بازار در انتظار ترامپ
بازارهاي مالي دنيا اين روزها در انتظار مراسم تحليف دونالد ترامپ و ورود وي به كاخ سفيد هستند و عقيده دارند كه حضور ترامپ مي‌تواند شرايط اقتصادي كشور را تا حدود زيادي تغيير دهد و بازارها يك روند جديد را آغاز كنند.
بازارهاي مالي دنيا اين روزها در انتظار مراسم تحليف دونالد ترامپ و ورود وي به كاخ سفيد هستند و عقيده دارند كه حضور ترامپ مي‌تواند شرايط اقتصادي كشور را تا حدود زيادي تغيير دهد و بازارها يك روند جديد را آغاز كنند. بررسي تاريخچه بازارها نشان مي‌دهد كه حضور ترامپ مي‌تواند در وهله اول يك روند نوساني براي بازارها ايجاد كند و پس از آن شاهد يك روند آرامش در بازارهاي مالي باشيم. البته بايد به اين نكته توجه داشت كه همه‌چيز به تصميم‌گيري ترامپ بستگي داردو هر گونه تصميمات وي مي‌تواند به گونه‌اي بر روي بازارهاي مالي تاثيرگذار باشد.
مراسم تحليف دونالد ترامپ به عنوان چهل و هفتمين رييس‌جمهوري امريكا روز اول بهمن ماه برگزار مي‌شود و اين مراسم به مرور مي‌تواند وضعيتي جديد براي بازارهاي مالي پديد سازد. يكي از مهم‌ترين بازارهاي مالي دلار و پس از آن بورس است. پیش از اين حضور ترامپ در كاخ سفيد از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ باعث شد كه قيمت دلار جهش سنگيني داشته باشد كه به واسطه حواشي پيش آمده براساس آن بورس نيز تا حدودي صعودي بود؛ اما مسير بازار سهام براساس همين تحولات تغيير كرد و حدود چهارسال سرخ پوش ماند. حضور ترامپ در دوره پيشين بر روي قيمت دلار تاثيرگذار بود و نتوانست مسير اين ارز تا حدود زيادي تغيير دهد و بر همين اساس برخي از كارشناسان عقيده دارند كه حضور ترامپ در اين دوره همانند دوره پيشين نخواهد بود و بازارهاي مالي در ايران شرايط بهتري را تجربه خواهند كرد. البته تمامي اين موارد به تصميم‌گيري ترامپ و سياست‌هاي پيش روي آن بستگي دارد و مي‌تواند باعث تغيير شرايط شود.
كارشناسان معتقدند در فضاي پيچيده كنوني اقتصاد ايران، تصويب لوايح مرتبط با FATF و پالرمو در مجمع تشخيص مصلحت نظام مي‌تواند خبري مثبت براي بازار سرمايه باشد. اين لوايح، در صورت تصويب، سيگنالي روشن براي تسهيل روابط اقتصادي و تجاري با جهان ارسال كرده و گامي مهم براي اقتصادي است كه سال‌ها به دنبال چنين گشايشي بوده است. دوره جديد رياست‌جمهوري ترامپ با سياست‌هايي تهاجمي‌تر به نظر در حال آغاز است. در اين ميان، گزارش‌هايي از توقف واردات نفت ايران توسط بنادر بزرگ چين منتشر شده كه فشارهاي اقتصادي بيشتري بر كشور وارد مي‌كند. از سوي ديگر، ابهامات در حوزه قيمت كالاهاي جهاني افزايش يافته است. اقدامات ترامپ در وضع تعرفه‌هاي تجاري براي كالاهاي چيني، اروپايي و كانادايي، ريسك‌هاي جدي براي بازارهاي جهاني ايجاد كرده است. تشديد تعرفه‌ها مي‌تواند علاوه بر كاهش تقاضاي جهاني فلزات، زنجيره تأمين را نيز با مشكلات اساسي مواجه كند.
حضور ترامپ در كوتاه‌مدت موجب افزايش نوسانات در بورس ايران خواهد شد. اين نوسانات تحت تأثير تغييرات نرخ ارز و تحولات بازارهاي جهاني شكل مي‌گيرد. با اين حال، انتظار مي‌رود كه در ميان‌مدت، آثار شوك‌هاي اوليه تعديل شده و بازار به ثبات نسبي برسد.
تاثير انتخابات امريكا بر اقتصاد ايران
ايالات متحده با سهمي حدود ۲۵ درصد از اقتصاد جهاني، به عنوان بزرگ‌ترين اقتصاد دنيا و يكي از اثرگذارترين كشور‌ها در صحنه بين‌المللي شناخته مي‌شود. به دليل اهميت اين كشور در اقتصاد و سياست جهاني، انتخابات رياست‌جمهوري امريكا براي بسياري از فعالان اقتصادي و سياسي در سراسر جهان اهميت بالايي دارد. به‌خصوص معامله‌گران داخلي و خارجي، با درك تأثير مستقيم مواضع رييس‌جمهور جديد امريكا بر روند بازارها، معمولاً به سناريو‌هاي احتمالي انتخاب هر يك از نامزد‌ها توجه ويژه‌اي دارند. بر اساس گزارش‌هاي اخير، ۲۸ درصد از نهاد‌هاي مالي بزرگ جهان، انتخابات رياست‌جمهوري امريكا در سال ۲۰۲۴ را يكي از مهم‌ترين ريسك‌هاي اقتصادي عنوان كرده‌اند و در كنار جنگ‌هاي خاورميانه و اروپاي شرقي، آن را يك چالش اجتناب ناپذير تلقي مي‌كنند.
صنايع برتر بازار سهام
بررسي گزارش‌هاي منتشر شده نشان مي‌دهد كه با فرض كاهش تحريم‌ها، صنايع وارداتي كه در اقتصاد ايران فعاليت دارند، از مزاياي كاهش نرخ ارز بهره‌مند خواهند شد و اين امر مي‌تواند منجر به رشد اين صنايع شود. اما در صورت افزايش تحريم‌ها، نرخ ارز به سمت افزايش ميل كرده و به نفع صنايع صادرات‌محور خواهد بود كه قادر به صادرات محصولات خود به بازارهاي جهاني هستند. البته بايد در نظر داشت كه سياست‌هاي ارزي بانك مركزي، نظير سركوب قيمت ارز و چندنرخي بودن، مي‌تواند بر سودآوري اين صنايع تأثير منفي بگذارد.
بر اين اساس، سرمايه‌گذاران بايد علاوه بر توجه به نوسانات جهاني و نرخ ارز، ريسك‌هاي سيستمي و غيرسيستمي داخلي را نيز در نظر بگيرند و در تحليل‌هاي خود براي معاملات آتي از همه جوانب ممكن استفاده كنند. از اين رو، تصميم‌گيري‌هاي اقتصادي و مالي در بازار ايران تا حد زيادي وابسته به نتايج انتخابات رياست‌جمهوري امريكا و سياست‌هاي آن كشور در قبال ايران است.
بازار از دريچه معاملات
بازار سهام در اولين روز كاري هفته ريزشي سنگين را تجربه كرد و نتوانست به روند صعودي روزهاي اخير خود ادامه دهد و شاخص در كانال ۲.۸ ميليوني باقي ماند. برخي از كارشناسان عقيده دارند كه اين منفي بودن بورس ناشي از برگزاري مراسم تحليف ترامپ است؛ اما برخي ديگر عقيده دارند كه اين موضوع روند طبيعي بازار است و در هر روند صعودي بازار يك اصلاح جزيي نيز دارد. در مقابل برخي از كارشناسان عقيده دارند كه مثبت‌هاي اخير بورس ناشي از پيشخور كردن حضور ترامپ در كاخ سفيد بوده است و اين روند تنها به علت شريط منطقه و نوسانات اخير است. در اولين روز كاري هفته يعني شنبه ۲۹ دي ۱۴۰۳، شاخص كل بورس تهران روند كاهشي داشت و با افت ۵۰ هزار و ۵۸۱ واحدي معادل ۱.۷۶ درصدي به تراز ۲ ميليون و ۸۱۵ هزار واحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم‌وزن نيز ۱۲ هزار و ۵۶۰ واحد كاهش داشت و به سطح ۸۹۱ هزار و ۴۳۰ واحدي رسيد. در سوي ديگر معاملات نيز شاخص فرابورس افزايش ۲۴۳ واحدي را تجربه كرد و به ايستگاه ۲۶ هزار و ۷۶۴واحدي رسيد. صندوق‌هاي درآمد ثابت بيشترين ارزش معاملات را ثبت كردند و ارزش معاملات آنها بيش از 7 هزار و 280 ميليارد تومان بود. در ميان گروه‌هاي صنعت هم فلزات اساسي و بانك‌ها سردمدار بودند و به ترتيب 441 و 437 ميليارد تومان معاملعه شدند. بعد از آنها صنايع دارويي و خودرويي‌ها در رتبه‌هاي بعدي قرار گرفتند. خروج پول 500 ميليارد توماني از صندوق‌هاي سهامي هم از ديگر نكات مهم بازار روز گذشته بود. فلزات اساسي و بانك‌ها هم با خروج پول 260 و 233 ميليارد توماني مواجه شدند.
ارزش معاملات خرد هم به واسطه صف‌هاي سنگين فروش كمتر از 7 هزار ميليارد تومان (6هزار و 885 ميليارد تومان) به ثبت رسيد. رقمي كه از 26 آبان بي‌سابقه بوده است. همچنين خروج پول حقيقي از بازار 1872 ميليارد تومان بود كه اگر چه نسبت به يكشنبه هفته گذشته كمتر بود ولي در مقايسه با ارزش معاملات خرد رقم بسيار بالايي به حساب مي‌آيد. همچنين در پايان بازار اين روز بيش از 440 نماد صف فروش، 57 نماد صف خريد بودند و بيش از 85 درصد نمادها در بازار امروز صف فروش بودند.