سرانه مصرف بنزين در ايران بالاتر از متوسط جهاني
در حال حاضر سرانه مصرف بنزين در ايران ۴ ليتر در روز است كه بسيار بالاتر از متوسط جهاني (۳ ليتر در روز) است. به گفته مديرعامل پيشين شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران اين تفاوت عمدتا به دليل استفاده از خودروهاي پرمصرف و ناكارآمد است.
در حال حاضر سرانه مصرف بنزين در ايران ۴ ليتر در روز است كه بسيار بالاتر از متوسط جهاني (۳ ليتر در روز) است. به گفته مديرعامل پيشين شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران اين تفاوت عمدتا به دليل استفاده از خودروهاي پرمصرف و ناكارآمد است. به گزارش ايسنا، ناترازي بنزين يكي از مهم‌ترين چالش‌هاي صنعت انرژي در ايران است، اين ناترازي ناشي از رشد مصرف بي‌رويه در برابر ظرفيت محدود توليد آن بوده و پيامدهايي همچون فشار بر بودجه دولت، افزايش آلودگي هوا و اتلاف منابع انرژي كشور را به همراه داشته است. آن‌طور كه اعلام شده متوسط رشد سالانه مصرف بنزين از ابتداي انقلاب تا ۱۴۰۲ حدود ۵ درصد بوده و در چهار سال گذشته مصرف بنزين ۱۰ درصد رشد داشته است و بر اساس پيش‌بيني‌ها با ادامه اين روند تا سال ۱۴۰۷ مصرف بنزين به روزانه ۱۷۰ ميليون ليتر مي‌رسد. براي كاهش ناترازي بنزين، تركيبي از سياست‌هاي قيمتي و غيرقيمتي پيشنهاد شده است، توسعه صنعت سي‌ان‌جي يكي از اين راهكارها است سرمايه‌گذاري ۴ ميليارد دلاري وزارت نفت در دهه ۱۳۸۰ براي توسعه حمل‌ونقل سي‌ان‌جي نشان‌دهنده پتانسيل اين صنعت به عنوان جايگزيني مناسب براي بنزين است. ظرفيت عرضه سي‌ان‌جي در ايران روزانه ۴۰ ميليون مترمكعب است، اما تنها ۱۹.۵ ميليون مترمكعب از آن استفاده مي‌شود. افزايش مصرف سي‌ان‌جي مي‌تواند به كاهش تقاضاي بنزين كمك كند. علاوه بر اين دوگانه‌سوز كردن خودروهاي عمومي، به‌ويژه وانت‌ها، تاكسي‌ها و خودروهاي اينترنتي و همچنين واردات و توليد خودروهاي پايه گازسوز از ديگر اقدامات موثر در اين زمينه است. همچنين گسترش حمل‌ونقل عمومي و نوسازي ناوگان فرسوده مي‌تواند به كاهش وابستگي به خودروهاي شخصي و در نتيجه كاهش مصرف بنزين منجر شود. خروج خودروهاي فرسوده و جايگزيني آنها با خودروهاي كم‌مصرف از جمله اقداماتي است كه تاثير قابل‌توجهي در كاهش مصرف دارد. در راستاي كاهش ناترازي بنزين، شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران از ابتداي شهريور تا ۱۵ آبان اقدام به افزايش توليد روزانه بنزين كرده است. اين افزايش توليد شامل پالايشگاه‌هاي مختلف كشور بوده است، به‌طوري‌كه توليد روزانه بنزين در پالايشگاه ستاره خليج‌فارس به ۴۴ ميليون ليتر، پالايشگاه تهران به ۹ ميليون ليتر، پالايشگاه اصفهان به ۱۴ ميليون ليتر و پالايشگاه تبريز به ۴ ميليون ليتر رسيده است. اين اقدامات با هدف كاهش فاصله بين توليد و مصرف بنزين و جلوگيري از واردات بنزين انجام شده است. در آينده، شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران به‌دنبال اجراي ۲۴ طرح اولويت‌دار با پيشرفت بالا براي افزايش توليد بنزين و نفت‌گاز است. اين طرح‌ها شامل بهبود كيفيت بنزين و افزايش سهم سي‌ان‌جي در سبد سوخت كشور است كه به‌ويژه از طريق تشويق مصرف‌كنندگان به استفاده از سي‌ان‌جي دنبال مي‌شود. ناترازي بنزين در ايران، به دليل مصرف بي‌رويه و توليد محدود، چالشي است كه نيازمند راهكارهاي جامع و بلندمدت است. با اين حال، افزايش توليد بنزين از طريق طرح‌هاي ضربتي، توسعه سي‌ان‌جي و اصلاح سياست‌هاي مصرف مي‌تواند به كاهش وابستگي كشور به واردات بنزين كمك كند. اجراي همزمان سياست‌هاي قيمتي و غيرقيمتي، از جمله توسعه سي‌ان‌جي، ساماندهي حمل‌ونقل عمومي و اصلاح نظام يارانه‌اي، مي‌تواند راه‌حلي پايدار براي كاهش مصرف بنزين و بهبود وضعيت انرژي كشور باشد.