«تعادل» عوامل جهاني تاثيرگذار روي بازار سهام را بررسي مي‌كند

كليدهاي تاثيرگذار روي بورس

۱۴۰۳/۱۱/۱۴ - ۰۱:۱۹:۰۰
|
کد خبر: ۳۳۲۷۶۹

تمامي بازارهاي مالي به صورت مستقيم يا غيرمستقيم بر روي بازار سهام تاثير دارند و هر يك از اين بازارها مي‌تواند تعيين‌كننده شرايط صنايعي خاص از بورس در مدت زمان خاص باشد.

تمامي بازارهاي مالي به صورت مستقيم يا غيرمستقيم بر روي بازار سهام تاثير دارند و هر يك از اين بازارها مي‌تواند تعيين‌كننده شرايط صنايعي خاص از بورس در مدت زمان خاص باشد. يكي از مهم‌ترين مولفه‌هاي تاثيرگذار روي بورس را مي‌توان قيمت نفت و فلزات دانست. اقتصاد جهاني و بازارهاي مالي را دنياي پيچيده و به هم پيوسته دانست. قيمت نفت و فلزات دو شاخص كلان اقتصادي هستند كه نقش تعيين‌كننده‌اي در روند بازارهاي مالي دارند. اين دو عامل نه تنها به صورت مستقيم بر صنايع مرتبط تاثير مي‌گذارند بلكه به صورت غيرمستقيم نيز در ايجاد نوسان‌هاي اقتصادي در بازارهاي سرمايه‌گذاري نيز موثر هستند. نفت به عنوان یکی از مهم‌ترين منابع انرژي جهان به شمار مي‌رود كه نقش حياتي در رشد اقتصادي كشورهاي حيطه خليج فارس ايفا مي‌كند. تغييرات قيمتي نفت، به ويژه براي كشورهاي صادركننده و واردكننده اين كالا، پيامدهاي گسترده‌اي در پي دارد و مي‌تواند روند اين بازارها را تا حدود زيادي تغيير دهد و به نوعي سود و زيان براي آنها در پي داشته باشد. در بورس نيز شركت‌هاي فعال در حوزه نفت و گاز، پالايشگاه‌ها، پتروشيمي‌ها و حتي برخي از شركت‌هاي حمل و نقل نيز به‌طور مستقيم از نوسانات قيمت نفت تاثير مي‌پذيرند. افزايش قيمت نفت معمولا به معناي افزايش درآمد و سودسازي شركت‌هاي فعال در حوزه انرژِي و بورس است و اين موضوع باعث مي‌شود كه سهام اين شركت‌ها در بورس با استقبال بيشتري مواجه شوند و اين سهام به سودسازي خوبي در ميان مدت حتي در كوتاه‌مدت برسند. از سوي ديگر كاهش قيمت نفت مي‌تواند زيان‌سازي همين صنايع و سهام را در پي داشته باشد كه در نهايت نتيجه آن افت ارزش سهام و افت قيمتي خواهد بود. از سوي ديگر در اين شرايط صنايعي همانند حمل و نقل، هواپيمايي و توليد‌كنندگان كالاي مصرفي كه به صورت مستقيم و غيرمستقيم به انرژِی ارزان قيمت وابسته هستند با افزايش قيمت نفت تحت فشار قرار مي‌گیرند و به نوعي تغيير روند مي‌دهند كه در نهايت كاهش سودآوري و افت ارزش سهام اين شركت‌ها را در بورس مشاهده مي‌شود. از سوي ديگر كاهش قيمت نفت مي‌تواند به كاهش هزينه‌هاي توليد و افزايش سودسازي اين صنايع كمك كند و به نوعي روند سودسازي را در پي داشته باشد. همچنين صنايعی همانند خودروسازي، ساخت و ساز و توليد تجهيزات الكترونيكي كه به فلزات به عنوان مواد اوليه وابسته هستند با افزايش قيمت فلزات تحت فشار قرار مي‌گيرند. اين موضوع مي‌تواند افزايش هزينه‌هاي توليد و كاهش سودآوري اين شركت‌ها را در پي داشته باشد و در نهايت افت ارزش سهام آنها را در پي خواهد داشت. در مقابل كاهش قيمت فلزات مي‌تواند به كاهش هزينه‌هاي توليد و افزايش سودآوري اين صنايع كمك كند. شركت‌هاي فعال در حوزه استخراج و فرآوري فلزات نيز به صورت مستقيم تحت تاثير نوسانات قيمت فلزات اساسي هستند. افزايش قيمت فلزات مي‌تواند افزايش درآمد و سودسازي اين شركت‌ها در پي داشته باشد كه اين موضوع باعث رشد ارزش سهام آنها در بورس مي‌شود و همچنين در سوي ديگر كاهش قيمت فلزات مي‌تواند كاهش سودآوري و افت ارزش سهام شركت‌هاي مطرح شده را داشته باشد. در ادامه اين مسير فلزات اساسي همانند فولاد، مس، آلومينيوم وطلا نيز نقش اساسي و مهمي در اقتصاد جهاني دارند و اين فلزات و مواد اوليه در اغلب صنايع مختلف از جمله ساخت ساز و توليد تجهيزات الكترونيكي هستند. تغييرات قيمت فلزات مي‌تواند روند قيمتي صنايع بورسي را هم تغيير دهد. به‌طور كلي افزايش يا كاهش قيمت نفت و فلزات اساسي مي‌تواند به صورت عمده و خرد بر روي تك سهم‌ها يا صنايع بورسي اثرگذار باشد و براي هر يك مسير مشخص تعريف كند.

 

تاثير قيمت نفت بر بورس

نوسانات قيمت نفت بر اقتصاد ايران تاثير چشمگيري دارد. چرا كه قسمت عمده صادرات كشور ايران مختص نفت و مشتقات آن است و تقريبا ۷۰ درصد درآمد دولت از فروش نفت به دست مي‌آيد. شركت‌هاي پالايشي و صنعت پتروشيمي حدوداً ۳۵ درصد ارزش بازار بورس را به خود اختصاص داده‌اند. پس طبيعي است كه با افزايش قيمت نفت سود آنها بيشتر شود. هنگامي كه قيمت نفت افزايش پيدا مي‌كند، به همان نسبت نيز درآمد ارزي دولت زياد مي‌شود، چرا كه همانطور كه گفتيم هفتاد درصد درآمد دولت از فروش نفت به دست مي‌آيد. اگر بر درآمد حاصله از فروش نفت در ايران مديريت درستي نشود، ممكن است پايه پولي كشور افزايش پيدا كند كه همين باعث ايجاد تورم در كشور مي‌شود. البته تورم در رشد شاخص بورس هم تاثير زيادي دارد. بالا رفتن بهاي نفت درآمد زيادي را وارد كشور مي‌كند. حال بايد بدانيم كه اين درآمد خرج چه كاري در كشور مي‌شود. اگر دولت، كالا و خدمات داخلي را به مردم ارايه دهد، ثروت عمومي افزايش پيدا مي‌كند و همين امر باعث رونق اقتصادي و افزايش تقاضا براي سرمايه، كار، تجارت و.. مي‌شود كه اين امر به نوبه خود موجب رشد شاخص بورس نيز مي‌شود. البته اگر درآمد حاصله خوب مديريت نشود، باعث ايجاد تورم در كشور مي‌شود. در كشوري مانند ايران كه صادر‌كننده مهم نفت است بين شاخص سهام و افزايش درآمد نفتي يك رابطه معكوس وجود دارد. بيشتر كشورهاي صادركننده نفت (كه اكثرا كشورهاي در حال توسعه هستند) فناوري لازم براي فرآوري نفت خام را ندارند، بنابراين نفت را به كشورهاي صنعتي صادر كرده و محصولات نفتي را به كشور خود وارد مي‌كنند. اگرچه افزايش بهاي نفت پول زيادي را وارد كشورهاي صنعتي مي‌كند، اما بر اقتصاد كشورهاي در حال توسعه اثر منفي مي‌گذارد. زيرا به‌طور عمده كشورهاي در حال توسعه خود مصرف‌كننده‌هاي نهايي محصولات نفتي هستند.

 

افت قيمت نفت برنت

قيمت نفت خام دابليوتي‌اي امريكا در معامله‌هاي روز چهارشنبه (۱۰ بهمن) به كمترين سطح خود در سال جاري ميلادي (۲۰۲۵) رسيد. از نظر تقاضا، ذخيره‌سازي‌هاي نفت خام امريكا در هفته گذشته سه ميليون و ۴۶۰ هزار بشكه افزايش يافت كه تا حدودي مطابق با برآورد تحليلگران براي افزايش سه ميليون و ۱۹۰ هزار بشكه‌اي بود، زيرا توفان‌هاي زمستاني هفته گذشته كشور تقاضا را تحت تاثير قرار داد. پس از تحريم‌هاي اخير امريكا عليه روسيه كه صادرات نفت خام را كاهش داده است، در سمت عرضه، صادرات نفت خام از پايانه‌هاي غربي روسيه در ماه فوريه قرار است تا هشت درصد نسبت به برنامه ژانويه كاهش يابد، زيرا مسكو به سمت افزايش پالايش نفت خام و توليد فرآورده‌هاي نفتي در پالايشگاه گام برداشته است.سرمايه‌گذاران در بازار نفت همچنين منتظر نشست وزارتي نظارت بر توافق اوپك‌پلاس در روز سوم فوريه ۲۰۲۵ (دوشنبه، ۱۵ بهمن) هستند. قزاقستان روز چهارشنبه اعلام كرد: اوپك‌پلاس قرار است درباره تلاش‌هاي ترامپ براي افزايش توليد نفت امريكا گفت‌وگو و در اين زمينه موضع مشتركي اتخاذ كند.