۱۵۰ هزار چاه غيرمجاز مسدود شد
بر اساس آمار ارايه‌شده، تاكنون ۱۵۰ هزار چاه غيرمجاز شناسايي و مسدود شده است، اما اين رقم بايد دو برابر شود تا كنترل برداشت‌هاي غيرمجاز به سطح مطلوب برسد. همچنين، بيش از ۱۴۰ هزار كنتور هوشمند نصب شده كه به پايش دقيق‌تر ميزان برداشت آب كمك كرده است. در اين ميان، ۸۳ گروه گشت و بازرسي نيز به‌طور مستمر وضعيت منابع آبي كشور را رصد مي‌كنند.
بر اساس آمار ارايه‌شده، تاكنون ۱۵۰ هزار چاه غيرمجاز شناسايي و مسدود شده است، اما اين رقم بايد دو برابر شود تا كنترل برداشت‌هاي غيرمجاز به سطح مطلوب برسد. همچنين، بيش از ۱۴۰ هزار كنتور هوشمند نصب شده كه به پايش دقيق‌تر ميزان برداشت آب كمك كرده است. در اين ميان، ۸۳ گروه گشت و بازرسي نيز به‌طور مستمر وضعيت منابع آبي كشور را رصد مي‌كنند.
به‌گزارش ايسنا، بحران آب يكي از جدي‌ترين چالش‌هايي است كه كشور با آن مواجه است. در اين ميان، حفر و بهره‌برداري از چاه‌هاي غيرمجاز به عنوان يكي از عوامل اصلي افت سطح آب‌هاي زيرزميني، آسيب‌هاي جبران‌ناپذيري به منابع آبي وارد كرده است. اين چاه‌ها نه‌تنها باعث كاهش ذخاير آب زيرزميني مي‌شوند، بلكه با برداشت بي‌رويه، توازن اكولوژيكي مناطق مختلف را نيز برهم مي‌زنند. تداوم اين روند مي‌تواند به فرونشست زمين، كاهش كيفيت آب و حتي خشك شدن سفره‌هاي زيرزميني منجر شود. مديريت و برخورد قاطع با چاه‌هاي غيرمجاز، يكي از اولويت‌هاي اساسي سياست‌هاي كلان در حوزه آب كشور است كه نيازمند برنامه‌ريزي دقيق و اجراي قوانين سخت‌گيرانه‌تر است. يكي از دستاوردهاي مهم مديريت منابع آب، استفاده از فناوري‌هاي نوين در پايش و نظارت است. در اين باره، عبادي - مديركل دفتر توسعه نظام‌هاي فني، بهره‌برداري و ديسپاچينگ برقابي شركت مديريت منابع آب ايران، با اشاره به ارتقاي سامانه‌هاي نظارتي اعلام كرد كه تمامي فرآيندهاي مرتبط با پرونده‌هاي منابع آب ديجيتالي شده‌اند. به عنوان مثال، فعاليت‌هاي حفاري اكنون تحت نظارت سامانه‌هاي دولتي انجام مي‌شود و گروه‌هاي گشت و بازرسي نيز از ابزارهاي هوشمند براي پايش دقيق‌تر استفاده مي‌كنند. در برنامه هفتم توسعه، اهداف مشخصي براي صرفه‌جويي و مديريت مصرف آب تعيين شده است. يكي از اين اهداف، كاهش ۱۵ ميليارد مترمكعبي برداشت آب در سطح كشور است. همچنين، در بخش كشاورزي، ميزان برداشت بايد به ۶۵ ميليارد مترمكعب كاهش يابد. براي تحقق اين هدف، ۶۹ محدوده مطالعاتي شناسايي شده و در صورت تمركز بر ۸۹ محدوده بحراني، مي‌توان بين ۶۶ تا ۷۰ درصد از هدف كاهش برداشت را محقق كرد.
علاوه بر اين، قوانين سخت‌گيرانه‌تري براي برخورد با برداشت‌هاي غيرمجاز تدوين شده است كه شامل مجازات تخليه غيرمجاز و كنترل برداشت‌هاي مازاد بر پروانه‌هاي بهره‌برداري است. اين قوانين در قالب آيين‌نامه‌هايي تنظيم شده و در حال تصويب نهايي در كميسيون‌هاي مربوطه هستند. از جمله برنامه‌هاي سال آينده مي‌توان به نصب كنتورهاي جديد و مسدودسازي چاه‌هاي غيرمجاز اشاره كرد، به‌طوري كه برنامه‌هاي سال ۱۴۰۳ در حوزه مديريت منابع آب، شامل نصب ۴۵ هزار كنتور جديد، مسدودسازي ۵۰ هزار چاه غيرمجاز و تعديل پروانه‌هاي برداشت آب است. اين برنامه‌ها بر اساس پيشنهادهاي استان‌ها تدوين شده و براي اجرا در سال ۱۴۰۴ آماده خواهد شد. آنطور كه حبيبي - سرپرست معاونت حفاظت و بهره‌برداري شركت آب منطقه‌اي تهران اعلام كرده در سال گذشته ۲۴۰۰ حلقه چاه غيرمجاز در استان تهران مسدود شده كه از برداشت سالانه بيش از ۱۹ ميليون مترمكعب آب زيرزميني جلوگيري كرده است. از ابتداي امسال نيز ۳۲۳ چاه غيرمجاز ديگر مسدود شده كه مانع از هدررفت يك ميليون مترمكعب آب شده است.
در راستاي كنترل برداشت‌هاي مجاز، ۸۹۳ دستگاه كنتور هوشمند در سال گذشته و ۷۰ دستگاه در سه ماه اخير بر روي چاه‌هاي داراي پروانه نصب شده است. همچنين ۵۳ حلقه چاه مجاز مورد تقليل منصوبات قرار گرفته كه باعث صرفه‌جويي بيش از ۴ ميليون مترمكعب آب شده است. علاوه بر اين، ۱۲۰ دستگاه حفاري غيرمجاز نيز توقيف شده است. در تهران نيز برنامه‌هاي كوتاه‌مدت و بلندمدتي براي مديريت منابع آب تدوين شده كه شامل انسداد چاه‌هاي غيرمجاز، صرفه‌جويي در مصرف آب، نصب كنتورهاي هوشمند، بهينه‌سازي روش‌هاي آبياري، تغذيه مصنوعي سفره‌هاي آب زيرزميني، پخش سيلاب و بارورسازي ابرها است. مديريت منابع آب كشور نيازمند همكاري مستمر ميان بخش‌هاي مختلف است. برنامه‌هاي احيا و تعادل‌بخشي منابع آب، در كنار استفاده از فناوري‌هاي نوين و اجراي قوانين سخت‌گيرانه، مي‌تواند به ايجاد تعادل پايدار در بهره‌برداري از منابع آبي كشور كمك كند. ادامه اين روند مي‌تواند از بحراني‌تر شدن وضعيت منابع آبي جلوگيري كرده و زمينه‌ساز توسعه پايدار در كشور شود.