شاخص ۳ ميليون را رد ميكند
صداي بورس| بازار اين روزها روند مشخصي ندارد؛ يك روز چنان رشد ميكند كه همه را متحير ميكند و در روزي ديگر با نزول شاخص. ضمن اينكه كمتر كسي از كارشناسان و فعالان آينده بازار را پيشبيني ميكنند، چراكه ريسك سياسي و وضعيت اقتصادي مانع از تحقق گفته آنها ميشود.
صداي بورس| بازار اين روزها روند مشخصي ندارد؛ يك روز چنان رشد ميكند كه همه را متحير ميكند و در روزي ديگر با نزول شاخص. ضمن اينكه كمتر كسي از كارشناسان و فعالان آينده بازار را پيشبيني ميكنند، چراكه ريسك سياسي و وضعيت اقتصادي مانع از تحقق گفته آنها ميشود. همه ميدانيم كه عملكرد نهادهاي فعال در بازار متاثر از حال و هواي بورس است و اگر بورس ريزشي باشد در پي آن سود كمتري نصيب نهادها ميشود، از سال ۱۳۹۹ تا ۱۵ آبان امسال بسياري از همين نهادها مجبور شدند كه در صورتهاي مالي خود كلمه «زيان» يا «زيان انباشته» را قيد كنند كه بسيار جاي تفكر دارد. بازاري كه روزي به ارزش ۴۳۵ ميليارد دلار بود در اين سالها نزديك به ۱۰۰ ميليارد معامله ميشد و ارزش معاملات نيز بسيار پايين آمد. بهطور حتم يكي از علتهاي اصلي اين اتفاق بياعتمادي مردم به بازار بوده كه براي برطرف كردن آن بايد اقداماتي انجام شود. در همين راستا و براي جويا شدن از احوال قديميترين نهاد بازار (كارگزاريها) به سراغ كمال خانزاده، مديرعامل كارگزاري پويش البرز رفتيم و با او در مورد اين صنعت و شرايط بورس گفتوگو كرديم.حال صنعت كارگزاري چطوراست؟ صنعت كارگزاري در چند ماه گذشته نسبت به سالهاي قبل در شرايط بهتري قرار دارد. ضمن اينكه ارزش معاملات نيز در ۳ ماه گذشته ۲ برابر ميانگين دوره قبل بوده و به رقم ۱۰ همت رسيده است. براساس آخرين صورتهاي مالي كارگزاران كه به كانون كارگزاران ارايه شده (۳۱ شهريورماه ۱۴۰۳) . ميزان درآمد كارگزاريها معادل ۱۸ همت بوده است كه از اين ميزان بخش قابل توجه ۱۳ همتي آن متعلق به حوزه كارمزد و در كل نيز سود خالص اين صنعت معادل ۸ همت بوده است. البته بايد به اين نكته اشاره كنم كه سهم صاحبان سهام معادل ۳۰ همت بوده كه اين عدد نشاندهنده سهم كم كارگزاري از كل سود بازار است و حاشيه سود ۱۳ درصدي آن نيز نتوانسته اهالي اين صنعت را راضي كند. براي رشد اين صنعت بايد ارزش كلي معاملات رشد كند تا مانند روند ۴ ساله گذشته اين صنعت با زيان روبهرو نشود؛ اگر كارگزاريها بخواهند تمامي هزينههاي خود را با كارمزد پوشش دهند بايد حداقل ميانگين حجم معاملات بيش از ۱۰ همت باشد و نه اينكه در يك دوره به اين عدد برسد و در زماني ديگر به زير ۵ همت برسد.مشكل اصلي صنعت كارگزاري را چه ميدانيد؟ پرتعدادترين نهاد مالي بازار در حال حاضر متعلق به اين صنعت بوده و رشد بازار سرمايه در ۲۵ سال گذشته نيز مديون اهالي اين صنعت بوده است اما در ۱۰ سال گذشته و با اضافه شدن نهادهاي مالي مانند سبدگردان و تامين سرمايه، كارگزاريها با مشكلي به نام «تك محصولي شدن» روبهرو شدند. البته بعضي از كارگزاريها با تاسيس نهادها توانستند اين مشكل را برطرف كنند اما عمده فعالان اين بازار در سالهاي اخير از اين موضوع ضربه شديدي خوردند. دامنه ۳ درصدي را چطور ميبينيد؟ دامنه حال حاضر براي نوسانات بازار را بسيار معقول ميدانم و از هيجانات بيشتر جلوگيري ميكند. متوسط دامنه كه در بازارهاي ديگر ديدهايم ميانگين ۲ تا ۳ درصد بوده كه بيانگر وضعيت مثبت فعلي است. ورود و خروج به بازار نيز در شرايط بحراني بسيار آسان شده است. البته اين را بايد در نظر بگيريم كه دامنه نوسان در ايران در ذيل ريسكهاي سيستماتيك تعريف ميشود و اينكه سازمان بورس و اوراق بهادار نيز تغييري در دامنه ايجاد نكرد منشعب از تجربه خوب چند ماه اخير بوده است. بهتر اينكه بهخاطر ثبات بازار و برگشتن اعتمادهاي از دست رفته اين دامنه در همين وضعيت فعلي باقي بماند. ضمن اينكه هيجانات در بازار سرمايه بسيار بالاست و اين مورد به افراد بسيار آسيب ميرساند همانطور كه بورس ايران سابقه دامنههاي بسيار بالايي را داشته كه از جمله آنها ميتوان به بازه ۱۰ درصدي نوسان در اهرميها اشاره كرد كه با يك خبر مثبت يا منفي كه درست يا غلط بودن آن مشخص نبود بسياري ضررهاي هنگفت و اقشار ويژهاي سود بسيار بالايي ميبردند. اگر سهامداران سود بيشتري بخواهند چطور؟ مردم به دنبال بازدهي هنگفت در يك يا دو روز نيستند كه بخواهند سرمايهشان را به اين خاطر بهخطر بيندازند و در دامنه نوسان بالا ۹۰ درصد مردم زيان ميبينند و تعداد كمي از فعالان هستند كه توانايي بهرهبرداري درست از اين ريسك رادارند. سال گذشته ارز و طلا ۱۰۰ درصد رشد كردند كه معادل سود ۲ تا ۳ درصد است. بازار براي همه مردم است يا صرفا حرفهايها؟ مشكل اين است كه در سالهاي گذشته بر روي سرمايهگذاري غيرمستقيم و آنطور كه بايد و شايد كار انجام نشده است اما درحال حاضر فضاي خوبي براي اين نوع از صندوقها ايجاد شده است.