ثبات در بازار ارز مستلزم تك نرخي شدن

رييس كميسيون صادرات اتاق ايران گفت: بي‌شك راهكار اثرگذار براي برون رفت از نوسانات ارزي، تك نرخي شدن ارز است كه هم به تقاضاهاي كاذب براي واردات پايان مي‌دهد و هم به افزايش صادرات و در نهايت به افزايش توليد منجر مي‌شود كه در ميان مدت اثر خود را به ثبات در بازار ارز بر جاي مي‌گذارد.

محمد لاهوتي - رييس كميسيون صادرات اتاق ايران - در گفت‌وگو با ايسنا، ضمن اشاره به شرايط و عوامل اثرگذار اخير بر نوسانات بازار ارز تشريح كرد: گذشته از اينكه ايران يك كشور در حال توسعه است، همچنين، تحت تحريم‌هاي تحميلي اقتصادي قرار دارد كه مجموع اين عوامل دورني و بيروني، اثر خود را بر رو مولفه‌هاي اقتصادي كشور نشان داده است. به عنوان مثال با اتفاقات سوريه و همچنين مساله جنگ لبنان، بازار ارز در ايران نيز متاثر شد كه با آمدن ترامپ نيز، اين ريسك‌هاي سياسي- اقتصادي تداوم يافت و تاثير خود را بر بازار ارز كشور بر جاي گذاشت.

وي در رابطه با مولفه تورم و اثر آن بر نرخ ارز اظهار كرد: مورد ديگر مربوط به نرخ تورم كشور است كه هر ساله با توجه به نرخ تورم ۴۰ درصد در كشور، همه كالاها و بازارها از تورم تاثيرپذير مي‌شوند. با اين حال، در برخي از كالاها يا بازارها كه عرضه يا مديريت آن در اختيار دولت بوده يا دولت در آن نقش اثرگذار جدي دارد، براي مثال در موضوع ارز، دولت مي‌تواند آن را كنترل كند. اما اين كنترل نيز يك بازه زماني دارد به‌طوري كه در گذشته شاهد آن بوديم كه نرخ ارزي مانند نيما حدود دو سال در محدوده ۳۷ تا ۴۰ هزار تومان بود و در نهايت دولت مجبور شد كه سقف نيما را بردارد و امروز به محدوده ۶۷ هزار تومان رسيده است.

رييس كميسيون صادرات اتاق ايران ادامه داد: مولفه ديگري كه بر افزايش نرخ ارز اثرگذار است، به نقدينگي مربوط مي‌شود. با افزايش نقدينگي، هم به تورم دامن زده و هم تقاضاها براي كالاهاي واسطه‌اي و سفته بازي بيشتر شده و سوق پيدا مي‌كند كه معمولا در حوزه‌هاي طلا و ارز بيشتر نمود خود را نشان مي‌دهد. لاهوتي خاطرنشان كرد: بر اين اساس، همه عوامل فوق اثر خود را بر نرخ ارز برجاي مي‌گذارد. با اين حال به نظر مي‌رسد كه تنها راه برون رفت از اين شرايط براي جلوگيري از سفته بازي هم در واردات و هم در صادرات تك نرخي شدن ارز است. اما اين تك نرخي شدن ارز ممكن است امروز با معناي تك نرخي بودن ارز تفاوت‌هاي داشته باشد؛ چرا كه بر اساس تكاليف قانوني، نرخ‌هايي براي تامين كالاهاي اساسي وجود دارد و به نظر مي‌رسد حتما بايد بازارهاي ديگر كه بازار مركز مبادله و بازار آزاد است تا حد ممكن به يكديگر نزديك شوند. وي در پايان تاكيد كرد: با اين حال اين مساله به معناي آن نيست كه بايد نرخ ارز در بازار مركز مبادله به بازار آزاد نزديك شود. منظور آن است كه بايد نرخ‌ها به يكديگر نزديك شوند و فاصله ميان قيمت‌هاي ارز كاهش يابد كه در نهايت مي‌تواند به كاهش تقاضا براي واردات منجر شود، چراكه نرخ ارز در اين شرايط ديگر جذابيتي براي انجام واردات ندارد و در طرف مقابل نيز، صادرات افزايش پيدا مي‌كند؛ چراكه با تك نرخي شدن ارز، رقابت كالاهاي داخلي براي صادرات و توليد بيشتر مي‌شود و در نهايت به جهت افزايش صادرات و كاهش واردات اثر خود را در ميان مدت بر نرخ ارز در بازار ارز بر جاي خواهد گذاشت.