تنفس مصنوعي بازار سرمايه

بورس تهران همچنان بر مدار ترس قرار دارد و با نوسان‌هاي بسيار زياد معاملات خود را انجام مي‌دهد و اين شرايط درحالي رخ مي‌دهد كه بازار سهام پس از چهارسال نزول درحال ترميم روزهاي سخت خود بود كه يك‌باره به واسطه افزايش فشارها تغيير مسير داد و سرخ پوش شد.

درحال حاضر عواملي همچون ناترازي انرژي (قطعي برق و گاز در فصول سرد سال)، افزايش نرخ بهره، افزايش نرخ دلار در بازار آزاد و عدم واكنش نرخ در بازار توافقي، تحولات ژئوپليتيك و امثال اين موارد باعث شده كه بورس روند نزولي به خود بگيرد. براساس آمار منتشر شده در سال جاري ميزان ناترازي انرژي نسبت به سال‌هاي گذشته روند افزايشي داشته و سال آتي اين روند تقويت خواهد شد، در نتيجه اين موضوع باعث شده كه بازار سهام روند اصلاحي به خود بگيرد و شاهد زيان‌سازي در اين صورت مالي صنايع و شركت‌ها باشيم.

مشكل اصلي بازار سهام در اين روزها مي‌توان كاهش اعتماد و عدم كنترل بازار دانست. به‌طور كلي نبود اعتماد در هر بازاري باعث مي‌شود كه خروج نقدينگي از آن بازار سرعت و قدرت بيشتري بگيرد و بازار سهام چهارسال است به اين مشكل دچار شده و هر روز شاهد خروج نقدينگي و اعتماد از اين بازار هستيم.

خروج نقدينگي و اعتماد باعث مي‌شود كه بازارها ديگر توان ادامه دادن نداشته باشند و تنها به صورت مصنوعي زندگي كنند. اين شرايط درحالي رخ مي‌دهد كه بازار سهام همواره به عنوان يك بازار مولد و اينه تمام نماي اقتصاد كشور ياد مي‌شد و اكنون به نظر مي رسد كه آينه تمام نماي اقتصاد كشور نيز شرايط خوبي ندارد و درحال تجربه روزگار تلخ است.

درست است در چهارمين روز كاري هفته شاخص كل بورس مثبت شده اما اين مثبت بودن به معناي رشد بازار نيست وصرفا اعداد تغيير كرده است، مشكل اساسي در بازار سرمايه را مي‌توان عدم اعتماد دانست كه باعث شده نسبت به تمامي اتفاقات و وقايع واكنش نشان دهد و منفي شود.

بورس تهران چهارسال روند نزولي و اصلاحي را طي كرد كه علت آن دخالت و دستكاري و از بين رفتن اعتماد بود و هنوز پس از چهارسال و گذشته دو دولت همچنان زمان ترميم بورس نرسيده است. وزير اقتصاد در وهله نخست وعده ترميم بورس را داده بود و براي اين كار نيز در گام نخست رييس سازمان بورس را تغيير داد اما در نهايت شاهد اين موضوع بوديم كه بازار سهام تا حدودي مثبت بود؛ اما يك‌باره مسير شاخص‌ها را تغيير كرد و بازار مجدد نزولي شد و به همين واسطه اعتماد و نقدينگي نيز از بازار سهام خارج شدند.

البته بايد به اين نكته توجه داشت كه در اين روزها به واسطه شروع اسفند ماه و سنت بازار سرمايه شاخص سرخ پوش مي‌شود و خروج نقدينگي از بازار رخ مي‌دهد در نتيجه نبايد اين روزها انتظار سبزپوشي و مثبت شدن از بازار را داشت. هر سال در اسفند ماه بازار سرخ‌پوش مي‌شود و پس از آن با شروع سال و فصل جديد روند بازار سهام تا حدود زيادي تغيير مي‌كند و در نهايت شاخص‌هاي بازار مثبت مي‌شود. تجربه نشان داده است در اولين هفته كاري فروردين ماه و ثقبل از شروع رسمي سال جديد شاخص‌هاي بازار سرمايه مثبت مي‌شود و روورد نقدينگي به بازار سهام رخ مي‌كند. حال نبايد تا پايان ماه جاري انتظار مثبت‌هاي سنگين و قابل قبول را از بازار سهام داشت و احتمالا اين روزها همچنان روند بورس نوساني باقي بماند.

بورس در انتظار فصل جديد

وليد هلالات، كارشناس بازار سرمايه در خصوص شرايط بازار نوشت: « ارزش دلاري بازار در حال حاضر، نسبت p/s و p/e بازار تا فصل مجامع در محدوده‌اي قرار مي‌گيرد كه حمايت جدي بازار است و چشم‌اندازي براي قرار گرفتن بازار در پايين‌تر از آن محدوده‌ها وجود ندارد. به لحاظ بازاري، سرانه خريد و فروش كوتاه‌مدت در حال نزديك شدن به همديگر است. هرچند ارزش معاملات، تعداد كدهاي خريدار و سرانه خريد و فروش ميان مدت بازار علائمي از آغاز يك رالي صعودي ندارد اما از طرف ديگر در پروسه كوتاه‌مدت به سمت يك تعادل مي‌رويم اما همچنان بازار به خبرهاي منفي واكنش بيشتري نسبت به اخبار مثبت دارد.

در سال ۱۴۰۲ بازار از ابتداي دي ماه وارد ركود شد اما از هفته دوم اسفند ماه يك رالي صعودي قوي را پيگيري نمود. دي و بهمن ۱۴۰۱ نيز معاملات ضعيف بوده اما اسفند تا ارديبهشت آن رالي خاص صعودي رقم خورد. اين اتفاق در سال ۱۴۰۰ هم تكرار شده و حتي اسفند ۱۳۹۹ هم شرايط خوب بود اما در ميانه فروردين با انتشار اخبار سياسي بازار دچار شوك شد. بنابراين به‌طور سنتي، دي و بهمن ضعيف اما اسفند، فروردين و نيمي از ارديبهشت حال بازار خوب بوده است.»

به گفته اميرعباس باقري، سياست‌هاي دولت امريكا به رهبري دونالد ترامپ نسبت به ايران، بار ديگر فضاي اقتصادي كشور را تحت تأثير قرار داده و باعث افزايش بي‌اعتمادي سرمايه‌گذاران شده است؛ علاوه بر اين، گمانه‌زني‌ها درباره استيضاح وزير اقتصاد نيز بر جو منفي بازار دامن زده و موجب احتياط بيشتر سرمايه‌گذاران شده است. در چنين شرايطي، تمايل مردم به سرمايه‌گذاري در بازارهاي جايگزين مانند ارز و طلا افزايش يافته است. به گفته باقري؛ در هفته اخير، قيمت دلار در بازار آزاد به بيش از ۹۲ هزار تومان رسيد، در حالي كه نرخ توافقي دلار همچنان در محدوده ۶۸ هزار تومان باقي مانده است؛ اين اختلاف چشمگير ميان نرخ بازار آزاد و توافقي، باعث شده بسياري از معامله‌گران نسبت به ورود به بازارسرمايه مردد باشند و ترجيح دهند سرمايه خود را به سمت بازارهاي امن‌تر، مانند طلا و ارز، سوق دهند.

بازار از دريچه معاملات

در چهارمين روز معاملاتي هفته يعني سه شنبه ۳۰ بهمن ماه شاخص كل بورس تهران با افزايش ۱۸ هزار و ۲۹۸ واحدي معادل ۰.۸۶ درصد به تراز ۲ ميليون و ۷۱۹ هزار واحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم‌وزن نيز نسبت به معاملات روز گذشته افزايش ۸۶۷ واحدي را تجربه كرد و در محدوده ۸۳۲ هزار و ۳۹۰ واحدي رسيد.

در سوي ديگر معاملات شاهد سرخ پوشي شاخص كل فرابورس بوديم و در اين روز شاخص كل با كاهش ۳۲ واحدي نسبت به معاملات روز گذشته در تراز ۲۶ هزا و ۴۵ واحدي ايستاد.

پس از شش روز پي‌درپي خروج پول حقيقي از بازارهاي خرد، يازدهمين ماه سال با ورود 147 ميليارد توماني سرمايه حقيقي به پايان رسيد. درمقابل با كاهش 27 درصدي ارزش معاملات خرد اين پارامتر بازار به 6.5 همت رسيد.

در اين روز از ميان ۶۶۶ نماد بازار سرمايه تنها ۲۳۳ نماد مثبت و ۳۳۱ نماد نيز منفي بودند. همچنين ۹۴ نماد معادل ۱۴ درصد از نمادها در صف خريد و ۱۷۹ نماد معادل ۲۶ درصد از نمادها در صف فروش قرار داشتند.

همچنين طي روز سه شنبه صنايع چاپ و نشر، حمل و نقل بارزميني، توليد فلزات گرانبهاي غيراهن، توليد كود و تركيبات نيتروژن، بانك‌ها و موسسات اعتباري، نساجي، مواد شيميايي متنوع، حفاري، حمل و نقل از طريق خطوط راه آهن، تجهيزات صنعتي، فرآورده‌هاي نفتي، ماشين آلات الكتريكي، محصولات كاغذي و تامين سرمايه در اين روز ارزش بازار مثبت را تجربه كردند.