ضرورتي به نام رسيدگي به سازه‌هاي غيرايمن
اخيرا وزارت راه و شهرسازي ليستي از ساختمان‌هاي غيرايمن را در تهران و ساير كلانشهرهاي كشور منتشر كرده تا يك‌بار ديگر بحث استفاده از سازه‌هاي ايمن در فضاي عمومي كشورمان مطرح شود.
اخيرا وزارت راه و شهرسازي ليستي از ساختمان‌هاي غيرايمن را در تهران و ساير كلانشهرهاي كشور منتشر كرده تا يك‌بار ديگر بحث استفاده از سازه‌هاي ايمن در فضاي عمومي كشورمان مطرح شود. اين ضرورت با توجه به اتفاقاتي كه پس از آتش‌سوزي اخير براي امريكا رخ داده، واجد اهميت بيشتري است. وقتي امريكا با آن حجم از امكانات و ظرفيت‌ها در برابر حوادث طبيعي ناتوان باشد، طبيعي است كه مشكلات كشورهاي در حال توسعه از جمله ايران بسيار دشوارتر خواهد بود. حادثه اخير آتش‌سوزي در لس‌آنجلس امريكا نشان داد كه شهرها و كلانشهرها حتي در كشورهاي توسعه يافته تا چه اندازه در برابر حوادث غيرمترقبه و مترقبه آسيب‌پذير هستند.
اين بحران‌ها در ايران بسيار دامنه‌دار‌تر و خطرناك‌تر است. در ايران بخش قابل توجهي از سازه‌هاي شهرها و كلانشهرها را بافت‌هاي فرسوده و ساختمان‌هاي غيرايمن تشكيل مي‌دهد. بنابراين يك جرقه آتش، يك تكانه زمين لرزه، يك باد نابهنگام مي‌تواند دامنه وسيعي از مشكلات و فجايع را شكل دهد.
تنها در تهران 350هزار واحد بافت فرسوده وجود دارد كه اين واحدها نيازمند بازسازي، ايمني‌سازي و بهبودند. از سوي ديگر مسكن‌ها و ساختمان‌هاي تهيه شده در كشورمان نيازمند استفاده از ابزارهاي نوين برقي و الكترونيكي هستند.
همچنين بايد نقشه‌هاي مهندسي ساختمان‌ها و مجتمع‌ها به گونه‌اي تنظيم و ترسيم شود كه در آن همه جوانب مرتبط با ايمن‌سازي ساختمان‌ها در برابر آتش‌سوزي، زلزله و...ديده شده باشد.
موضوع احياي بافت‌هاي فرسوده يك ضرورت چندوجهي است كه بحران مسكن و پرونده ايمن‌سازي واحدهاي مسكوني ذيل آن قرار مي‌گيرد. اگر خداي ناكرده يك آتش‌سوزي در بطن بافت‌هاي فرسوده تهران و ساير كلانشهرها رخ دهد، اين آتش‌سوزي به سرعت گسترش پيدا كرده و ممكن است كليت يك منطقه يا شهر را در بر بگيرد. اين موضوع به خصوص در شرايطي كه كشور دچار دگرگوني هوا شده و آب و هواي اغلب شهرها، سرد و خشك شده است، اهميت مضاعفي پيدا مي‌كند. معتقدم دولت و شهرداري‌ها بايد در اين زمينه ورود كرده و با تخصيص منابع مناسب و خدمات مطلوب شرايطي را فراهم سازند تا مردم بتوانند از اين ظرفيت‌ها براي ارتقاي سطح اميني ساختمان‌هاي خود بهره ببرند. به دلايل مختلف از جمله هزينه‌هاي بالا بسياري از مالكان اين نوع ساختمان‌ها در برابر ايمن‌سازي و احياي بافت‌هاي فرسوده مقاومت مي‌كنند. اين مالكان با پرداخت‌هاي غيرمتعارف سعي مي‌كنند، نام ساختمان خود را از ليست ساختمان‌هاي غيرايمن خارج سازند يا تاييديه‌هاي برخي نهادهاي مسوول در شهرداري و شورا را بگيرند! معتقدم اين موضوع از جمله ضرورت‌هايي است كه نبايد هيچ‌گونه كوتاهي در مورد آن صورت گيرد.
مبحث سوم مقررات ملي ساختمان‌ها در اين زمينه رديف‌ها و مواد قانوني روشني دارد. بر اساس اين قاعده قانوني، طراحي و اجراي واحدهاي مسكوني و ساختمان‌ها بايد به نحوي باشد كه در صورت وقوع حريق افراد بتوانند خود را از طريق مسيرهاي امن و مشخص شده به محل ايمني در داخل يا خارج از ساختمان برسانند. همچنين راه‌هاي ارتباطي و فضاهاي پنهان نظير شفت‌ها، محل عبور كابل‌ها و لوله‌ها، فضاهاي مجوف بين ديوارها و نماهاي خارجي ساختمان و غيره به نحوي طراحي و اجرا شوند كه از گسترش حريق در داخل آنها جلوگيري به عمل آيد.
از سوي ديگر ديوارهاي خارجي ساختمان، متناسب با كاربري و ابعاد ساختمان در برابر گسترش حريق به خارج از آن مقاومت كنند. نهايتا نيز كليه تمهيدات لازم جهت دسترسي نيروهاي آتش‌نشاني به محل حريق در ساختمان در نظر گرفته شود و راه رسيدن خودروها، وسايل آتش‌نشاني به مجاورت ساختمان وجود داشته باشد. با يك بررسي ساده شما، مخاطبان متوجه مي‌شوند چه تعداد ساختمان و واحد مسكوني در كشور از چنين مقرراتي پيروي كرده‌اند.