دستاورد تجاري سفر پزشكيان به روسيه
سفر رييس‌جمهور به روسيه از جنبه روابط دوجانبه داراي اهميت بسياري است. در جريان اين سفر قرار است معاهده جامع همكاري‌هاي ايران و روسيه به تصويب برسد كه در واقع اين معاهده نقشه راهي براي روابط ايران و روسيه طي ۲۰ سال آينده است.
تعادل|
سفر رييس‌جمهور به روسيه از جنبه روابط دوجانبه داراي اهميت بسياري است. در جريان اين سفر قرار است معاهده جامع همكاري‌هاي ايران و روسيه به تصويب برسد كه در واقع اين معاهده نقشه راهي براي روابط ايران و روسيه طي ۲۰ سال آينده است. ۳.۵ ميليون تن كالا به ارزش يك ميليارد و ۸۹۸ ميليون دلار بين ايران و روسيه در ۹ ماهه امسال تبادل شد كه طلا در صدر واردات و فلفل دلمه‌اي در صدر صادرات ايران به روسيه قرار دارد. نايب رييس اتاق مشترك بازرگاني ايران و روسيه درباره اهميت روابط تجاري ايران و روسيه عنوان كرده كه قرار است در سفر رييس‌جمهور به روسيه قرارداد تجارت آزاد دو كشور امضا شود، اما صفر شدن تعرفه‌هاي تجاري هر چند شرط لازم براي توسعه صادرات ايران به روسيه است، اما كافي نيست و ديگر زيرساخت‌ها نيز بايد تقويت شود.
چرا ارتباط اقتصادي با روسيه مهم است؟
عبدالله مهاجردارابي، نايب رييس اتاق مشترك بازرگاني ايران و روسيه از دستاوردهاي سفر رييس‌جمهور ايران به روسيه براي تجارت كشور گفته است. او به «ايلنا» توضيح داد: در سفر آقاي رييس‌جمهور به تاجيكستان و در ادامه به روسيه گروهي ۱۰۰ نفره از اعضاي اتاق بازرگاني ايران ايشان را همراهي مي‌كنند و اين نشانگر اهميت تجاري اين كشورها براي ماست؛ وقتي از روسيه صحبت مي‌كنيم با جمعيتي ۱۶۰ ميليون نفري روبه‌رو هستيم با اين حال و با وجود روابط حسنه سياسي دو كشور صادرات ايران به روسيه بايد بيشتر از ميزان كنوني باشد.
وي افزود: روساي جمهور دو كشور ايران و روسيه هر ۱۰ سال يا پنج سال يك بار پروتكلي را امضا مي‌كنند، در ديداري كه پيش رو است نيز اين پروتكل امضا مي‌شود، اما وجه تمايز پروتكل امسال نسبت به سال‌هاي پيشين اين است كه در جريان امضاي پروتكل امسال قرارداد تعرفه تجارت آزاد بين دو كشور هم امضا مي‌شود و امضاي اين قرارداد تاثير چشمگيري در تجارت دو كشور دارد و در يكي از موضوعات جدي است كه در اين سفر به آن پرداخته مي‌شود.
مهاجر خاطرنشان كرد: روسيه از ظرفيت چشمگيري براي صادرات كالا برخوردار است، اما اين ظرفيت آنچنانكه بايد در صادرات كالاهاي ايراني بالفعل نشده و اين به دليل ضعف زيرساخت‌هاي صادراتي كشور ماست.
نايب رييس اتاق مشترك بازرگاني ايران و روسيه تصريح كرد: با برقراري تجارت آزاد و صفر شدن تعرفه‌هاي تجارت، قدرت ايران در تجارت با روسيه با ديگر كشورهايي كه قرارداد تجارت آزاد با روسيه را امضا كرده‌اند، برابري مي‌كند با اين حال به صفر رسيدن تعرفه‌ها در توسعه صادرات به روسيه شرط لازم است، اما شرط كافي نيست و براي افزايش تجارت زيرساخت‌هاي ديگر نيز بايد تقويت شود، زيرساخت‌هايي كه ريشه در سياستگذاري‌هاي داخلي دارد. امروز صادركننده ايراني مجبور است به دنبال كارت بازرگاني يك بار مصرف برود و آنچه سبب ايجاد اين شرايط براي بازرگانان شده سياست‌هاي اتخاذشده از سوي سياستمداران ايراني است. اتاق بازرگاني اعتقاد دارد كارت بازرگاني بايد به كسي داده شود كه اهليت آن را دارد، اما بنا بر قانوني كه دولت سيزدهم وضع كرده هر كس كه در سايت ثبت‌نام مي‌كند، مي‌تواند كارت بازرگاني دريافت كند.
وي اضافه كرد: زيرساخت موردنياز ديگر حل مشكل اف‌اي‌تي‌اف است. شركت‌هاي روسي براي معامله با ايراني‌ها نياز به برقراري ارتباطات بانكي بين‌المللي دارند و اين در حالي است كه رقباي ايران در اين بازار از امكان استفاده از اين ارتباطات برخوردار هستند، بنابراين حل مشكل اف‌اي‌تي‌اف همزمان با برقراري تجارت آزاد مي‌تواند ارزش تجارت دو كشور را به بيش از ۱۰ميليارد دلار سوق دهد در حالي كه اين رقم اكنون حدود ۲ميليارد دلار است. مهاجر از انواع «مواد غذايي، لبنيات، مركبات و كيوي» به عنوان كالاهاي ايراني نام برد كه از تقاضاي چشمگيري در بازار روسيه برخوردار هستند و تاكيد كرد: تا اين زيرساخت‌هاي لازم اجرا نشود تعرفه آزاد هم كاركرد واقعي خود را پيدا نخواهد كرد.
وي در نهايت تصريح كرد: ما بايد بتوانيم با پول‌هاي بين‌المللي مانند يورو و دلار تجارت خود را پيش بريم، ارزهايي كه در همه دنيا معامله با آنها امكان‌پذير است.
وعده وزير كشاورزي روسيه به ايران
البته طي سال‌هاي اخير با سختگيري‌هاي روسيه در رعايت استانداردهاي مواد غذايي در جريان صادرات به اين كشور، سالانه بخش زيادي از محموله‌هاي وارداتي دنيا از جمله ايران برگشت مي‌خورد. حالا وزير كشاورزي روسيه وعده داد: به زودي مسائل مربوط به قرنطينه دامي و گياهي حل و فصل خواهد شد.
وزراي كشاورزي ايران و روسيه در ديداري رسمي در مسكو به بررسي مشكلات تجارت محصولات كشاورزي و گسترش همكاري‌هاي دوجانبه پرداختند. غلامرضا نوري، وزير جهاد كشاورزي ايران و اوكسانا لوت، وزير كشاورزي روسيه، ضمن اشاره به ظرفيت‌هاي مشترك، بر لزوم رفع موانع موجود در مسير صادرات تاكيد كردند.
يكي از مشكلات اساسي كه در اين ديدار مطرح شد، سختگيري‌هاي روسيه در رعايت شاخص‌ها و استانداردهاي مواد غذايي است. اين محدوديت‌ها باعث شده سالانه حجم قابل‌توجهي از محموله‌هاي وارداتي، از جمله محموله‌هاي ايران، به دليل عدم تطابق با اين استانداردها بازگردانده شوند. اين وضعيت مشكلات جدي براي صادركنندگان بخش خصوصي ايجاد كرده و نيازمند توافقات و همكاري‌هاي موثرتر بين دو كشور است.
وزير جهاد كشاورزي ايران در اين ديدار بر اهميت تشكيل كميته مشترك همكاري‌هاي كشاورزي ايران و روسيه تاكيد كرد و گفت: «تلاش براي هماهنگي بيشتر در حوزه استانداردها و تسهيل صادرات محصولات كشاورزي ايران به روسيه بايد در اولويت قرار گيرد.» وي همچنين پيشنهاد داد كه روسيه بخشي از كالاهاي كشاورزي مورد نياز خود را كه در حال حاضر از ساير كشورها تامين مي‌شود، از ايران وارد كند. اوكسانا لوت، وزير كشاورزي روسيه، در پاسخ به اين مسائل، بر تلاش‌هاي دولت روسيه براي حل موانع تجاري تاكيد كرد و گفت: «يك هيات فني و بلندپايه به زودي به تهران سفر خواهد كرد تا مسائل مربوط به قرنطينه دامي و گياهي را بررسي و راهكارهاي لازم ارايه دهد.» اين اقدام مي‌تواند گامي موثر براي حل مشكل بازگرداندن محموله‌هاي كشاورزي ايران به روسيه باشد.
وزير جهاد كشاورزي ايران همچنين بر آمادگي كشور براي جذب سرمايه‌گذاري شركت‌هاي روسي در طرح‌هاي مشترك توليد كشاورزي تاكيد كرد. او افزود: «فناوري‌هاي نوين، اصلاح بذر و نژاد دام و تحقيقات كشاورزي از حوزه‌هاي مناسب براي همكاري هستند.» در مقابل، وزير كشاورزي روسيه پيشنهاد كرد كه همكاري در زمينه بيوتكنولوژي، فناوري‌هاي پيشرفته و آموزش نيروهاي متخصص در دستور كار قرار گيرد.
در ادامه اين سفر، وزير جهاد كشاورزي ايران با نمايندگان بانك‌ها و نهادهاي مالي روسيه ديدار كرد. اين مذاكرات با هدف تسهيل تجارت كشاورزي و ايجاد توافقات مالي و سرمايه‌گذاري مشترك ميان دو كشور انجام شد.
رشد ۱۴ درصدي صادرات ايران به روسيه
اما تجارت ايران و روسيه در چه سطحي قرار دارد؟ در زمينه ميزان صادرات ايران به روسيه و واردات كشور از روسيه سيد روح‌الله لطيفي، سخنگوي كميسيون روابط بين‌الملل و توسعه تجارت خانه صنعت، معدن و تجارت ايران همزمان با سفر رييس‌جمهور به روسيه اظهار كرد: روند رو به رشد صادرات ايران به روسيه همچنان شتاب مناسبي دارد و در ۹ ماهه امسال نيز كشورمان بيش از يك ميليون و ۹۵۶ هزار تن كالا به ارزش۸۰۲ ميليون و ۵۷۸ هزار و ۳۱۶ دلار به روسيه صادرات داشته كه نسبت به مدت مشابه با رشد ۱۴ درصدي همراه بوده است. وي افزود: بيش از ۵۰ درصد تجارت ايران و روسيه از لحاظ وزني و ۴۵.۵ درصد از لحاظ ارزش، مربوط به محصولات دامي، كشاورزي و غذايي بوده كه اين موضوع بر روابط تجاري بين دو كشور به ويژه امنيت غذايي و اقتصاد كشاورزي در تعاملات دوجانبه نقش كليدي دارد.
لطيفي در خصوص صادرات ايران به روسيه گفت: از ابتداي سال تا پايان آذرماه ۵۷۰ هزار و ۱۳ تن كالاي مرتبط با محصولات، دامي، شيلاتي، زراعي، گياهي و غذايي به روسيه صادر شده كه از لحاظ وزني ۲۹.۱ درصد و از لحاظ ارزش ۵۰ درصد وزن كل صادرات ايران به روسيه را به خود اختصاص داده است.
وي افزود: در ۹ ماهه امسال ۲۳۱ هزار تن كالا نسبت به مدت مشابه، بيشتر به روسيه صادر شده كه حاصل اين افزايش صادرات حدود ۱۰۰ ميليون دلار ارزآوري بيشتر نسبت به مدت مشابه سال قبل بوده است.
لطيفي در خصوص عمده‌ترين كالاهاي صادراتي ايران به روسيه گفت: فلفل گلخانه‌اي، ميگو، پلي استيرن، الياف نخ، سيمان سفيد، انواع پسته، نارنگي، كيوي، گوجه فرنگي، آب ميوه. هلو، آلبالو، پلي استيرن معمولي، پلي اتيلن، صفحه پليمري اتيلن، كشمش، اجزا و قطعات وسائط نقليه، كاهو كروي به ترتيب كالاهايي بودند كه بيشترين ميزان ارزآوري را براي كشورمان در ۹ ماهه امسال داشتند.
سخنگوي كميسيون توسعه تجارت خانه صمت در خصوص واردات از روسيه توضيح داد: در ۹ ماهه امسال بيش از يك ميليون و ۴۹۱ هزار تن كالا به ارزش يك ميليارد و ۹۵ ميليون و ۴۰۷ هزار دلار از روسيه به ايران وارد شده كه ۷۸.۴ درصد وزن و ۴۳.۲ درصد ارزش آن مربوط به محصولات غذايي و نهاده‌هاي دامي و كشاورزي بوده است.
وي افزود: واردات ايران از روسيه به دليل رشد توليد نهاده‌ها در كشور به ويژه در توليد گندم و جو و كاهش نياز به واردات بيشتر ذرت، كاهش ۴۵ درصدي در وزن و ۱۸.۷ درصدي در ارزش را شاهد بود، به گونه‌اي كه بيش از يك ميليون و ۱۰۰ هزار تن گندم، ۷۲ هزار تن ذرت دامي و ۵۳ هزار تن جو نسبت به مدت مشابه به دليل وجود ذخاير مناسب در كشور و توليد مناسب كمتر به كشور وارد شده است.
لطيفي در خصوص عمده‌ترين كالاهاي وارداتي به كشور از روسيه گفت: طلاي خام با بيش از ۲۸۱ ميليون دلار (۳۵۹۵ كيلوگرم)، گندم معمولي با ۱۲۴.۴ ميليون دلار، انواع چوب و تخته با ۱۴۸.۵ ميليون دلار، روغن آفتابگردان با ۱۱۵.۳ ميليون دلار، ذرت دامي با ۱۱۰ ميليون دلار و جو با ۵۹.۴ ميليون دلار پنج قلم كالاي اصلي وارد شده به كشور در ۹ ماهه امسال بودند و عمده‌ترين كالاهاي پس از آن اجزا و قطعات وسائط نقليه، حبوبات. لاشه و شقه گوسفندي، دارو، هيدروكسيد پتاسيم، ماشين آلات صنعتي، كلرور پتاسيم، ماشين‌هاي تراشكاري، انواع كاغذ و خمير كاغذ بودند.