ضرورت ايجاد وزارت انرژي و آب

۱۴۰۳/۱۲/۰۲ - ۰۰:۵۲:۲۲
|
کد خبر: ۳۳۴۷۸۱

بلافاصله پس از منتفي شدن ايده تفكيك وزارت راه و شهرسازي گروهي از نمايندگان اعلام كردند تلاش خواهند وزارت انرژي را تاسيس كنند تا زمينه‌اي براي رفع ناترازي‌هاي انرژي از طريق ساختارسازي‌هاي مناسب فراهم شود. مبتني بر اين ايده ساختارهاي قبلي وزارت نفت و نيرو تغيير كاربري داده و وزارتخانه‌هاي جديدي با عنوان انرژي با محرويت حوزه‌هاي نفت و گاز و برق و ساير گونه‌هاي انرژي تشكيل خواهد شد.

نرسي قربان

بلافاصله پس از منتفي شدن ايده تفكيك وزارت راه و شهرسازي گروهي از نمايندگان اعلام كردند تلاش خواهند وزارت انرژي را تاسيس كنند تا زمينه‌اي براي رفع ناترازي‌هاي انرژي از طريق ساختارسازي‌هاي مناسب فراهم شود. مبتني بر اين ايده ساختارهاي قبلي وزارت نفت و نيرو تغيير كاربري داده و وزارتخانه‌هاي جديدي با عنوان انرژي با محرويت حوزه‌هاي نفت و گاز و برق و ساير گونه‌هاي انرژي تشكيل خواهد شد. اين ايده براي نخستین بار از سوي علي شمس اردكاني مطرح شد. او معتقد بود ساختارهاي فعلي انرژي پاسخگو نبوده و بايد تغييراتي در اين زمينه شكل بگيرد. ايران در شرايط فعلي با ابربحراني به نام ناترازي انرژي روبه روست. مردم ايران اين روزها حتما با معضل قطعي برق و گاز و... مواجه بوده‌اند. بخش قابل توجهي از اين مشكلات به دليل فقدان ساختارسازي‌هاي مناسب در حوزه انرژي باز مي‌گردد. در يك مثال از اين ناهماهنگي‌ها، طي هفته‌هاي اخير بروز كرد زماني كه وزارت نيرو و نفت همديگر را به عنوان مقصر اصلي خاموشي‌ها متهم كردند.

ابتدا وزارت نيرو اعلام كرد دليل خاموشي‌هاي اخير آن است كه وزارت نفت، سوخت مايع نياز و گاز مورد نياز نيروگاه‌ها را به موقع تامين نكرده است. بنابراين كشور با خاموشي‌ها مواجه شده است! در نقطه مقابل وزارت نفت ضمن تكذيب اين نقش آفريني اعلام كرده كه سوخت مورد نياز نيروگاه‌ها را در وقت مناسب تامين كرده است. اينجا عمق ناهماهنگي و مشكلات ساختاري نمايان است. در همه دنيا، مسووليت‌ها به‌طور مشخص متناسب با امكانات و ظرفيت‌هاست. يعني اگر وزارت نفت، متولي تامين سوخت مورد نياز است بايد مديريت حوزه توليد و توزيع برق با همه جوانب و بخش‌هاي آن در اختيارش باشد. در نقطه مقابل اگر وزارت نيرو مسوول توزيع، توليد و تامين برق است بايد مسووليت سوخت‌هاي مايع و گاز را نيز داشته باشد. يك ساختار، يك وزير و يك حوزه مديريتي بايد تامين و توليد و عرضه را در دست داشته باشد اما در ايران اينگونه نيست.ساختار‌هايي كه ايران دارد، ناترازي‌هايي كه بروز كرده و مشكلاتي كه ايجاد شده ايران را نيازمند به نهادها و ساختارهاي جديد مي‌سازد.

البته مساله وزارت انرژي موضوع جديدي نيست و سال‌هاست مطرح است. وزارت نفت و نيرو لازم است در يك ساختار يكسان ادغام شوند تا كليت مديريت انرژي كشورمان ذيل يك نهاد متمركز اجرايي شود. چه در حوزه پالايش و پخش و چه در بخش توليد نفت و گاز و برق لازم است اين ادغام صورت گيرد. جالب اينجاست برخلاف تفكيك وزارتخانه‌هاي ديگر مانند وزارت راه و شهرسازي اين ادغام در راستاي افق‌هاي ترسيم شده در برنامه‌هاي بالادستي است. در اسناد بالادستي آمده هر نوع ادغام و كوچك‌سازي اختيارات نهايتا به نفع كشور خواهد بود و بايد در دستور كار مديران قرار گيرد. وژگي‌هاي اين تصميم بسيار زياد است و همه بخش‌هاي منفك را به هم مرتبط مي‌كند.

مثلا فرض كنيد يك وزارتخانه انرژي وجود دارد كه يك معاون آن مسوول نفت، يكي مسوول گاز و دیگري مسوول برق است. اين معاونت‌ها با هم هماهنگ هستند و در بزنگاه‌هاي به نفع بهبود شاخص‌هاي حركت مي‌كنند. از سوي ديگر اين ادغام از نظر سياست خارجي هم تبعات مثبت بسياري خواهد داشت. وقتي وزير انرژي كشور درباره جذب سرمايه خارجي و...صحبت مي‌كند مي‌تواند توجه بيشتري به خود جلب كند. تنها حوزه باقي مانده حوزه آب است كه اين حوزه هم بسيار كليدي است.

معتقدم ايران در شرايط فعلي به يك وزارتخانه ويژه آب نياز دارد. آب به اندازه‌اي مهم است و در سرنوشت حدود 90ميليون ايراني اثر گذار است كه اگر نگویيم مهم‌تر از وزارت نفت و نيرو اثرگذار است، كمتر از آنها نيست. اين توجيه كه گفته شود مسووليت آب در اختيار وزارت نيرو باشد چون سال‌ها قبل ايران 3 سد نيروگاه آبي داشته، قابل قبول نيست. در شرايط فعلي ايران به يك وزارتخانه آب با تمام قدرت نياز دارد.