گزينه وفاق، تنها شانس اقتصاد
«ماه رمضان زماني است كه خداوند قرآن را نازل كرده است. قرآن براي هدايت انسان و حل اختلاف بين انسان‌هاست. قرآن كتاب زندگي است. امام حسين(ع) در كربلا فرمودند امام وظيفه دارد به قرآن عمل كند، قسط و عدالت را برپا كند و مسير و راه حق را در جامعه عملياتي كند. امام علي (ع) وقتي مالك را به سمت مصر مي‌فرستاد در اولين دستور خود به مالك، امر به تقوا و عمل به كتاب مي‌كند.
«ماه رمضان زماني است كه خداوند قرآن را نازل كرده است. قرآن براي هدايت انسان و حل اختلاف بين انسان‌هاست. قرآن كتاب زندگي است. امام حسين(ع) در كربلا فرمودند امام وظيفه دارد به قرآن عمل كند، قسط و عدالت را برپا كند و مسير و راه حق را در جامعه عملياتي كند. امام علي (ع) وقتي مالك را به سمت مصر مي‌فرستاد در اولين دستور خود به مالك، امر به تقوا و عمل به كتاب مي‌كند. كتاب خدا ما را به راستي، صداقت و عدالت و حق دعوت كرده است و در اين ماه بايد خود را براي رفتن به اين سمت آماده كنيم. وحدت و انسجام حرف اول و آخر را مي‌زند. اگر اختلاف كنيم، نخواهيم توانست به اهداف خود برسيم. بايد دست به دست هم دهيم. اينجا انشراح صدر لازم است. بايد همديگر را تحمل كنيم. نبايد به سادگي از كوره در برويم. قادريم بر همه مشكلات غلبه كنيم. هيچ قدرتي نمي‌تواند ملتي كه با هم هستند و پشت سر امام به سمت يك قبله حركت مي‌كنند، زمين‌گير كند. ما نبايد در برابر تهديد دشمن جاخالي كنيم. اينها امتحان خداوند است.»
اين بخشي از صحبت‌هايي است كه رييس‌جمهور روز شنبه و در جريان ديدار مسوولان نظام با مقام معظم رهبري ايراد كرد. پزشكيان در ماه‌هاي گذشته نيز بارها بر اين موضوع تاكيد كرده كه با وجود دشواري‌ها و چالش‌هاي گسترده‌اي كه اقتصاد ايران با آن مواجه است، مي‌توان راه‌حل‌هاي جديدي را در دستور كار قرار داد كه مقدمه تمامي آنها وحدت و يكپارچگي است. با اين وجود اما چند روز قبل و با راي مجلس، وزير اقتصاد دولت چهاردهم حدود هفت ماه پس از آغاز به كار بركنار شد تا ترديدهايي درباره سرنوشت شعار وفاق به وجود بيايد.
با اين وجود اما چه در دولت و چه در ميان كارشناسان همچنان اين ايده بسيار جدي دنبال مي‌شود و اين اعتقاد وجود دارد كه وفاق بهترين گزينه روي ميز خواهد بود. يك كارشناس اقتصادي با اشاره به اينكه تفاهم و وفاق اجتماعي ـ سياسي به منظور بهبود شاخص‌هاي اقتصادي اهميت حياتي دارد، تاكيد كرد: ما بيش از هر زمان ديگري به افزايش سرمايه اجتماعي و ايجاد تفاهم بين مسوولان و مردم احتياج داريم. علي قنبري اظهار كرد: واقعيت اين است كه شاخص‌هاي اقتصادي كشور در وضعيت چندان مناسبي قرار ندارد. تورم بين كانال ۳۰ تا ۴۰ درصد در نوسان است، قيمت ارز در سال‌هاي اخير مرتبا رشد داشته، نرخ رشد اقتصادي، بيكاري و ضريب جيني هر كدام داراي شرايط خاصي است كه دورنماي آنها چندان روشن نيست. وي افزود: ما بيش از هر زمان ديگري به افزايش سرمايه اجتماعي و ايجاد تفاهم بين مسوولان و مردم احتياج داريم. اين همدلي مي‌تواند به امكان جذب سرمايه‌گذاري بينجامد. اما متاسفانه مي‌بينيم كه به جاي جذب سرمايه با فرار سرمايه و فرار مغزها از كشور مواجهيم.
اين كارشناس اقتصادي، عامل ديگر بهبود وضعيت اقتصادي كشور را افزايش تعاملات بين‌المللي دانست و گفت: ارتباط با كشورهاي همسايه، ابرقدرت‌ها و به‌طور كلي دنياي بيرون در ايجاد ثبات اقتصادي، رشد اقتصادي و بهتر شدن سفره‌هاي مردم نقش دارد. دورنماي كشور به توسعه اقتصادي وابسته است كه تحقق اين هدف نيازمند بلوغ سياسي است. قنبري تاكيد كرد: در حال حاضر عوامل اجتماعي و سياسي بر اقتصاد كشور تاثيرگذار است. بنابراين تفاهم و وفاق اجتماعي ـ سياسي به منظور بهبود شاخص‌هاي اقتصادي اهميت حياتي دارد؛ اما مي‌بينيم كه برخي تندروها بدون توجه به اين وضعيت، اهداف سياسي خود را دنبال مي‌كنند. وي با بيان اينكه وفاق داخلي در كنار افزايش تعاملات بين‌المللي دو بال پيشرفت هستند گفت: اعتماد بين مردم و مسوولان به نوعي از بين رفته و آينده اقتصاد كشور براي سرمايه‌گذاران روشن نيست. لذا جذب سرمايه‌هاي بخش خصوصي بسيار كند انجام مي‌شود. بسياري از سرمايه‌گذاران كه مي‌توانند در زمينه‌هايي مثل نفت، پتروشيمي، گاز، پروژه‌هاي مختلف و بخش خدمات سرمايه‌گذاري كنند راغب به ماندن در كشور نيستند.
همچنين يك كارشناس اقتصادي گفت: متاسفانه امروز در موضوع وفاق ملي در بازارها و اقتصاد بلاتكليفي ايجاد شده در حالي كه وفاق به معناي كمك همه براي ساختن كشور است. آلبرت بغزيان - اقتصاددان - با اشاره به مشكلات موجود اقتصادي و دقت در تصميمات اتخاذ شده براي افزايش وفاق ملي گفت: امروز گذشته از موضوعات سياسي مربوط به تحريم‌ها، مهم‌ترين عامل به درآمدهاي ارزي محدود ناشي از تحريم بازمي‌گردد. درآمدهاي ارزي محدود باعث شده تا تخصيص‌هاي ارزي با چالش‌هايي روبه‌رو شود كه متاسفانه اشتباهاتي كه در بحث تخصيص و نرخ‌گذاري صورت مي‌گيرد باعث شده كه موضوع ارز به چالش اقتصادي كشور بدل شود.
وي افزود: شيوه اجرا در حذف ناگهاني ارز نيمايي باعث شد كه بدون نگاه به آينده و عدم افزايش تدريجي نرخ ارز، اثراتي در بازار و اقتصاد ايجاد شود. تغيير در نرخ ارز بايد به صورت تدريجي صورت مي‌گرفت تا فرصت براي بررسي و تحليل اثرات آن وجود داشته باشد. بنابراين، امروز مديريت نرخ ارز بسيار مهم است. همچنين، يكي ديگر از اقدامات و الزامات، نظارت بر قيمت‌ها در بازار است و توصيه مي‌شود كه نظارت به شكل مطلوب و مناسب اعمال شود. اين كارشناس اقتصادي تصريح كرد: مسلما وقتي از وفاق ملي صحبت مي‌شود يعني اينكه همه فارغ از گروه و جناح براي ساختن كشور كمك كنند و تلاش شود تا مشكلات كاهش پيدا كند اما وقتي در عمل به مسائل كشور نگاه مي‌شود، متاسفانه تصور از طناب كشي به ذهن خطور مي‌كند. نبايد با نگاه امتياز‌گيري به مسائل و مشكلات كشور نگاه شود. نبايد اينگونه باشد كه كساني كه بر سر كار نيستند، به حل مشكلات كمكي نكنند و از طرف ديگر از آنجايي كه در مقام پاسخگو نيستند، تبعاتي براي آنها ايجاد نمي‌شود.
بغزيان ادامه داد: وقتي كه وفاق ملي تعريف شد بحث كمك به يكديگر بود نه كسب امتياز، بنابراين احساس مي‌شود كه در موضوع وفاق ملي بلاتكليفي در بازارها و اقتصاد ايجاد شده است و در طرف ديگر مساله قيمت‌ها در بازار به شكلي است كه تصور مي‌شود برنامه‌اي وجود ندارد. بايد برنامه‌ها بر اساس شرايط باشد، براي مثال در شرايط ناترازي برق شايد در يك منطقه روستايي بهتر باشد كه موتورهاي توليد برق ارايه شود تا اينكه به فكر انتقال شبكه برق باشيم. وي گفت: نبايد شرايط در كشور به شكلي باشد زماني كه نيازها و كمبودها مشخص است، فرصت‌ها را از دست بدهيم. نبايد با گفتمان‌هاي سياسي و جناحي فرصت‌ها را براي رفع مشكلات از دست بدهيم. بنابراين زماني كه مشكلات شناسايي شده بايد به فكر تامين سرمايه و اجراي طرح‌ها باشيم تا مردم بتوانند اثرات اقدامات صورت گرفته را مشاهده كنند. اين كارشناس اقتصادي در پايان خاطرنشان كرد: همانطور كه مقام معظم رهبري (مدظله العالي) فرمودند يكي ديگر از راهكارها تامين سرمايه‌گذاري خارجي است و به گفته ايشان بايد امنيت اقتصادي ايجاد شود تا سرمايه‌گذار خارجي هم سرمايه خود را به كشور وارد كند و هم فناوري آن در كشور مورد استفاده قرار گيرد.
در مجلس نيز نمايندگان از اهميت پيگيري سياست‌هاي كلان نظام سخن مي‌گويند. نماينده مردم راور و كرمان در مجلس شوراي اسلامي گفت: از رييس‌جمهور محترم مي‌خواهم تا فردي را به مجلس معرفي كند كه به مباني و بيانات رهبر انقلاب توجه داشته باشد. مجيد دوستعلي، عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس شوراي اسلامي در جلسه علني مجلس در تذكري گفت: مقام معظم رهبري در سخنان ديروز خود توجه به مساله معيشت مردم را در درجه اول اهميت قلمداد فرمودند و نكاتي در رابطه با پيگيري كردن استفاده از ظرفيت‌هاي كشور، توجه به قاچاق دوسويه، اصلاح نظام ارزي كشور و تقويت ارزش پول ملي كه در زندگي مردم اثر دارد و در آبروي كشور هم موثر است را مهم قلمداد كردند.
وي ادامه داد: رهبر انقلاب بالا رفتن قيمت ارز و كاهش تورم را نيز مورد توجه قرار دادند. به همين مناسبت و بعد از اقدام مجلس شوراي اسلامي در انجام وظيفه نظارتي خود در استيضاح وزير اقتصاد، از رييس‌جمهور محترم مي‌خواهم تا فردي را به مجلس معرفي كند كه به اين مباني و بيانات توجه داشته باشد و قبول داشته باشد و در جهت اجرايي كردن آن قدم بردارند. نكته ديگر حضرت آقا در بحث مذاكره بود. ايشان گفتند دشمن دم از مذاكره مي‌زند تا در افكار عمومي فشار ايجاد كند، ترديد ايجاد كند و هدف مذاكره نيست، بلكه تحكم و تحميل است. مسوولان عزيز به اين نكات عنايت داشته باشد. دوستعلي تاكيد كرد: جناب آقاي پزشكيان شما فرموديد در اين كشور مدام مدير جابه‌جا مي‌كنيم به جاي اينكه مشكل را پيدا كنيم و مشكل را حل كنيم و خيال مي‌كنيم اگر آدم‌ها را كنار بگذاريم و يك آدم ديگر بياوريم مشكل حل مي‌شود. اين نكته شماست. لطفا اين بيان و استراتژي را به نهادهاي مربوطه در دولت ابلاغ فرماييد.
همچنين عضو هيات رييسه مجلس با تاكيد بر اينكه بايد حل مشكلات اصلي كشور و ناترازي‌ها در اولويت قرار گيرد گفت: دولت حفظ انسجام دروني و بين دستگاه‌ها، اصلاح نظام ارزي و تقويت پول ملي كشور را مدنظر قرار دهد. جليل ميرمحمدي در جلسه علني مجلس در نطق ميان دستور خود گفت: از رييس مجلس براي پيگيري تامين منابع مالي دارو و تجهيزات پزشكي مصرفي تشكر مي‌كنم. با جلسات مستمر برگزار شده رقم‌هاي خوبي پرداخت و بخش قابل توجهي از نگراني‌ها مرتفع شد. وي خطاب به وزراي نيرو و نفت، گفت: قطعي‌هاي مستمر برق آسيب جدي به وسايل برقي مردم در خانه‌ها وارد كرده و باعث از بين رفتن اين وسايل شده است. از طرف ديگر، قطعي برق چاه‌هاي كشاورزي به‌شدت به كشاورزي لطمه مي‌زند و باغات در حال خشك شدن هستند. خواهش مي‌كنم تدبير مناسبي بينديشيد. در دولت آيت‌الله رييسي، چنين مشكلاتي وجود نداشت. واقعاً مشكل از كجاست؟، آيا مشكل از ناترازي انرژي يا ناترازي مديريتي است؟ انصافا با هم بنشينيد و دعوا را كنار بگذاريد و موضوع را به بهترين نحو حل كنيد. وي با اشاره به موضوع انتصابات گفت: آقاي دكتر پزشكيان، شما بارها فرموديد شايسته‌سالاري و كارآمدي مهم است اما امروز شاهد انتصابات عجيب و غريبي هستيم.
نماينده تفت و ميبد در مجلس با اشاره يه آلودگي هوا در حوزه انتخابيه‌اش گفت: مي‌توانيد صنايع پاك، صنايع سبز و صنايع با تكنولوژي بالا را مستقر كنيد و مجلس نيز در اين زمينه همكاري خواهد كرد. وي با اشاره به مصوبه تشكيل منطقه ويژه اقتصادي ميبد گفت: سرپرست وزارت اقتصاد ورود جدي به اين موضوع داشته باشد تا صنايع با فناوري بالا و صنايع كم‌آب در اين منطقه مستقر شود. وي خواستار تشكيل قرارگاه محروميت‌زدايي امام حسن مجتبي(ع) شد و افزود: بانك‌هاي سپه، ملي و صادرات قول قطعي داده‌اند كه تمام كارهاي اداري انجام شده است. اميدواريم پروژه آب‌رساني به روستاهاي شهرستان تفت سريع‌تر شروع شود تا مردم روستاها از طعم تشنگي رهايي يابند.
وي با يادآوري وعده رييس‌جمهور مبني بر اينكه حقوق كارگران براساس تورم تنظيم مي‌شود، گفت: اخبار نشان مي‌دهد كه خلاف اين مطلب مطرح مي‌شود. با اين شرايط تورمي و معيشتي، خواهش مي‌كنم تدبيري بينديشيد تا كارگران عزيز ما دچار مشكل نشوند. ميرمحمدي در پايان بيان كرد: تشكر ويژه‌اي هم از مقام معظم رهبري دارم كه فرمودند يكي از خطرناك‌ترين مسائل در مديريت‌ها عدم تصميم‌گيري و ترك فعل مسوولان است. لذا از دولت مي‌خواهم نسبت به موضوعات اصلي كشور به موقع تصميم‌گيري كند و حل مشكلات اصلي كشور و ناترازي‌ها را در اولويت قرار دهد. همچنين با حفظ انسجام دروني و بين دستگاه‌ها، اصلاح نظام ارزي و تقويت پول ملي كشور را مدنظر قرار دهد. به اين ترتيب دولت همچنان با ايده وفاق به كار خود ادامه مي‌دهد و حالا بايد ديد كه آيا مجلس پس از استيضاح به همراهي و همكاري با سياست‌هاي دولت بازمي‌گردد يا مسائل به شكل ديگري دنبال خواهد شد.