تعادل در شرايط ناپايدار
اين روزها تالار شيشه‌اي معاملات در حالت تعادل قرار دارد و شرايط نسبتا قابل قبولي را پشت سر مي‌گذارد و توانسته تا حدودي به سرمايه‌گذاران خود سود دهد؛ اين شرايط درحالي است كه بازارهاي موازي به صورت جدي رقيب بورس شده‌اند و در حال جذب نقدينگي سرگردان در بازارها هستند.
اين روزها تالار شيشه‌اي معاملات در حالت تعادل قرار دارد و شرايط نسبتا قابل قبولي را پشت سر مي‌گذارد و توانسته تا حدودي به سرمايه‌گذاران خود سود دهد؛ اين شرايط درحالي است كه بازارهاي موازي به صورت جدي رقيب بورس شده‌اند و در حال جذب نقدينگي سرگردان در بازارها هستند.
بازار سرمايه از ابتداي آبان ماه تا به امروز روند نسبتا قابل قبولي را تجربه كرده است؛ اما با توجه به مشكل اساسي بازار سرمايه يعني نبود وكمبود نقدينگي نمي‌توان انتظار رشد قابل قبولي از بازار داشت و حركت رنج بازار نيز يك روند قابل قبول است.
در اصل شرايط به‌گونه‌اي است كه شاخص كل بورس در يك محدوده مشخص نوسان مي‌كند و روند صعودي يا نزولي شديدي را شاهد نيستيم. يكي از اصلي‌ترين دلايل رنج بودن بورس را مي‌توان ابهامات بسيار در حوزه اقتصادي و سياسي دانست. درحال حاضر ابهامات همانند مذاكرات برجام، تحريم‌هاي بين المللي، نوسانات نرخ ارز و سياست‌هاي خاص داخلي دولت بر روي بازار سهام تاثيرگذار است و توانسته شرايط بازار را تغيير دهد. درچنين شرايطي كه ابهام گسترده در بازارها وجود دارد، سرمايه‌گذاران ترجيح مي‌دهند كه با احتياط شديد در بازارهاي مالي خصوصا بورس معامله كنند و شرايط سخت را تجربه نكنند.
از سوي ديگر قيمت‌هاي جهاني همانند نفت و فلزات اساسي به عنوان دو عامل مهم در اقتصاد كشور هستند كه تأثير مستقيمي بر صنايع و همچنین بورس تهران دارند. خاورميانه يكي مهم‌ترين توليد‌كنندگان نفت درجهان به حساب مي‌آيد و با توجه به افزايش تنش‌ها در خاورميانه قيمت نفت و فلزات نيز نوسان بسياري را تجربه كرده است كه نتيجه آن نوسان در تك سهم‌ها و صنايع بازار سرمايه است كه اين موضوع تاثير مستقيمي بر روي شاخص كل دارد.
سياست‌هاي بانك مركزي و دولت در زمينه نرخ بهره، تورم و كنترل نقدينگي نيز از جمله عواملي هستند كه بر روند بورس تأثير مي‌گذارند. در شرايطي كه نرخ بهره بانكي بالا است، برخي سرمايه‌گذاران ترجيح مي‌دهند به جاي ورود به بازار پرريسكي مانند بورس، سرمايه خود را در بانك‌ها يا ساير ابزارهاي كم‌ريسك سرمايه‌گذاري كنند. اين موضوع مي‌تواند باعث كاهش حجم معاملات و روند رنج در بازار شود.
همچنين صورت مالي شركت‌ها نيز مي‌تواند تاثير بسزايي در رنج بودن معاملات داشته باشد. گزارش‌هاي مالي شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس نيز نقش مهمي در تعيين روند بازار دارند. در شرايطي كه گزارش‌هاي مالي شركت‌ها مثبت باشد، مي‌تواند به افزايش تقاضا براي سهام آن شركت‌ها و در نتيجه رشد شاخص كل بورس منجر شود. اما اگر گزارش‌ها ضعيف باشند، ممكن است فشار فروش افزايش يابد و بازار وارد فاز نزولي شود. در ماه‌هاي اخير، گزارش‌هاي مالي شركت‌ها عموماً متوسط بوده‌اند و همين موضوع باعث شده است بازار در يك محدوده تعادلي باقي بماند. اما به عقيده كارشناسان رفتار سرمايه‌گذاران و نوع معاملات آنها مي‌تواند تاثير بسزايي در تعيين روند معاملات داشته باشد. به گفته فعالان باازر سرمايه در شرايطي كه بازار سرمايه روند رنج را تجربه مي‌كند، سرمايه‌گذاران حرفه‌اي معمولاً از استراتژي‌هاي معاملاتي خاصي مانند خريد در كف و فروش در سقف استفاده مي‌كنند. اين موضوع باعث مي‌شود كه بازار در يك محدوده مشخص نوسان كند و روند تعادلي خود را حفظ كند.
با توجه به شرايط فعلي، به نظر مي‌رسد كه بورس تهران در كوتاه‌مدت همچنان روند تعادلي خود را حفظ كند. با اين حال، تغيير در هر يك از عوامل ذكر شده مي‌تواند باعث شكست اين روند و آغاز يك روند جديد صعودي يا نزولي شود. براي مثال، در صورت بهبود مذاكرات برجام و كاهش تحريم‌ها، ممكن است شاهد ورود نقدينگي جديد به بازار و رشد شاخص كل باشيم. از سوي ديگر، تشديد تحريم‌ها يا افزايش نرخ بهره بانكي مي‌تواند فشار فروش را افزايش دهد و بازار را وارد فاز نزولي كند.
محمد غفوري، كارشناس بازار سرمايه براي «تعادل» نوشته بود: «با وجود نوسانات و اصلاحات فعلي، اين اصلاحات منطقي و مثبت ارزيابي مي‌شود، چراكه روند ميان‌مدت بازار همچنان خوب است. بخشي از عرضه سهام در بازار را مي‌توان به تامين مالي هلدينگ‌ها براي پرداخت حقوق و پاداش پايان سال نسبت داد. همچنين، نزديك شدن به پايان سال مالي همواره با نوساناتي در بازار همراه بوده است. سرمايه‌گذاران نبايد نگران اين نوسانات باشند، زيرا از نظر بنيادين، كاهش نرخ بهره مهم‌ترين پارامتر موثر بر بازار خواهد بود و برگ برنده بازار سرمايه در ميان بازارهاي موازي است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه بازار سرمايه در دو ماه اخير، حدود ۴۰ روز كاري را در فضاي نوساني سپري كرده است. در همين مدت، ۱۲ شركت جديد وارد بورس شده‌اند كه نشان مي‌دهد بازارساز با تامين مالي شركت‌ها، مي‌تواند به عمق بخشيدن به بازار كمك كند. ورود شركت‌هاي جديد به بازار سرمايه، به شرطي امكان‌پذير است كه حال بازار خوب باشد. از ابتداي سال مالي، ۱۵ شركت وارد بورس شده‌اند كه ۱۲ مورد آن در دو ماهي بوده كه وضعيت بازار مساعد بوده است.»
پايان بورس تهران در يك نگاه
در چهارمين روز كاري هفته يعني سه شنبه 16 بهمن 1403، شاخص‌هاي بازار سرمايه رفتاري صعودي داشتند و توانستند با سبزپوشي همراه شوند. در اين روز شاخص كل بورس تهران با افزايش 23 هزار و 932 واحدي معادل 0.86 درصدي در تراز 2 ميليون و 804 واحدي ايستاد. همچنين شاحص كل هم وزن نيز 7 هزار و 826 واحد برابر با 0.9 درصد نسبت به معاملات روز اخير رشد داشت و در ايستگاه 878 هزار و 118 واحدي ايستاد. در سوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس افزايش 298 واحدي را تجربه كرد و در عدد 26 هزار و 961 واحدي ايستاد.
به گفته يك كارشناس بازار سرمايه، شاخص درگير حمايت 2.8 ميليون واحد بوده كه با كاهش به 2.78 ميليون واحد نگراني را بين فعالين براي تداوم كاهش ايجاد كرده بود كه در صورت تداوم رشد در روز آتي، مي‌تواند به برگشت تكنيكالي بازار منجر شود؛ هرچند همچنان خروج پول حقيقي از بازار و ورود پول حقيقي به صندوق‌هاي با درآمد ثابت را شاهد هستيم.
در بازار جهاني، قيمت‌ها به دليل آغاز جنگ تجاري بين آمريكا و ساير كشورها، ضعيف بودند و حتي رمز ارزها سقوط بدي را تجربه كردند؛ البته طلا ثابت ماند و در بازار داخل نيز سكه اندكي رشد كرد و ساير معاملات طلا بدون تغيير خاصي بود، در مجموع انتظار مي‌رود بازار در ادامه هفته ضعيف، كم حجم و متعادل مثبت باشد.
بعد از 6 روزي كاري خروج پول، بالاخره بازار شاهد ورود يك هزار ميليارد پول حقيقي به معاملات خرد بود كه اين بيشترين ميزان از سومين روز بهمن است. ارزش معاملات هم با رشد 349 ميليارد توماني خود نسبت روز كاري قبل، 5 درصد بيشتر شد و به 7300 ميليارد تومان رسيد. در ميان گروه‌هاي بازار هم، گروه محصولات شيميايي مثل روزهاي قبل اين هفته صدر نشين گروه‌هاي صنعت بود و ارزش معاملات بالاي 970 ميليارد تومان را به ثبت رساند. بعد از اين گروه، فلزات اساسي، بانك‌ها و خودرويي‌ها به تربيت ارزش معادلاتي حدودا 560 و 460 و 292 ميليارد توماني را به ثبت رساندند. بيشترين ورود پول حقيقي هم متعلق به گروه شيميايي بود كه بيش از 378 ميليارد تومان به ثبت رسيد.