نكاتي درباره شناسايي و پيشگيري اطلاعات گمراهكننده و نادرست
در جهان مدرن، سرعت انتقال اطلاعات روزبهروز بالاتر ميرود و اين انتقال گسترده اطلاعات اگرچه مزاياي مثبت و كارآمدي دارد، ولي در عينحال ميتواند باعث گسترش اطلاعات گمراهكننده و همچنين اطلاعات نادرست شود كه به اعتقاد يك مدرس دانشگاه براي شناسايي اطلاعات گمراهكننده، ميتوان مراحل و روشهايي را دنبال كرد و اين امر نيازمند آگاهي افراد از تاكتيكهاي انتشار اطلاعات تقلبي و توانايي ارزيابي منابع و محتواي منتشر شده است.
در جهان مدرن، سرعت انتقال اطلاعات روزبهروز بالاتر ميرود و اين انتقال گسترده اطلاعات اگرچه مزاياي مثبت و كارآمدي دارد، ولي در عينحال ميتواند باعث گسترش اطلاعات گمراهكننده و همچنين اطلاعات نادرست شود كه به اعتقاد يك مدرس دانشگاه براي شناسايي اطلاعات گمراهكننده، ميتوان مراحل و روشهايي را دنبال كرد و اين امر نيازمند آگاهي افراد از تاكتيكهاي انتشار اطلاعات تقلبي و توانايي ارزيابي منابع و محتواي منتشر شده است. به گزارش ايسنا، Misinformation به اطلاعات غلطي گفته ميشود كه به عنوان حقيقت و اطلاعات درست ارايه ميشود؛ اما Disinformation نوعي از اطلاعات تقلبي است كه به عمد و با هدف فريب و گمراه كردن افراد ساخته و منتشر ميشود. بهعبارتديگر، Misinformation و Disinformation هر دو به اطلاعات غلط و نادرست اشاره دارند، با اين تفاوت كه در انتشار اولي عمدي وجود ندارد، اما دومي بهصورت عمدي نادرست منتشر ميشود. ترويج مهارتهاي آگاهي از رسانهها و ارتباطات ايمن ميتواند به افراد كمك كند تا از اطلاعات نادرست محافظت كنند. علياصغر زارعي، مدرس دانشگاه كارشناس ارشد مديريت سيستمهاي اطلاعاتي مهندسي فناوري و اطلاعات در گفتوگو با ايسنا، با بيان اينكه افراد بايد بهطور دقيق به محتواي منتشر شده توجه كنند و تلاش كنند محتواهاي معتبر و منابع موثق را در ميان آنها شناسايي كنند، اظهار كرد: شناسايي اطلاعات گمراهكننده كه به عنوان اطلاعات تقلبي و غلط باهدف تضعيف و تخريب اهداف خاص يا ايجاد توهمات منفي شناخته ميشود، ميتواند كمي دشوار و پيچيده باشد. بنابراين براي شناسايي اطلاعات گمراهكننده، ميتوانيد مراحل و روشهايي را دنبال كنيد. وي افزود: منبع اصلي اطلاعات مراجعه كرده و شناسايي رأيدهندگان آن مهم است. البته بررسي تاريخچه و پيشينه منبع اطلاعات بسيار حائز اهميت بوده چون منابعي كه پيش از اين اطلاعات نادرست ارايه دادهاند، ممكن است در آينده نيز اين كار را انجام دهند. در قدم بعدي بهتر است محتوا را با دقت بررسي كنيد. نشانههايي مانند عدم ذكر منابع، جزييات ناكافي، ادعاهاي بيپايه يا استفاده از زبان تحريفآلود ميتوانند علامتهايي از اطلاعات گمراهكننده باشند. زارعي گفت: سعي كنيد درستي و وسعت اطلاعات علمي و تحليلي مرتبط با محتواي خاص را مشخص كنيد و آنها را با اطلاعات ارائه شده مقايسه كنيد. در صورت تعارض با دادههاي علمي معتبر، احتمالا اطلاعاتي كه بهظاهر تخصصي هستند هم نادرستند. همچنين توانايي تفكر انتقادي ميتواند به شناسايي اطلاعات تخصصي كمك كند. تلاش كنيد پرسشهاي چالشبرانگيز مطرح كنيد و دنبال دلايل و منابع علمي براي اطلاعات باشيد. در مراحل بعدي بهتر است به منابع تحقيقي اعتماد كنيد. دانشگاهها، مراكز تحقيقاتي و سازمانهاي دولتي معمولا اطلاعات علمي و تحليلي قابلاعتمادي ارائه ميدهند. اين كارشناس ارشد مديريت سيستمهاي اطلاعاتي - مهندسي فناوري و اطلاعات با بيان اينكه در موارد پيچيدهتر، ميتوانيد با تحليلگران، متخصصان و محققان همكاري كنيد تا از صحت اطلاعات مورداستفاده خود اطمينان حاصل كنيد، ادامه داد: شناسايي اطلاعات تخصصي از اطلاعاتي كه ظاهر تخصصي دارند، نيازمند دقت، تفكر انتقادي و استفاده از منابع قابلاعتمادي است كه در بالا به آنها اشاره شد. همچنين، آموزش افراد درزمينه تفكر انتقادي و ارزيابي اطلاعات ميتواند به تشخيص اطلاعات تخصصي نادرست كمك كند. اين موضوع نيازمند آگاهي افراد از تاكتيكهاي انتشار اطلاعات تقلبي و توانايي ارزيابي منابع و محتواي منتشر شده است. ترويج دانش عمومي در مورد اين مسائل و تشويق به تفكر منطقي و تحليلي ميتواند به مقابله با اطلاعات گمراهكننده ياري برساند. همچنين گزارش اطلاعات تقلبي ميتواند از بازنشر اينگونه اطلاعات جلوگيري كند. اگر با يك خبر دروغ مواجه شديد، آن را گزارش دهيد. اين اقدام ميتواند به پلتفرمهاي اجتماعي و سرويسهاي خبري كمك كند تا اطلاعات گمراهكننده را از محيطهاي خود حذف كنند. همچنين، افرادي كه توانايي تشخيص اخبار كاذب رادارند، بايد به ديگران نيز آموزش دهند. كارشناسان بر اين باور هستند اطلاعات گمراهكننده (Disinformation) و اطلاعات نادرست (Misinformation) امروز يكي از چالشهاي اصلي در دنياي ديجيتال هستند. انتشار اطلاعات نادرست يا دروغ ميتواند تأثيرات جدي بر جامعه و جهان داشته باشد. آگاهي عمومي و تعليم و تربيت ديجيتال ميتواند از انتشار اطلاعات گمراهكننده و اطلاعات نادرست تا حد زيادي جلوگيري كند. آموزش مردم درباره تشخيص منابع معتبر و اخبار دروغ نيز از اهميت بالايي برخوردار است. همكاري ميان افراد، شركتها و دولتها ميتواند به ايجاد يك جامعه آگاه از مسائل اطلاعاتي كمك كند. اين تعامل و همكاري ميتواند بهمواجهه موثر با اطلاعات گمراهكننده و اطلاعات نادرست ياري رساند. بهطور خلاصه، تغييرات در عادات و اهميت دادن به تعليم و ترويج مهارتهاي تفكر انتقادي ميتواند به ما كمك كند تا در جلوگيري از انتشار اطلاعات گمراهكننده و اطلاعات نادرست موفق باشيم و به جامعهاي اطلاعاتي و سالم براي همه دست پيدا كنيم. از ادعاهاي سياسي غلط تا رويدادهاي ساختگي دشمنان كشور، تأثير اطلاعات گمراهكننده در هر جمعي از جامعه قابلمشاهده است؛ اما موضوعي حتي نگرانكنندهتر، مطالعهاي است كه نشان داده كه ما حتي زماني كه تمايل به اعتماد به يك منبع خاص نداريم، باز هم دچار ضعفهايي در تشخيص راستي يا درستي اطلاعات هستيم. اين به معناي آن است كه حتي زماني كه تلاش ميكنيم اطلاعات را بررسي و تأييد كنيم، احتمال دارد كه در دام بيفتيم.