نگاه روس‌ها به كريدور تجاري ايران
سومين و مهم‌ترين مسير كريدوري عبوري از منطقه آزاد انزلي، كريدور شمال - جنوب است كه اين مسير يك بار ديگر براي كشورهاي ذي نفع آن، حائز اهميت است. اهميت آن هم برآمده از تحريم‌هاي روسيه و نگاه روس‌ها به توسعه روابط در بستر كشورهاي حوزه خليج فارس، درياي عمان و همچنين رقابت‌هاي كريدوري هند جهت ترانزيت سريع‌تر و امن‌تر كالاهاي خود به بازارهاي اروپايي است.
تعادل|
سومين و مهم‌ترين مسير كريدوري عبوري از منطقه آزاد انزلي، كريدور شمال - جنوب است كه اين مسير يك بار ديگر براي كشورهاي ذي نفع آن، حائز اهميت است. اهميت آن هم برآمده از تحريم‌هاي روسيه و نگاه روس‌ها به توسعه روابط در بستر كشورهاي حوزه خليج فارس، درياي عمان و همچنين رقابت‌هاي كريدوري هند جهت ترانزيت سريع‌تر و امن‌تر كالاهاي خود به بازارهاي اروپايي است. در همين رابطه مديرعامل منطقه آزاد انزلي مي‌گويد: مذاكره با بنادر و شركت‌هاي روسي براي ترانزيت كالاهاي اين كشور در حال انجام است. در مرحله آزمايشي، نيز فعال‌سازي اين مسير ميان بنادر ماخاچكالا، آستراخان و بندر كاسپين جهت حمل بار به بنادر جنوبي كشور و ترانزيت به بازارهاي مقصد آن كشور در دستور كار قرار دارد. از سوي ديگر با توجه به جايگاه جهاني روسيه و قزاقستان در توليد غلات، منطقه آزاد انزلي مي‌تواند در مسير تأمين امنيت غذايي كشور نقش محوري ايفا كند. بنابه گفته‌هاي طاعتي مقدم، شركت‌هاي روسي پيشنهاد داده‌اند كه منطقه آزاد انزلي به عنوان پايگاهي براي ذخيره و توزيع كالاهاي اساسي روسيه در منطقه تبديل شود. اين طرح مي‌توانست ايران را به مركز توزيع كالاهاي اساسي روسيه در خاورميانه تبديل كند.
جابه‌جايي ۷ مدير در منطقه آزاد انزلي
در ۳ سال
رييس هيات‌مديره و مديرعامل سازمان منطقه آزاد انزلي در نشست هم انديشي با خبرنگاران اولويت‌هاي كاري خود در دوران مديريتش بر اين منطقه را تشريح كرد. مصطفي طاعتي مقدم، در ابتداي صحبت‌هاي خود بيان كرد: طي سه سال گذشته منطقه شاهد ۷ مديرعامل و سرپرست بوده؛ علي رغم اينكه بدنه مديريت مياني و كارشناسي سازمان ثابت بوده اما به دليل تغييرات مديريت عالي، طرح‌هاي زيادي نيمه كاره بوده و نيازمند تصميم‌گيري جهت اجرا مي‌باشد.
او يكي از خروجي‌هاي عدم ثبات مديريتي را در جذب منابع درآمدي كالاي تجاري عنوان كرد و گفت: اين مساله باعث عدم اعتماد مشتري‌هاي خود شده و به‌طور مثال در طول ده ماه گذشته، از 350 ميليون دلار سهميه، 180 ميليون جذب شده و اين مهم زمينه كاهش درآمدهاي سازمان گرديد كه با پيگيري‌هاي به عمل آمده طي يكي دو ماه اخير و تا پايان سال بخش عمده جذب مي‌شود. طاعتي مقدم با ارايه تحليلي از مشكلات ناترازي آب درياي كاسپين براي بنادر اين دريا؛ افزود: با توجه به مشكلات ناشي از كسري تراز آب درياي كاسپين، اين مجتمع آخرين بندري است كه دچار مشكل خواهد شد و آب خور مناسب آن زمينه تخليه و بارگيري كالا را فرآهم مي‌كند.
او ظرفيت نهايي تخليه و بارگيري ۲۲ اسكله آن را ۱۱ ميليون تن در سال بيان كرد در ادامه به بيان تحليلي درباره كريدورهاي بين‌المللي پرداخت.
بنابه توضيحات طاعتي مقدم، در كريدور چين-قزاقستان-ايران؛ براساس توافقات صورت گرفته با دولت چين، تخفيفاتي در ارتباط با كالاهاي ترانزيتي در اين مسير ريلي اعمال گرديد؛ متأسفانه ظرف يكي دو سال گذشته تخفيفات برداشته شد، و هزينه انتقال كالا افزايش يافت (هر كانتينر2000 دلار بيشتر شد) اما جهت رفع اين مشكل مذاكرات خوبي از سوي وزارت امور خارجه، دبيرخانه شوراي عالي، و شركت‌هاي حمل و نقلي جهت كاهش هزينه‌هاي حمل و نقلي در اين مسير در حال برگزاري است.
او همچنين به ارايه تحليلي از ظرفيت‌ها و فرصت‌هاي ترانزيت كالا ميان كشورهاي حوزه آسياي ميانه و شرق آسيا با آسياي غربي و جنوب خليج فارس، ارايه داد و گفت: در همين راستا توليدات پتروشيمي يكي از كشورهاي آسياي ميانه به مقاصد غرب آسيا ترانزيت مي‌شود كه تاكنون بيش از 30 هزار تن ترانزيت شده است.
نگاه روس‌ها به توسعه روابط در بستر حوزه خليج فارس
مديرعامل سازمان منطقه آزاد انزلي سومين و مهم‌ترين مسير كريدوري عبوري از منطقه متبوع خود را كريدور شمال جنوب عنوان كرد و گفت: اين مسير يك بار ديگر براي كشورهاي ذي نفع آن، داراي اهميت شده، موضوعي كه برآمده از تحريم‌هاي روسيه و نگاه روس‌ها به توسعه روابط در بستر كشورهاي حوزه خليج فارس و درياي عمان و همچنين رقابت‌هاي كريدوري هند جهت ترانزيت سريع‌تر و امن‌تر كالاهاي خود به بازارهاي اروپايي است.
طاعتي مقدم در ادامه گفت: در حال مذاكره با بنادر و شركت‌هاي روسي براي ترانزيت كالاهاي اين كشور هستيم، و در مرحله آزمايشي در حال فعال‌سازي اين مسير ميان بنادر ماخاچكالا و آستراخان و بندر كاسپين جهت حمل بار به بنادر جنوبي كشور و ترانزيت به بازارهاي مقصد آن كشور، قرار داريم.
بازگرداندن معافيت‌ها به مناطق آزاد
مديرعامل سازمان منطقه آزاد انزلي با اشاره به برخي هجمه‌ها عليه مناطق آزاد كه منجر به تعميم قوانين و مقرراتي چون ماليات بر ارزش افزوده به مناطق آزاد گرديد، اضافه كرد: رفع مشكلات قانوني در ارتباط با كسب و كارهاي مناطق آزاد و بازگرداندن مزايا و معافيت‌هاي قانوني توسط دبيرخانه شوراي عالي، دولت و نمايندگان مجلس به ويژه كميسيون اقتصادي در دستور كار قرار گرفته و به اين باور رسيدند كه مناطق آزاد نه تنها تهديدي عليه توليد ملي نبوده بلكه فرصتي براي اقتصاد ملي، به خصوص در دوران تحريم محسوب مي‌شود. اين مقام مسوول، با بيان اينكه تناقضات قانوني موجود عليه مناطق آزاد در حال برطرف شدن است، اضافه كرد: در ارتباط با سرمايه‌گذاران داخلي، دبيرخانه شوراي عالي مناطق آزاد، مشوق‌هايي را براي اعمال ابلاغ كرده، كه يكي از آنها تأسيس صندوق تأمين سرمايه، براي طرح‌هاي سرمايه‌گذاري است و اين مشوق‌ها در حوزه تأمين مالي و اقتصاد دانش بنيان و ديجيتال را شامل مي‌شود.
او در ارتباط با پهنه‌هاي صنعتي منطقه در اين منطقه نيز اينطور توضيح داد: اين منطقه داراي دو شهرك صنعتي با دو مديريت متفاوت است، در شهرك صنعتي اول (حسن رود) براساس مدل مشاركتي با مديريت شهرك‌هاي صنعتي در حال خدمات رساني هستيم و دومين شهرك صنعتي نيز توسط سازمان مديريت مي‌شود و در حال آماده‌سازي سومين شهرك صنعتي مي‌باشيم و در عين حال شهرك‌هاي صنعتي سفيدرود، ضيابر و خميران؛ نيز به بخش صنعتي منطقه آزاد انزلي اضافه شده و در حال رايزني براي تعميم مزايا و معافيت‌هاي قانوني مناطق آزاد به اين بخش‌ها هستيم.
راه جذب سرمايه در منطقه
طاعتي مقدم با بيان اينكه يكي از محورهاي جذب سرمايه‌گذار براي منطقه آزاد انزلي، توليد هيدروپونيك محصولات كشاورزي است، اضافه كرد: در ارتباط با استارآپ‌ها، مجموعه‌هاي حمايتي در قالب نوآوري در نظر گرفته شده و اقتصاد دانش بنيان و ديجيتال، صندوق‌هاي ريسك پذير نيز جهت حمايت از اجراي چنين برنامه‌هايي در كنار تكميل زنجيره استارآپ‌ها با محوريت منطقه آزاد انزلي در دستور كار سازمان قرار دارد. طاعتي مقدم با اشاره به در حال احداث بودن سردخانه به عنوان يك زيرساخت براي صادرات محصولات كشاورزي، از طرح سازمان متبوع خود براي ايجاد پايانه صادراتي ميوه و تره بار در محدوده شهرك صنعتي سفيد رود، جنب ايستگاه راه آهن خبر داد.
تجارت با اوراسيا
مديرعامل سازمان منطقه آزاد انزلي در پاسخ به پرسش «تعادل» روابط با كشورهاي حوزه اوراسيا با بيان اينكه استان گيلان داراي يك سابقه چهارصد ساله در تجارت با حوزه درياي كاسپين به ويژه روسيه بوده؛ اظهار كرد: روسيه بازار بسيار جذابي براي كالاهاي ايراني و كشورمان نيز مسير بسيار خوبي براي عبور و ترانزيت كالاهاي روسي است. در حوزه اوراسيا، عمده ارتباطات با ارمنستان زميني است كه داستان خود را دارد، اما نياز سنجي براي صدور كالاها و محصولات منطقه و استان به بازار آن كشور در حال به روز رساني و بازبيني است.
او با اشاره به اينكه در زمينه مباحث تحريمي، شعار تحريم نعمت و فرصت است را در عمل به اجرا درآورديم؛ افزود: چراكه در درياچه محصوري واقع شده‌ايم كه امكان تعريف ارتباطات دروني يا يكديگر را فراهم مي‌كند. از سوي ديگر روسيه به دنبال ترانزيت و صدور سي ميليون تن از كالاهاي توليدي خود بوده و اين در حالي است كه حجم نهايي ترانزيت كالا از بندر كاسپين در حدود 11 ميليون و با مديريت بهينه اين ميزان به 15 ميليون تن افزايش مي‌يابد.
پيشنهاد روس‌ها به منطقه انزلي
طاعتي مقدم با بيان اينكه ظرفيت در حال بهره‌برداري مجتمع بندري كاسپين در حدود يك ميليون تن است؛ راهبرد سازمان متبوع خود را جذب حدود 20 درصد از حجم كالاي 30 ميليون تني روسيه برشمرد و گفت: از سوي ديگر با توجه به جايگاه جهاني روسيه و قزاقستان در توليد غلات، مي‌توان در مسير تأمين امنيت غذايي كشور نقش محوري ايفا كنيم و روس‌ها نيز پيشنهاد داده‌اند كه منطقه آزاد انزلي، به محلي براي نگهداري كالاهاي روسي تبديل شود.
او در ادامه با اشاره به دپوي غلات و نهاده‌هاي دامي در اين منطقه به منظور خريد و فروش توسط بازرگانان ايراني و غير ايراني افزود: يكي از اقداماتي كه بايد از سوي اين سازمان در دستور كار قرار گيرد اين واقعيت است كه در اين زمينه با ارگان‌ها نهادهاي نظارتي مرتبط با اين مهم هماهنگ بود تا براي چنين فرآيند ناهماهنگي‌هايي كه منجر به عدم اعتماد طرف خارجي مي‌شود، فرآهم نشود.
طاعتي مقدم يكي از مزاياي مجتمع بندري كاسپين را بهره‌گيري از توان بخش خصوصي در احداث و بهره‌برداري از اسكله‌ها عنوان كرد و افزود: برهمين اساس اسكه‌هاي مجتمع بندري به صورت bolt توسط سرمايه‌گذار بخش خصوصي ساخته شده، اما در اين مدت به دليل ارزش افزوده ايجاد شده سهم سازمان نيز از 90 به 10 و قدرالسهم نيز به 26 در مقابل 74 سرمايه‌گذار تغيير پيدا كرده و در عين حال طول زمان نيز از 49 سال به بهره‌برداري 30 سال كاهش يافته؛ موضوعي كه بيانگر جذابيت براي سرمايه‌گذاران بخش خصوصي است.