزارت بهداشت، هزينه‌هاي مرگ‌هاي منتسب به ذرات معلق كمتر از ۲.۵ ميكرون در سال گذشته نيز ۱۲ميليارد دلار يعني حدود ۶۰۰ هزار ميليارد تومان برآورد شده است. دكتر عباس شاهسوني با بيان اينكه «آلودگي هواي شهرهاي ايران» موضوعي قديمي است و به سال‌هاي اخير مربوط نمي‌شود، به ايسنا گفت: سال‌هاي سال است آلودگي هوا را تجربه مي‌كنيم؛ به‌طوري كه مواجهه و بررسي صفحات تاريخ بيانگر اين است كه:
آلودگي هوا؛ دومين عامل مرگ‌ومير انسان‌ها در دنيا
رييس گروه سلامت هوا و تغيير اقليم وزارت بهداشت در عين حال درباره پيامدهاي آلودگي هوا به ايسنا توضيح داد: آلودگي هوا مي‌تواند پيامدهاي متعددي داشته باشد و تحت تاثير قرار گرفتن حوزه سلامت از آثار پديده آلودگي هوا محسوب مي‌شود. براساس گزارش‌هاي سازمان جهاني بهداشت، آلودگي هوا، دومين عامل مرگ‌ومير انسان‌ها در جهان است. در اين ميان «فشار خون» نخستين علت مرگ‌وميرها است كه در اين زمينه هم بررسي‌ها نشان مي‌دهد بخشي از علل شيوع فشار خون به دليل آلودگي هوا است.
سكونت بيش از ۹۹ درصد مردم جهان در مناطق آلوده
اين استاد دانشگاه علوم‌پزشكي شهيد بهشتي درباره ميزان حضور مردم در مناطق آلوده گفت: سازمان جهاني بهداشت در گزارشي نوشته است كه بيش از ۹۹ درصد مردم جهان در مناطقي زندگي مي‌كنند كه ميزان غلظت آلاينده‌هاي آن مناطق به ويژه ذرات معلق كمتر از ۲.۵ ميكرون از ميزان رهنمودهاي سازمان جهاني بهداشت بيشتر است. اگرچه تمام كشورهاي جهان آلودگي هوا را تجربه مي‌كنند اما شدت مواجهه با اين پديده در كشورهاي مختلف، متفاوت است.
ميزان مواجهه استان‌هاي مختلف با آلودگي هوا
وي ادامه داد: بر همين اساس ميزان مواجهه استان‌هاي كشور ما با پديده آلودگي هوا نيز از الگوي جهاني پيروي مي‌كند؛ يعني شدت آلودگي هواي استان‌هاي كشور يكسان نيست. به‌طوري كه به عنوان مثال توفان‌هاي گردوغبار برخي مناطق كشور مانند شهر «زابل» سبب افزايش ميزان غلظت ذرات معلق شده، به نحوي كه ميانگين غلظت ذرات كمتر از ۲.۵ ميكرون شهر زابل بسيار بالاتر از توصيه‌هاي (رهنمود) سازمان جهاني بهداشت است. همچنين ميانگين غلظت ذرات كمتر از ۲.۵ شهر تهران و كشور، بيش از رهنمودهاي سازمان جهاني بهداشت است.
استاندارد جهاني غلظت آلاينده‌ها
وي با بيان اينكه رهنمود سازمان جهاني بهداشت «حد سلامت» ناميده مي‌شود، توضيح داد: منظور از حد سلامت اين است كه ميزان ذرات كمتر از ۲.۵ ميكرون مي‌بايست ۵ ميكروگرم بر مترمكعب باشد. سازمان جهاني بهداشت با استناد به تحقيقات متعددي كه در مناطق مختلف دنيا انجام داده به اين نتيجه رسيده اگر ذرات معلق كمتر از ۲.۵ ميكرون، كمتر از ۵ ميكروگرم باشد كمترين اثر بر سلامتي را دارد.
وضعيت آلودگي هوا در شهرهاي كشور
شاهسوني در عين حال با بيان اينكه عمده مشكلات كشور در حوزه آلودگي هوا براي كلان‌شهرها و شهرهايي است كه با پديده توفان گردوغبار مواجه هستند، افزود: آمار و ارقام بيانگر اين است كه حدود ۱۰ ميليون نفر در پايتخت سكونت دارند و به‌طور متوسط روزانه ۲.۵ ميليون نفر در سطح شهر تهران تردد مي‌كنند. همچنين در ارتباط با توفان‌هاي گردوغبار بايد گفت شدت مشكلات مواجهه با اين پديده در مناطق غربي، جنوبي و جنوب‌غرب كشور بيشتر است.
كدام شهرها پاك‌ترين هوا را دارند؟
رييس گروه سلامت هوا و تغيير اقليم وزارت بهداشت اظهار كرد: شهرهايي مانند شاهرود، سنندج و اروميه باكيفيت‌ترين هوا را در سال گذشته (۱۴۰۲) داشته‌اند. اما شهرهاي زابل و ايران‌شهر، آلوده‌ترين شهرهاي كشور هستند. همچنين شهرهاي تهران، اصفهان و مشهد كه جزو كلان‌شهرهاي ايران به حساب مي‌آيند، غلظت بالاي آلاينده‌هاي هوا را تجربه مي‌كنند.
ارتباط بيشتر ۴ بيماري با آلودگي هوا
شاهسوني در ادامه صحبت‌هايش در پاسخ به سوالي درباره بيماري‌هاي منتسب به آلودگي هوا توضيح داد: آلودگي هوا، يك ريسك‌فاكتور محسوب مي‌شود و بر انسان‌ها از دوران «جنيني» تا «سالمندي» از جهات مختلف اثر مي‌گذارد. آلودگي هوا نبايد به عنوان عامل ابتلاي چند بيماري در نظر گرفته شود؛ چرا كه بر سلامت انسان‌ها از وجوه مختلف اثر مي‌گذارد. اما بررسي‌ها بيانگر اين است كه چهار بيماري «سكته قلبي»، «سكته مغزي»، «سرطان ريه» و «بيماري‌هاي مزمن انسداد ريويي» با آلودگي هوا ارتباط بيشتري دارند. سال ۲۰۱۶، سازمان جهاني بهداشت در گزارشي نوشت «آلودگي هوا» عامل اصلي سرطان ريه است و مواجهه طولاني‌مدت با آلودگي هوا مي‌تواند خطر ابتلا به سرطان ريه را افزايش دهد.
۶۹۳۹ مرگ سهم پايتخت
رييس گروه سلامت هوا و تغيير اقليم وزارت بهداشت در اين باره به ايسنا ادامه داد: وزارت بهداشت، بيماري‌هاي منتسب به آلودگي هوا را در ۵۷ شهر طي سال گذشته مورد بررسي قرار داده و نتايج اين بررسي بيان مي‌كند كه ميزان مرگ‌هاي منتسب به آلودگي هوا ۳۰هزار و ۶۹۲ نفر در سال ۱۴۰۲ است. سهم پايتخت از مرگ‌هاي منتسب به آلودگي هوا طي سال گذشته ۶ هزارو ۹۳۹ نفر است. همچنين سهم ذرات معلق كمتر از ۲.۵ ميكرون از ميزان مرگ‌ومير كشور ۱۲.۶ درصد است. جامعه آماري ۴۸ ميليون نفري را مورد رصد و پايش قرار داده‌ايم. رييس گروه سلامت هوا و تغيير اقليم وزارت بهداشت ادامه داد: متاسفانه، ميزان مرگ‌هاي منتسب به ذرات معلق كمتر از ۲.۵ ميكرون در شهرهاي «ماهشهر»، «ريگان»، «تهران»، «مشهد»، «اصفهان» و «اراك» از ميانگين كشوري بيشتر است.