شوك استیضاح به بورس
روز يكشنبه جلسه استيضاح وزير اقتصاد و امور دارايي دولت چهاردهم در مجلس برگزار شد و عبدالناصر همتي نتوانست از نمايندگان مجلس مجددا راي اعتماد را دريافت كند و در ادامه مسير دولت چهاردهم به عنوان وزير اقتصاد در تيم اقتصادي دولت حضور داشته باشد و همين موضوع باعث واكنش منفي بازار سرمايه شد و در اين روز شاهد بوديم كه تمامي شاخص‌هاي بازار سرمايه بيش از ۱.۵ درصد افت را ثبت كردند، همچنين روند خروج نقدينگي نيز در بازار تقويت شد.
روز يكشنبه جلسه استيضاح وزير اقتصاد و امور دارايي دولت چهاردهم در مجلس برگزار شد و عبدالناصر همتي نتوانست از نمايندگان مجلس مجددا راي اعتماد را دريافت كند و در ادامه مسير دولت چهاردهم به عنوان وزير اقتصاد در تيم اقتصادي دولت حضور داشته باشد و همين موضوع باعث واكنش منفي بازار سرمايه شد و در اين روز شاهد بوديم كه تمامي شاخص‌هاي بازار سرمايه بيش از ۱.۵ درصد افت را ثبت كردند، همچنين روند خروج نقدينگي نيز در بازار تقويت شد.
بازار سرمايه طي سال‌هاي گذشته وزراي اقتصادي بسياري به خود ديده كه هريك با وعده جديد سعي در ترميم بورس داشتند كه به علت عدم تحقق اين وعده‌ها تحقق بورس رخ نداد و شاهد روزگار تلخ‌تر بوديم. وزراي اقتصاد در دولت‌ها به جاي اينكه با حضورشان در سمت وزيري شرايط بهتري براي بازار سرمايه رقم بزنند با دادن عدم‌هايي كه امكان تحقق آنها وجود نداشت باعث شدند كه روزگار بازار سهام تلخ شود. از سال ۱۳۹۹ تا به امروز همواره وزراي اقتصاد نسبت به بازار سرمايه گارد داشتند و شرايط خوبي براي بازار متصور نبودند؛ اما همتي سعي در تغيير اين روند داشت كه با سرعت بالايي به استيضاح رسيد. در روزهاي اوج ريزش بازار سرمايه يعني سال ۹۹ فرهاد دژپسند وزير اقتصاد دولت دوم حسن روحاني بود. دژپسند در شرايط تحريمي به وزارت رسيد و زماني كه از دولت رفت تورم به بالاي ۴۰ درصد رسيده بود و اقتصاد كشور نيز درگير مشكلات پس از كرونا شده بود.
فرهاد دژپسند، وزير اقتصاد در همان برهه زماني درخصوص بورس گفته بود «زماني كه شاخص داشت بالا مي‌رفت اين برآورد مورد مناقشه من با يكي از نمايندگان مجلس قرار گرفت.
آن نماينده عزيز مي‌گفت چرا بورس كشورهاي دنيا رشد منفي دارد اما اقتصاد ايران كه رشدش منفي است، رشد بورسش مثبت است؟ اولا من رشد سال 99 را در بهار 99 در يكي از جلسات شوراي گفت‌وگو كه مصاحبه كردم گفتم از نظر من رشد آن مثبت است و 7 دليل آوردم كه آنجا 7 تا محور را گفتم، ثانيا بنگاه‌هاي بورسي متمايز از كل بنگاه‌هاي كشور است چون بنگاه‌هاي منتخب هستند، بنگاه‌هاي ارزيابي شده هستند، بنگاه‌هاي شفاف هستند، بنگاه‌هاي صادراتي هستند بنابراين از كل اقتصاد متفاوت‌تر هستند .
وقتي كه اين عملكرد بيرون آمد؛ يك، بنا به شهادت مركز آمار و بانك مركزي رشد اقتصادي كشور مثبت بود چون من آمار توليد نمي‌كنم. دو، سود بنگاه‌هاي بورسي در سال 99، 3.8 برابر سود بنگاه‌هاي بورسي در سال 98 بود. اگر شاخص P/E را ملاك قرار دهيم، سود كه 3.8 برابر شده و P/E هم ثابت بماند، شاخص چقدر بايد افزايش پيدا كند؟ آخر سال 98، 508 هزار بوده آن را ضربدر 3.8 برابر كنيد و ببينيد چقدر مي‌شود. بايد با شاخص حرف بزنيم، وقتي سود بنگاه‌هاي بورسي 3.8 برابر برابر شده است براي چه ما بايد دل حقيقي‌ها را خالي كنيم و آنها را از بازار بترسانيم اما من 2 ميليون را با روش ديگري پوشش مي‌دادم؛ با فشار عرضه »
مي‌توان از اين صحبت‌هاي دژپسند برداشت كرد كه وي حمايتي از بورس نداشته و تنها يك تلاش نسبي براي ترميم شرايط داشته كه آن هم به جايي نرسيده و اين شرايط درحالي است كه وزير اقتصاد بايد به عنوان متولي بازار سرمايه عمل مي‌كرد و اجازه نمي‌داد با يك ريزش و تصميم‌گيري آينه تمام نماي اقتصاد كشور بيش از چهارسال روند اصلاحي به خود بگيرد.
پس از دژپسند و درتاريخ ۳ شهريور سال ۱۴۰۰ احسان خاندوزي به عنوان وزير اقتصاد و امور دارايي منصوب شد؛ اما اين وزير به عنوان وزير وعده‌ها در ميان فعالان بورسي شناخته مي‌شد.
در روزگار تلخ بورس تهران وزير اقتصاد وعده‌هاي بسيار قابل توجهي درخصوص بورس ارايه مي‌كرد؛ اما تقريبا نيمي از اين وعده‌ها نيز به مرحله تحقق نيست و به نوعي اين وزير نتوانست در سمت خود متولي بازار سرمايه باشد و تنها با دادن برنامه و وعده‌هايي خاص سعي در ترميم بورس داشت كه وعده بدون عمل بورس را به جايي نرساند و شرايط رابراي سرمايه‌گذاران وخيم‌تر از گذشته ساخت. در اصل خاندورزي عملكرد چندان مثبتي براي بازار سرمايه نداشت و حتي تلاش قابل قبولي براي ترميم آينه تمام نماي اقتصاد كشور نكرد و تنها باوعده‌هايي نصفه و نيمه سعي در آرام كردن شرايط بازار سرمايه و سهامداران داشت.
پس از خاندوزي عبدالناصر همتي به عنوان وزير اقتصاد دولت چهاردهم انتخاب شد. وي از آخرين روز مرداد ماه سال جاري تا روز يكشنبه به عنوان وزير اقتصاد دولت پزشكيان بود.
عبدالناصر همتي در جلسه استيضاح خود گفت: « من از بازار بورس حمايت مي‌كنم و پشت آنها ايستاده‌ام ضمن اينكه معتقدم منابع اين بخش تامين‌كننده منابع مالي لازم براي توليد است كه از طريق آن مي‌توانيم تاكيدات مقام معظم رهبري در جهت رشد ۸ درصدي را محقق كنيم. ما در تلاش هستيم به گونه‌اي برنامه‌ها را طراحي كنيم كه اقتصاد مردمي شود و جهت‌گيري‌هاي مان در اين حوزه نيز مشخص است. همتي يادآور شد: در گذشته بورس ۴۰ درصد رشد كرد و ما در پنج ماه ۴۰۴ هزار ميليارد اوراق منتشر كرديم و به‌طور شبانه روزي پيگير هستيم تا مشكلي در اين بخش ايجاد نشود.»
بورس تهران درحال ترميم گذشته و شروع رشد خود بود كه باتوجه به استيضاح وزير اقتصاد تغيير موضع داد و سرخ پوش شد.حال سرپرست جديد براي وزارت اقتصاد انتخاب شده است و بايد ديد كه رفتار وي با بورس چگونه است و بازار مي‌تواند در آخرين روزهاي سال ۱۴۰۳ مجدد روند صعودي به خود بگيرد و تغيير شرايط دهد يا خير؟
بازار از دريچه معاملات
در سومين روز كاري هفته يعني دوشنبه ۱۳ اسفند ۱۴۰۳، شاخص هياي بازار سرمايه روند اصلاحي به خود گرفتند و در اين روز شاخص كل بورس تهران با كاهش ۵۷ هزار و ۴۹۹ واحدي معادل ۲ درصد به تراز ۲ ميليون و ۸۱۳ هزار واحدي رسيد.
همچنين شاخص كل هم وزن ۱۳ هزار و ۲۵ واحد معادل ۱.۵۴ نسبت به معاملات روز گذشته كاهش داشت و در تراز ۸۳۳ هزار و ۲۳۳ واحدي ايستاد. در سوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس ۱.۶۸ درصد معادل ۴۳۶ واحد افت را در ثبت كرد و در تراز ۲۵ هزار و ۶۴۴ واحدي ايستاد.
از ميان ۶۷۲ نماد سرمايه در اين روز ۶۴ نماد مثبت و ۵۷۶ نماد سرخ پوش بودند. همچنين ۳۸ نماد معادل ۶ درصد از كل نمادها در صف خريد و ۳۷۷ نماد معادل ۵۵ درصد از كل نمادها در صف فروش حضور داشتند. طي روز شنبه نمادهاي وبملت، خودرو، شتران، شپنا، فملي، خساپا، نوري، فولاد، شبندر و اخابر بيشترين ارزش معاملات بازار را به خود اختصاص دادند. امروز تنها دو صنعت بازه مثبت را تجربه كردند كه شامل مخابرات و بنادر و كشتيراني مي‌شود.