پشت پرده سبز!
انرژي‌هاي تجديدپذير در دهه‌هاي اخير به يكي از مهم‌ترين موضوعات براي سياست‌گذاران، سرمايه‌گذاران و علاقه‌مندان به محيط‌زيست تبديل شده‌اند. فناوري‌هايي مانند توربين‌هاي بادي و پنل‌هاي خورشيدي به عنوان راهكاري براي مقابله با تغييرات اقليمي و كاهش وابستگي به سوخت‌هاي فسيلي مطرح شده‌اند.
گلناز پرتوي مهر|
انرژي‌هاي تجديدپذير در دهه‌هاي اخير به يكي از مهم‌ترين موضوعات براي سياست‌گذاران، سرمايه‌گذاران و علاقه‌مندان به محيط‌زيست تبديل شده‌اند. فناوري‌هايي مانند توربين‌هاي بادي و پنل‌هاي خورشيدي به عنوان راهكاري براي مقابله با تغييرات اقليمي و كاهش وابستگي به سوخت‌هاي فسيلي مطرح شده‌اند. اما آيا سرمايه‌گذاري‌هاي عظيمي كه در اين حوزه صورت مي‌گيرد، توجيه‌پذير است؟
به گزارش خبرنگار«تعادل »، يكي از بزرگ‌ترين موانع در مسير توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير، هزينه‌هاي بالاي اين فناوري‌ها است. برخلاف تصور رايج، توليد و نصب تجهيزات مربوط به اين انرژي‌ها بسيار پرهزينه است. براي نمونه، ساخت يك مزرعه بادي بزرگ نيازمند ميلياردها دلار سرمايه‌گذاري است و اين در حالي است كه بهره‌برداري پايدار از اين پروژه‌ها به زيرساخت‌هاي گسترده‌تري نياز دارد. علاوه بر اين، توليد مواد اوليه‌اي مانند سيليكون براي پنل‌هاي خورشيدي يا فلزات كمياب موردنياز توربين‌هاي بادي، نه تنها هزينه‌بر است، بلكه آثار زيست‌محيطي چشمگيري را به همراه دارد.
از سوي ديگر، نگهداري و تعمير اين تجهيزات در بلندمدت نيز مي‌تواند بار مالي سنگيني بر دوش دولت‌ها و سرمايه‌گذاران بگذارد.
فرشيد محمدي، كارشناس حوزه انرژي، در گفت‌وگو با «تعادل» مي‌گويد: «يكي از مشكلات اساسي اين نوع انرژي‌ها، وابستگي آنها به شرايط جوي است. خورشيد هميشه نمي‌تابد و باد هميشه نمي‌وزد. بنابراين، براي تامين پايداري در اين سيستم‌ها، استفاده از باتري‌هاي پيشرفته و سامانه‌هاي ذخيره انرژي اجتناب‌ناپذير است، كه خود هزينه‌هاي اضافي به همراه دارد.»
وي همچنين به چالش‌هاي زيست‌محيطي مرتبط با اين فناوري‌ها اشاره كرد و افزود: «اگرچه اين نوع انرژي‌ها به‌ظاهر دوستدار محيط‌زيست هستند، اما توليد و بازيافت تجهيزات مرتبط با آنها تاثيرات مخربي بر طبيعت دارد. به عنوان مثال، پنل‌هاي خورشيدي و باتري‌ها در پايان عمر مفيدشان به زباله‌هاي الكترونيكي تبديل مي‌شوند كه بازيافت آنها بسيار دشوار است و مي‌تواند به آلودگي منابع آب و خاك منجر شود.» وي گفت: علاوه بر اين، احداث مزارع بادي و خورشيدي معمولا نيازمند تغيير كاربري گسترده اراضي طبيعي است كه مي‌تواند زيستگاه‌هاي جانوري و گياهي را تخريب و اكوسيستم‌ها را به خطر بيندازد.
وي معتقد است: برخلاف سوخت‌هاي فسيلي كه اقتصاد آنها بر پايه عرضه و تقاضا شكل گرفته، انرژي‌هاي تجديدپذير معمولا بدون يارانه‌هاي كلان نمي‌توانند رقابت‌پذير باشند. اين امر فشار مالي بيشتري بر دولت‌ها و مردم وارد مي‌كند، چراكه بخش عمده اين هزينه‌ها از درآمدهاي مالياتي تامين مي‌شود. محمدي تصريح كرد: اگرچه مشكلات و چالش‌هاي متعددي بر سر راه توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير وجود دارد، اما اين به معناي كنار گذاشتن كامل اين فناوري‌ها نيست. باقري پيشنهاد مي‌دهد كه به جاي تمركز صرف بر اين نوع انرژي‌ها، تركيب آنها با ساير منابع مانند گاز طبيعي و انرژي هسته‌اي مي‌تواند راهكاري عملي‌تر باشد.
وي بر لزوم سرمايه‌گذاري در تحقيق و توسعه تاكيد كرد و گفت: تحقيقات مي‌تواند به كاهش هزينه‌ها و افزايش كارايي اين فناوري‌ها منجر شود. اگرچه انرژي‌هاي تجديدپذير ظرفيت بالايي براي كاهش انتشار كربن و كاهش وابستگي به سوخت‌هاي فسيلي دارند، اما تصميم‌گيرندگان بايد سياست‌گذاري‌هاي خود را براساس داده‌هاي علمي و واقع‌بينانه تدوين كنند، نه تبليغات احساسي.
وي در پايان عنوان كرد: سرمايه‌گذاري در انرژي‌هاي تجديدپذير مي‌تواند به تحول در نظام‌هاي انرژي جهان كمك كند، اما اين مسير بدون چالش نيست. تصميم‌گيري‌هاي هوشمندانه و مديريت صحيح منابع مي‌تواند تضمين‌كننده آينده‌اي پايدار و كم‌هزينه‌تر براي استفاده از اين فناوري‌ها باشد.