چرخش روندها در بازار سهام

مسير شاخص‌هاي بازار سرمايه در آخرين كاري هفته سبزپوش شد و توانست تا حدودي توجه سرمايه‌گذاران را نسبت به بورس جلب كند و به نوعي باعث شد شرايط بهتري در بازار پديدآيد. اما همچنان تالار شيشه‌اي معاملات نسبت به ساير بازارهاي مالي عقب مانده و به نوعي سرمايه‌گذاري بلندمدت در اين بازار در مقايسه با بازارهاي موازي سود چنداني براي سرمايه‌گذاران در پي نداشته است.

بورس تهران نياز به جان دوباره دارد تا مجدد روند صعودي خود را آغاز كند كه اين جان دوباره به واسطه ورود نقدينگي به بازار رخ مي‌دهد و تا زماني كه پول قدرتمند وارد بورس نشود ، شرايط اينچنيني خواهد ماند. البته ورود نقدينگي تنها راه نجات بازار سرمايه نيست، بلكه تصميمات تاثير بيشتري روي بازار دارند و مي‌توانند باعث شوند كه بازار سهام مسير ديگري را تجربه كنند. براي نمونه يكي از اين تصميمات را مي‌توان نرخ خوراك پتروشيمي‌ها دانست كه بر اساس اعلام روزهاي اخير اين نرخ حدودا 3 برابر شده است و اين به معناي زيان‌سازي ادامه‌دار براي شركت‌هاست. اينگونه تصميمات در بازار سهام بسيار هستند و طي چهار سال اخير باعث شده‌اند كه بازار سهام روند اصلاحي به خود بگيرد.

بازار سهام از سال 99 تا به امروز به واسطه تصميمات روزهاي تلخي را سپري كرده است. دولت چهاردهم با وعده حمايت از بورس روي كار آمد و حتي در روزهاي اوليه در تصميم موفق بود و بازار سهام رشد بسيار خوبي را تجربه كرد؛ اما تك نرخي شدن نرخ دلار، نرخ بهره، تورم و تحولات ژِئوپوليتيك و امثال اين موارد باعث شد كه روزهاي طلايي بورس جاي خود را به روزهاي قرمز دهد.

براساس مصوبه بانك مركزي، اوراق گواهي ۳۰درصدي سال گذشته امسال با نرخ ۲۵ درصد منتشر مي‌شود كه اين مورد مقداري بر كاهش نرخ بهره تاثير مي‌گذارد و مي‌تواند شرايط بهتري براي بازارهاي مالي رقم بزند. اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه نرخ سود بانك‌ها براي سپرده گذاران نه تنها كاهشي نبوده بلكه در موارد خاص افزايش را نيز تجربه كرده است و اين موضوع مي‌تواند خروج نقدينگي از بازارهاي موازي به سمت و سوي بانك و اوراق را در پي داشته باشد. در اصل اوراق بانكي تنها يكي از ابزارهاي تعيين نرخ بهره‌ است و براي كاهش يا ثبات نرخ بهره بايد اقدامات بيشتري از اين دست انجام شود.

به گفته كارشناسان يكي از مهم‌ترين مسائلي كه بازار سهام را درگير كرده تامين مالي از طريق انتشار بوده كه با مشكلاتي مواجه شده است و به‌نظر مي‌رسد كه سياست‌گذار چنين فكر مي‌كند كه اگر مجوز كمتري براي انتشار اوراق صادر كند مي‌تواند جلوي افزايش نرخ بهره را بگيرد. اين نكته نيز قابل توجه است كه ريسك‌ها موجب شده نرخ ارز در سقف تاريخي خوداز منظر نسبت نقدينگي به دلار قرار بگيرد. ضمن اينكه تا به اين لحظه كمتر مواردي را شاهد بوديم كه نقدينگي دلار به كمتر از ۱۰۰ ميليارد برسد و شرايط اينگونه نشان مي‌دهد كه حجم دلار در «كمينه» خود قرار دارد و نسبت نقدينگي ريالي به دلار در «بيشينه» خود. البته مادامي كه ريسك‌ها به حيات خود ادامه مي‌دهند اين نسبت نيز پابرجا خواهد بود و رسيدن به سقف يا كف هر دو مورد بيانگر پايان اين نسبت نيست.

چرا بورس نوساني مي‌شود؟

محمد رحماني كارشناس بازارهاي مالي در خصوص چرايي وضعيت موجود بازار سرمايه، نوشت: در سالي كه جهش توليد نام گرفته است انتظار مي‌رود همراهي خيلي بهتري با شركت‌هاي بزرگ انجام شود چراكه بزرگ‌ترين شركت‌هاي توليدي كشور، شركت‌هاي سهامي بازار سرمايه هستند كه در واقع بار رشد توليد را به دوش مي‌كشند. از زمان روي كار آمدن دولت جديد ارزش دلاري بازار سرمايه ۲۴ درصد كاهش داشته است كه علي رغم صحبت‌ها و تلاش‌هاي زياد، نتيجه آن متأسفانه رشد بيشتر بازارهاي موازي بوده است آن هم به نسبت بازار سرمايه كه يك بازار مولد و در خدمت توليد مي‌باشد.

طي سه روز كاري ابتداي هفته ۶ همت خروج پول از بخش سهامي بازار داشتيم. همچنين بيش از ۲.۵ همت خروج پول از صندوق‌هاي درآمد ثابت را نيز شاهد بوده‌ايم، هنگامي كه بازار سرمايه حال خوبي نداشته باشد متأسفانه اين پول‌ها خارج و ممكن است به سمت بازارهاي نامولد حركت نمايد كه در رابطه با دلايل اين وضعيت مي‌توان به قيمت‌گذاري‌هاي دستوري اشاره كرد كه به زيان توليد و صنايع مي‌باشد. تبلور قيمت‌گذاري دستوري را در بخش ارزي كشور شاهد هستيم كه علي رغم صحبت‌ها و قول‌هاي خوبي كه داده شد همچنان مي‌بينيم اختلاف بين ارز توافقي و دلار آزاد بيش از ۳۵ درصد مي‌باشد كه در واقع سوبسيدي است از جيب بزرگ‌ترين صادركننده‌ها (شركت‌هاي توليدي بورسي) كه به جيب واردكننده مي‌رود. با توجه به نرخ‌هاي بهره بالا و نيز عدم دسترسي صنايع بزرگ و توليدي به منابع مالي جهت رشد و توسعه خود، طبيعتا پول نمي‌تواند به توليد تزريق شود.

با توجه به نرخ‌هاي بهره بالا و نيز عدم دسترسي صنايع بزرگ و توليدي به منابع مالي جهت رشد و توسعه خود، طبيعتا پول نمي‌تواند به توليد تزريق شود و حال بد توليد، خود را در تابلوي بازار سرمايه و خروج پول نشان مي‌دهد.مشكل بعدي كه در حال تشديد نيز مي‌باشد بحث ناترازي است به‌طوري كه شاهد هستيم در زمستان به دليل قطعي برق، شركت‌هاي توليدي در حال تعطيلي هستند. فرمول‌هاي ناعادلانه‌اي در مواجهه دولت با شركت‌ها و صنايع توليدي وجود دارد، چنانچه بخواهيم به دو مورد خاص اشاره نماييم بحث شركت‌هاي پالايشي و اصلاح نرخ فرمول خوراك و گاز صنايع است به شكلي كه در حال حاضر گازي كه به صنايع داده مي‌شود به عنوان يك كشور بزرگ توليدكننده گاز، حدود ۱۹ سنت است كما اينكه قطر كه همسايه ما مي‌باشد و از همان منبع گاز استخراج مي‌كند اين قيمت ۹ سنت است يعني بيش از دو برابر گاز به صنايع داده مي‌شود.

بازار از دريچه معاملات

شاخص كل بورس تهران در آخرين روز كاري خود يعني چهارشنبه 1 اسفند ماه، شاخص كل بورس تهران با افزايش 12 هزار و 889 واحدي معادل 0.47 درصدي به تراز 2 ميليون و 732 هزار واحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم وزن نيز نسبت به معاملات روز گذشته افزايش يك هزار و 269 واحدي معادل 0.15 درصدي را تجربه كرد و به تراز 833 هزار و 659 واحدي رسيد. در سوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس 44 واحد افزايش را ثبت كرد و در عدد 26 هزار و 90 واحدي ايستاد.

در اين از ميان 677 نماد بازار سرمايه 227 نماد و 318 نماد منفي بودند. همچنين 77 نماد معادل 11 درصد از نماد صف خريد و 143 نماد معادل 21 درصد از كل نمادها صف فروش را تجربه كردند.

ارزش معاملات خرد در اين روز هم بدون تغيير محسوس نسبت به روز گذشته حدود 6500 ميليارد تومان به ثبت رسيد. اين ششمين روز متوالي است كه ارزش معاملات خرد بازار زير 10 همت است. در ميان صنايع مختلف، گروه محصولات شيميايي بعد از دو روز مجددا بيشترين ارزش معاملات را به خود اختصاص داد، نمادهاي اين گروه امروز 513 ميليارد تومان معامله شدند. خودرويي‌ها و فلزات اساسي هم ديگر گروه‌هايي بودند كه امروز بيشتر از ساير صنايع مورد استقبال سهامداران قرار گرفتند.

طي روز چهارشنبه صنايع توليد كود و تركيبات نيتروژن، فعاليت مهندسي، چاپ و نشر، تجهيزات صنعتي، مواد شيميايي متنوع، نساجي، چوب، تامين سرمايه، مخابرات، حمل و نقل بار زميني، كاشي و سراميك، توليد فلزات گرانبهاي غيرآهن، محصولات كشاورزي، كاني‌هاي فلزي، هتل و رستوران و خودرو در اين روز ارزش بازار مثبت را تجربه كردند.