تقويت اتحاد انرژي با توسعه روابط ايران و روسيه

معاهده جديد ايران و روسيه در حوزه انرژي، با تاكيد بر همكاري در بخش نفت، گاز و زيرساخت‌هاي انرژي، نقطه عطفي در تعاملات دو كشور به شمار مي‌آيد. اين توافق علاوه بر ايجاد مسيرهاي جديد براي انتقال انرژي و سرمايه‌گذاري مشترك، پاسخي به فشارهاي بين‌المللي و تحريم‌هاي غرب است و به اعتقاد كارشناسان مي‌تواند با بهبود جايگاه ايران و روسيه در بازارهاي جهاني انرژي و افزايش توان رقابت‌پذيري، اتحاد انرژي را در مقابل كشورهاي غربي تقويت كند.

به‌گزارش ايسنا، ايران و روسيه، دو قدرت مهم در حوزه انرژي، با امضاي معاهده‌اي راهبردي در بخش‌هاي نفت، گاز و زيرساخت‌هاي مرتبط، گامي تاريخي در تقويت همكاري‌هاي خود برداشتند. اين توافق نه تنها مي‌تواند جايگاه اين دو كشور را در بازارهاي جهاني انرژي بهبود بخشد، بلكه به عنوان ابزاري براي كاهش فشارهاي تحريمي و تاثيرگذاري بر جريان‌هاي اقتصادي و سياسي جهان عمل كند. اين معاهده شامل طيف گسترده‌اي از همكاري‌ها از جمله توسعه ميادين گازي و نفتي، ساخت خطوط لوله انتقال انرژي، سرمايه‌گذاري مشترك در زيرساخت‌هاي انرژي و همچنين تبادل فناوري‌هاي پيشرفته است. هدف از اين توافق، ايجاد مسيري براي تقويت صادرات انرژي به بازارهاي آسيايي، كاهش تاثيرات تحريم‌هاي غرب و همچنين تغيير معادلات قدرت در بازار جهاني انرژي است.

كارشناسان معتقدند كه اين همكاري مي‌تواند پيامدهاي قابل توجهي داشته باشد كه مي‌توان به توسعه زيرساخت‌ها، تقويت تعاملات منطقه‌اي و كاهش تاثير تحريم‌ها اشاره كرد. ساخت خطوط لوله جديد ميان ايران و روسيه مي‌تواند مسيرهاي تازه‌اي براي انتقال انرژي به چين، هند و ساير كشورهاي آسيايي ايجاد كند. همچنين اين معاهده فرصت‌هايي براي توسعه همكاري‌هاي انرژي ميان كشورهاي منطقه اوراسيا فراهم مي‌كند و محور جديدي در بازار جهاني انرژي شكل مي‌دهد.

با ادغام توانمندي‌هاي انرژي ايران و روسيه، ظرفيت مقابله با محدوديت‌هاي ناشي از تحريم‌ها افزايش يافته و فرصت‌هاي جديدي براي جذب سرمايه‌گذاري خارجي ايجاد مي‌شود. در نهايت اين معاهده مي‌تواند به شكل‌گيري يك بلوك انرژي مستقل در برابر سلطه كشورهاي غربي بر بازارهاي جهاني منجر شود و اثرات ژئوپليتيكي قابل توجهي در منطقه و جهان داشته باشد.

در اين رابطه مرتضي بهروزي‌فر، كارشناس ارشد حوزه انرژي به ايسنا گفت: روابط بين‌المللي ايران با كشورهاي ديگر قطعا گامي موثر خواهد بود و مي‌تواند نتايج مثبتي را به دنبال داشته باشد، چراكه يكي از نشانه‌هاي قدرت يك كشور، ارتباطات بين‌المللي آن است اما اينكه ا‌ين‌گونه تصور شود كه با توسعه ارتباط با روسيه تمام مشكلات حوزه انرژي برطرف مي‌شود، نگاه درستي نيست. وي با تاكيد بر اينكه تاثيرگذاري اين اقدام در بخش‌هاي سياسي متفاوت خواهد بود اما باتوجه به اينكه بنده در اين حوزه صاحب‌نظر نيستم، نمي‌توانم در اين رابطه نظري اعلام كنم، گفت: در موضوع انرژي، بايد توجه داشت كه روسيه يكي از توليدكنندگان نفت‌ و گاز دنياست، اينكه تصور كنيم اين كشور مي‌تواند به ما كمك كند كه صنعت نفت و گاز خود را توسعه دهيم خيلي منطقي نيست، چراكه هيچ كشوري علاقه ندارد براي خود رقيب ايجاد كند.

اين كارشناس حوزه انرژي افزود: البته مي‌توان روي شركت‌هاي غيردولتي روسيه حساب كرد، توسعه ارتباط با اين كشور مي‌تواند اين موضوع را به غرب منتقل كند كه يك اتحاد صورت گرفته و همين مساله امنيت انرژي را توسعه مي‌دهد، اما اينكه قرار باشد تمام تخم ‌مرغ‌ها را در يك سبد قرار دهيم، كار درستي نيست.

همچنين محمد خطيبي، كارشناس ارشد حوزه انرژي در اين رابطه به ايسنا گفت: با اجرايي شدن بندهاي معاهده اخير مي‌توانيم شاهد افزايش امنيت انرژي باشيم ضمن اينكه اجراي اين موضوع يك بازي دو سر برد براي ايران و روسيه است. يكي از بندهاي اين معاهده واردات گاز از روسيه و صادرات مجدد آن است، اين موضوع مي‌تواند كمبودها را برطرف كند و صادرات نيز مي‌تواند ارزآوري براي كشور داشته باشد. وي اظهار كرد: در صورت اجراي بندهاي اين معاهده مي‌توانيم اثرات مثبت آن را شاهد باشيم، اما بايد توجه داشت كه اجراي قراردادها و معاهده‌ها نيازمند كار جدي است كه بايد مورد توجه قرار بگيرد، براي تحقق اين بندها همان‌طور كه رييس‌جمهور اعلام كردند بايد تيم‌هاي مختلف از هر دو طرف تشكيل و موضوع به‌صورت جدي پيگيري و موانع آن برطرف شود. خطيبي با بيان اينكه موضوع واردات گاز بي‌شك مي‌تواند در حوزه رفع كمبودهاي داخلي و صادرات و ارزآوري به ما كمك كند و اثرات مثبتي را برجاي بگذارد، گفت: همسايگان ما تقاضاي بيشتري براي گاز دارند كه در صورت تحقق اين مساله مي‌توانيم اتفاقات مثبتي را رقم بزنيم. اگر بتوانيم بازارهايي را ايجاد كنيم كه تا كنون راه آن باز نبوده است، مي‌توانيم در افزايش امنيت انرژي گام‌برداريم، تا كنون روسيه واردات گاز به ايران نداشته است، اما با تحقق اين مساله ايران مي‌تواند تبديل به يك هاب انرژي شود.

به گفته وي اين موضوع مي‌تواند در بخش‌هاي ديگر همچون نفت و فرآورده‌هاي نفتي نيز اجرايي شود و يك بازي دو سر برد براي ايران و روسيه باشد، چراكه هم بازارهاي جديدي ايجاد مي‌شود و هم امنيت انرژي افزايش مي‌يابد.

معاهده انرژي ايران و روسيه، با وجود چالش‌هاي احتمالي در مسير اجرا، پتانسيل بالايي براي تغيير معادلات منطقه‌اي و جهاني در بازار انرژي دارد. اين همكاري اگرچه به‌تنهايي راه‌حلي براي تمام مشكلات حوزه انرژي نيست، اما مي‌تواند با تقويت امنيت انرژي، ايجاد فرصت‌هاي جديد صادراتي و كاهش تاثير تحريم‌ها، گامي كليدي براي هر دو كشور باشد. در نهايت، موفقيت اين توافق به اجراي دقيق و رفع موانع موجود بستگي دارد؛ امري كه نيازمند تلاش مستمر و برنامه‌ريزي دقيق از سوي هر دو طرف است.