زمستان امسال، تهران آلوده ترین روزها را سپری کرد
در میانه دهه ۹۰ که چانه‌زنی برای تصویب این قانون به نتیجه رسید، شاخص‌های آلایندگی هوای تهران هم مسیر صعودی خود را دوباره آغاز کرد.
به گزارش تجارت نیوز، «دود تهران را تهدید می‌کند»؛ ۱۵ آذرماه سال ۱۳۴۵ روزنامه اطلاعات سمینار آلودگی هوای تهران، در دانشگاه تهران را با این تیتر پوشش داد؛ سالی که اولین کمیته مبارزه با آلودگی هوا در وزارت کشور به راه افتاد و شهردار وقت پایتخت قول داد که برای برطرف کردن آلودگی هوا مشغول مذاکره با شرکت‌ها و خرید لوازم و ماشین‌آلات مکانیکی است تا نظافت شهر با وسایل و جارو‌های مکانیکی انجام شود. همین سال بود که اداره بهداشت محیط کار و کنترل آلودگی هوا در اداره کل مهندسی بهداشت، کارش را شروع کرد.
۹ سال قبل از اینکه این کمیته‌ها و اداره‌ها کارشان را شروع کنند، روزنامه‌های سراسری مثل اطلاعات اولین هشدار‌ها را درباره آلودگی هوا نوشتند، حالا ۶۷ سال بعد از این گزارش، تهران هنوز در میان آلودگی هوا نفس‌نفس می‌زند و تعداد روز‌های پاک آن در سال به کمتر از عدد ۱۰ رسیده است، مثل امسال که تا روز ششم اسفندماه، شش روز هوای پاک و ۱۹۷ روز قابل قبول داشته است و شرایط حتی وخیم‌تری از سالی است که قانون هوای پاک تصویب شد. این قانون را باید کنار ۲۳ آیین‌نامه و قانون دیگر گذاشت که از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۹۹ برای کنترل آلودگی هوا تصویب شده است.
درست در میانه دهه ۹۰ که چانه‌زنی برای تصویب این قانون به نتیجه رسید، شاخص‌های آلایندگی هوای تهران هم مسیر صعودی خود را دوباره شروع کردند. این را از میان داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران می‌توان رصد کرد. در شرایطی که روند این شاخص‌ها تا اواسط دهه ۹۰ نزولی بود، اتفاقاتی باعث شد که این شاخص‌ها دوباره سیر صعودی خودشان را شروع کنند.
تقریباً روند رشد آلاینده‌های اصلی هوا در شهر تهران از نیمه دوم این دهه به‌بعد مثبت بوده است، اما در دو سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۳ شکل ویژه‌تری از خودشان نشان داده‌اند. دی‌اکسیدگوگرد، ازن، مونوکسیدکربن، دی‌اکسیدنیتروژن هم رفتار متفاوتی را از نیمه دوم این دهه آغاز کرده‌اند و در این مجموعه این اتفاقی است که از ابتدای دهه ۹۰ تا امروز شاهد آن بوده‌ایم: به‌طورکلی در نیمه اول دهه ۹۰، آلودگی در حال کاهش بود، اما از نیمه دوم این دهه به‌بعد میزان آلودگی بیشتر می‌شود. داد‌های این گزارش با همکاری مجله تحلیلی دقیقه و طبق آمار‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران تهیه شده است.
شدت آلودگی هوای تهران باعث شده است که تعداد روز‌های پاک آن به‌شدت کاهش پیدا کند؛ در بعضی ماه‌ها ۷۰ تا ۸۰ درصد روزها نفس‌گیر است. در مواردی هم در نیمه دوم پاییز یا اوایل زمستان در مواردی تا ۲۵ درصد یک‌ماه هم هوا ناسالم بوده است. اما دستاورد‌های تازه آلودگی هوا برای شهر تهران از نیمه دوم دهه ۹۰ به‌بعد چیست؟
روز‌های هوای پاک تهران فقط به محدوده نوروز محدود شده و غیر از اواخر زمستان و ابتدای بهار، دیگر روز پاک نداشته‌ایم. از ابتدای امسال تا ۶۲ روز اول زمستان، تنها چند روز در فروردین‌ماه هوای پاک برای شهر تهران ثبت شده است. این روند تقریباً از سال ۱۴۰۰ به‌بعد به وضوح دیده می‌شود و تعداد روز‌های ناسالم شهر تهران از سال ۱۳۹۹ به‌بعد بیشتر به‌نظر می‌رسد. حتی در بهار سال ۱۴۰۱ هم روز‌های بسیار آلوده ثبت شده است. در سال‌های نیمه اول دهه ۹۰، در نیمه دوم سال هم روز‌های پاک در تهران اتفاق افتاده است و درمجموع حتی در فصل بهار هم تعداد روز‌های پاک بیشتر بود.
بحران آلودگی خودش را از سال ۱۳۹۸ به‌بعد به شکل دیگری هم خودش را نشان می‌دهد؛ از این سال به‌بعد به‌ندرت یک‌روز پاک در فصل پاییز شهر تهران دیده می‌شود. از سال ۹۱ به‌بعد در فصل تابستان حتی یک‌روز پاک هم دیده نمی‌شود و روز‌های آلوده آن بیشتر از قبل است؛ این یعنی حالا هوای پاک در تهران به فصل خاصی محدود شده است.