چالشهاي صنعت خودرو
داستان صنعت خودرو در كشور ما داستان پيچيده و عجيبي است با پايان باز؛ داستاني كه بينهايت درسآموز است اما قرار نيست كسي از آن درس بگيرد.
داستان صنعت خودرو در كشور ما داستان پيچيده و عجيبي است با پايان باز؛ داستاني كه بينهايت درسآموز است اما قرار نيست كسي از آن درس بگيرد. بسياري از مسوولان سياستگذار و تصميمگير در اين حوزه در محافل خصوصي به خوبي از زيروبم صنعت خودرو، چالشها و مشكلاتش ميگويند، اما در عرصه سياستگذاري راه ديگري ميروند، بهگونهاي كه اين برداشت به ذهن متبادر ميشود كه يا انگيزهاي براي اصلاح امور ندارند يا توان لازم براي انجامش را در خود نميبينند. عدم اصلاح سياستهاي كلان صنعت خودرو و بهتبع آن قطعهسازي كشور، باعث شده است صنعتي شكل بگيرد كه با وجود صرف زمان و هزينه و انرژي بالا، از صدر تا ذيل و از حلقه اول تا آخر آن همگي ناراضي هستند، اما اين نارضايتي موجب تحولي در صنعت نشده و همچنان طي طريق ادامه دارد. هرازگاهي مسكني به اين صنعت زده ميشود تا دردهايش را فراموش كند و با بيماريهايش بسازد تا اينكه باز دمل چركيني سر باز ميكند و مدتي همه را درگير خودش ميكند. با اين حال تغيير و تحولات اساسي در اين صنعت رخ نميدهد و راه چارهاي براي حل مشكلات آن در نظر گرفته نميشود.
اين شرايط بغرنج و نارضايتي عمومي در حالي است كه صنعت خودرو در كشور ما ديرپاست و زماني خودروسازي در ايران شروع شد كه در منطقه و حتي قاره كمتر نشاني از اين صنعت بود. علاوه بر اين خودروسازي در دنيا چنان پيشرفته و بهروز شده كه ديگر اساسا گرفتار شدن در آن و ناتواني در تصميمگيري درست براي توسعه اين صنعت عجيب مينمايد. در صنعتي كه هم توليدكننده ناراضي است و هم مصرفكننده، هم توليدكننده با انباشت سنگين بدهي مواجه است و هم مصرفكننده از قيمت بالاي محصولات شكايت دارد، هم توليدكننده با كيفيت شرايط توليد مشكل دارد و هم مصرفكننده از كيفيت مينالد و در اين ميان حلقههاي واسط مانند قطعهسازان نيز گرفتار چرخه باطل دريافت مطالبات خود هستند، مشخص است كه مشكل سرريز از بالادست است و اساسا اين نظام حكمراني اقتصادي صنعت خودرو و سياستگذاري كلان آن است كه دچار مشكلات است. من مشكل اساسي صنعت خودرو را در ابتدا مداخله مزمن، مداوم و شديد دولت ميدانم كه بارزترين نمود آن قيمتگذاري دستوري است كه اساسا مسير اين صنعت را به انحراف كشانده و دومين مشكل نيز تحريم است كه خودروسازي را از لحاظ مالي و فناوري در تنگنا قرار داده است و نكته اينكه هيچ كدام از اين دو مشكل در يد اختيار فعالان صنعت نيست. اين دو چالش بزرگ گاهي تكبهتك و گاهي توامان صنعت خودرو را تحت تاثير قرار دادهاند تا امروز وضعيت كنوني شكل بگيرد كه خروج از آن سخت و پيچيده و طاقتفرساست و ماندن در آن هم يك تلخي بيپايان.