ضرورت برنامه‌ريزي فوري براي نوسازي ناوگان دريايي
ناوگان داخلي به دلايل اشاره شده با روند مناسبي از نظر ميانگين سن و نوسازي مواجه نيست و برنامه‌ريزي‌هاي فوري براي حل مشكلات و موانع ساخت و سفارش كشتي‌هاي جديد بايد برطرف شود.
ناوگان داخلي به دلايل اشاره شده با روند مناسبي از نظر ميانگين سن و نوسازي مواجه نيست و برنامه‌ريزي‌هاي فوري براي حل مشكلات و موانع ساخت و سفارش كشتي‌هاي جديد بايد برطرف شود. بديهي است كه درغير اين صورت نه تنها شركتهاي كشتيراني خارجي سهم بيشتري از كالاهاي وارداتي و صاداراتي ما را به خود اختصاص مي‌دهند، بلكه فرصت حضور ناوگان داخلي در بازارهاي بين‌المللي حمل و نقل دريايي هم از دست خواهد رفت. محمد راستاد در گفت‌وگو با ايلنا درباره توان ساخت كشتي در كشور و در شرايطي كه صدرا و ايزوايكو توان ساخت اقيانوسپيما با استانداردهاي جهاني را ندارد، چرا شركتهاي كشتيراني براي سفارش به اين مجموعه‌ها در فشار و اجبار هستند، اظهار داشت: صدرا و ايزوايكو توان ساخت كشتي‌هاي اقيانوسپيما با استانداردهاي قابل قبول جهاني را دارا هستند و در كارنامه فعاليت‌هاي خود، ساخت كشتي‌هاي اشاره شده براي مشتريان داخلي و خارجي را دارند؛ اين گزاره در سئوال شما پيرامون عدم توانايي شركتهاي كشتيسازي مذكور صحيح نيست. اما به‌طور كلي قانون استفاده حداكثر از توان داخلي، محدوديت‌هايي براي واردات محصولاتي كه توان توليد داخل براي آنها وجود دارد را اعمال مي‌كند كه واردات كشتي هم تابع همين قانون است؛ البته بديهي است كه مازاد بر ظرفيت كشتيسازيهاي داخلي يا كشتي‌هاي خاصي كه توان ساخت آنها در داخل وجود نداشته باشد را مي‌توان به كشتيسازيهاي خارجي سفارش داد. وي ادامه داد: شركتهاي كشتيراني تحت چارچوب مشخصي مي‌توانند علاوه بر ظرفيت صنايع دريايي داخلي، نياز خود را از خارج كشور هم تامين كنند. بنابراين اگر در چارچوب اشاره شده، مانعي بر سر راه شركتهاي كشتيراني براي تامين نيازهاي توسعه و نوسازي ناوگان آنها وجود دارد، بايد مرتفع شود. مديرعامل سابق سازمان بنادر و دريانوردي درباره سياست‌هاي اعمال شده در دوره گذشته براي نوسازي ناوگان دريايي گفت: مكانيزم‌هاي حمايتي مانند اعطاي تسهيلات از محل وجوه اداره شده براي ساخت شناورهاي مورد نياز توسط صنايع دريايي داخل، از جمله مهم‌ترين برنامه‌هايي بود كه براي نوسازي و به روزرساني ناوگان در دستور كار قرار داشت. البته به دليل محدوديت منابع موجود، اين امر صرفا مي‌توانست ناوگان سبك و منطقه‌اي را پوشش بدهد و امكان تخصيص براي ساخت كشتي‌هاي اقيانوس پيما از محل اشاره شده وجود نداشت. راستاد افزود: متاسفانه ساير منابع بالقوه براي تامين مالي ساخت كشتي‌هاي اقيانوس پيما در داخل كشور آنچنان موثر نبودند بنابراين عملا سياست نوسازي ناوگان با استفاده از منابع و توان داخلي توفيق چنداني نداشت. وي درباره تفاوت هزينه‌هاي تمام شده خريد كشتي از شركتهاي كشتيسازي داخل و شركتهاي خارجي گفت: اين سوال را شركتهاي كشتيراني بايد پاسخ بدهند اما بعيد است تفاوت چنداني داشته باشد. البته اگر دوران ساخت طولاني شود، خواب سرمايه و عدم امكان جذب سهم بيشتر از بازار به دليل تاخير در فعال شدن ناوگان سفارش داده شده، براي كشتيراني‌ها خسارت بار خواهد بود. مديرعامل سابق سازمان بنادر و دريانوردي با اشاره به تبعات افزايش سن ناوگان دريايي و به تعويق انداختن كاهش سن ناوگان اظهار داشت: شركتهاي كشتيراني با ناوگان فرسوده به مرور مشتريان خود را از دست مي‌دهند و از آنجايي كه سفارش و ساخت كشتي‌هاي جديد زمانبر است، عملا شركتهاي كشتيراني كه نتوانند متناسب با تقاضاي بازار، ناوگان خود را نوسازي يا افزايش ظرفيت بدهند، سهم بازار خود را از دست مي‌دهند. وي گفت: همچنين برخي كشورها مقرراتي را وضع مي‌كنند كه مانع ورود كشتي‌هاي با سن بالا به بنادرشان مي‌شود، هر چند اين كشتي‌ها از نظر مقررات بين‌المللي قابليت فعاليت داشته و گواهينامه‌هاي فني شان معتبر باشد. به علاوه، كشتي‌هاي داراي سن بالا، بيشتر در معرض توقيف فني به دليل نواقص و ايرادات احتمالي در بنادر قرار مي‌گيرند كه مي‌تواند علاوه بر خسارات مادي، وجهه كشور صاحب پرچم كشتي را خدشه‌دار كند. راستاد همچنين درباره تامين مالي خريد ناوگان جديد براي شركتهاي كشتيراني و اينكه در خريد خارجي عمده هزينه فاينانس مي‌شود اما در خريد داخلي هزينه‌ها بايد در ابتداي كار و نقدي پرداخت شود، اظهار داشت: مكانيزم تامين مالي براي ساخت كشتي بايد به گونه‌اي باشد كه سفارش‌دهنده حداكثر با 20 درصد سهم آورده، امكان سفارش ساخت را داشته باشد. بنابراين اگر مي‌خواهيم از طرفي شركتهاي كشتيسازي داخلي فعال شده و از ظرفيت شان استفاده بهينه ببرند و از سوي ديگر شركتهاي كشتيراني هم بتوانند به موقع كشتي‌هاي مورد نياز خود را تامين كنند، لازم است تا بانك‌ها و موسسات مالي داخلي مشابه ساير كشورهايي كه صنعت كشتيسازي آنها فعال و پررونق است، منابع مورد نياز براي اين منظور را در اختيار شركتهاي كشتيراني قرار بدهند.