روزگار تلخ تالار شيشه‌اي
تالار شيشه‌اي معاملات دومين روز كاري هفته را با سرخ پوشي و خروج نقدينگي پشت سر گذاشت كه اين موضوع را مي‌توان ناشي از ريسك‌هاي سيستماتيك و دخالت بانك مركزي در بازار سرمايه دانست.
تالار شيشه‌اي معاملات دومين روز كاري هفته را با سرخ پوشي و خروج نقدينگي پشت سر گذاشت كه اين موضوع را مي‌توان ناشي از ريسك‌هاي سيستماتيك و دخالت بانك مركزي در بازار سرمايه دانست. بازار سهام چندين روز است كه به واسطه ريسك‌هاي سيستماتيك شرايط بدي را تجربه مي‌كند و هر روز شاهد افزايش عوامل تاثيرگذار منفي روي بازار هستيم. به‌طور كلي به نظر مي‌رسد كه حداقل تا پايان سال شاهد روزگار چندان مثبت در بازار سرمايه نباشيم و بازار تنها با سيگنال‌هاي مثبت ناچيز روبه رو شود.
دو خبر نامه دونالد ترامپ به رهبر جمهوري اسلامي و مصاحبه رييس‌جمهور امريكا و همچنين عرضه اوراق گواهي طلا توسط بانك مركزي باعث افزايش فشارها به بازار شد و در نهايت روز گذشته شاهد افت بيش از شاخص‌ها و خروج نقدينگي از اين بازار بوديم.
در هفته اخير، دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا، نامه‌هايي را خطاب به رهبر جمهوري اسلامي ايران ارسال كرده است كه محتواي آنها هنوز مشخص نيست؛ اما با وجود اين شرايط برخي از تحليلگران سياسي احتمال افزايش تنش‌هاي سياسي را خبر مي‌دهند. اين نامه در كنار مصاحبه‌هاي اخير ترامپ، كه در آنها بر ادامه سياست‌هاي فشار حداكثري عليه ايران تأكيد شده است، باعث ايجاد نگراني‌هايي در ميان فعالان اقتصادي و سرمايه‌گذاران شده است.
كارشناسان حوزه سياسي عقيده دارند كه اين تحولات سياسي مي‌تواند تأثير مستقيمي بر روابط اقتصادي ايران با ساير كشورها داشته باشد و احتمال تشديد تحريم‌ها را افزايش دهد. اين موضوع به نوبه خود باعث كاهش اعتماد سرمايه‌گذاران به آينده تمامي بازارها خصوصا بازار سرمايه مي‌شود و شرايط خروج نقدينگي را از بورس فراهم مي سازد.
عرضه اوراق گواهي طلا
از سوي ديگر، بانك مركزي ايران در روزهاي اخير خبر از عرضه به عرضه اوراق گواهي طلا داده است. اين موضوع درحالي است كه سال‌هاست بورس كالا در حوزه اوراق گواهي طلا فعاليت مي‌كند و با شفافيت معاملات خود را انجام مي‌دهد، اما در ميان بانك مركزي وارد اين حوزه شده است و اين بدان معناست كه بانك مركزي خود را رقيب بورس كالا مي‌داند و قرار است بانك مركزي شفافيت حوزه اوراق را از بين ببرد. در اصل بانك مركزي با يك موازي‌كاري به دنبال سود بيشتر است كه اين موضوع در نهايت به زيان بورس تمام مي‌شود و نتيجه آن افزايش حباب در حوزه طلا خواهد بود.
به گفته كارشناسان، عرضه اوراق گواهي طلا باعث جذب بخشي از نقدينگي موجود در بازار شده و اين موضوع به كاهش تقاضا براي سهام در بورس منجر شده است. به‌طور كلي تركيب اين دو عامل يعني نامه ترامپ و فشار بانك مركزي موجب فشار قابل توجه به بورس تهران شده است. روز گذشته، شاخص كل بورس تهران با افت بيش از حد مواجه شد و بسياري از نمادهاي مهم با كاهش قيمت روبرو شدند. اين روند نزولي باعث شده است كه بسياري از سرمايه‌گذاران، به ويژه سرمايه‌گذاران خرد، اقدام به فروش سهام خود كنند و نقدينگي خود را از بازار خارج نمايند.
برخي از كارشناسان عقيده دارند كه اين روند در كوتاه‌مدت اصلاح مي‌شود و بازار مجدد با خبرهاي سياسي و اقتصادي مهم سودساز خواهد بود؛ اما بايد به اين نكته توجه داشت كه زماني تا پايان سال باقي نمانده است و بورس تهران كمتر از يك هفته كاري مهلت دارد تا در پايان سال ۱۴۰۳ بازدهي مثبت داشته باشد.
درست است تالار شيشه‌اي معاملات طبق روندهاي سنتي در آخرين ماه سال روند نزولي و گاها متعادل به خود مي‌گیرد؛ اما در سال جاري باتوجه به افزايش فشارها نسبت به بازار سرمايه اين روند سرعت بيشتري را تجربه مي‌كند و هر روز شاهد آن هستيم كه يك خبر سياسي- اقتصادي يا دستكاري باعث مي‌شود كه بورس اصلاح بيشتري را تجربه كند. هر روز قيمت تك سهم‌هاي بازار سرمايه كاهش مي‌يابد و در كنار آن شاخص افت‌هاي بيشتري را ثبت مي‌كند و اين موضوع درحالي است كه بورس از تابستان سال ۹۹ روند اصلاحي داشته و سرمايه‌گذاران نيز انتظار دارند كه بازار پس از چهارسال يك روند جديد و مثبتي را تجربه كند؛ اما تالار شيشه‌اي معاملات همچنان نزولي است و در مقابل بازارهاي موازي شرايط مثبت و قابل توجهي را تجربه مي‌كنند.
در مجموع مي‌توان گفت كه بازار سرمايه ايران در شرايط حساسي قرار دارد و هرگونه تحول سياسي يا اقتصادي مي‌تواند تأثيرات قابل توجهي بر روند آن بگذارد و احتمالا با روند بازار سهام تا پايان سال نتواند مثبت قابل توجهي را تجربه كند و احتمالا روند معاملات منفي و گاها متعادل رو به پايين باشد.
بازار از دريچه معاملات
در دومين روز كاري هفته يعني دوشنبه ۱۹ اسفند ۱۴۰۳، شاخص كل بورس تهران با كاهش ۳۴ هزار و ۴۶۴ واحدي معادل ۱.۲۵ درصدي نسبت به معاملات روز گذشته روبه رو شد و در تراز ۲ ميليون و ۷۲۲ هزار واحدي قرار گرفت. همچنين شاخص كل هم وزن نيز ۱۱ هزار و ۹۳ واحدي معادل ۱.۳۶ درصدي را ثبت كرد و در تراز ۸۰۳ هزار و ۱۷۷ واحدي ايستاد. در مقابل شاخص هم وزن نيز ۳۸۴ واحد افت را تجربه كرد و به عدد ۲۴ هزار و ۶۷۳ واحدي رسيد. طي دومين روز كاري هفته از ميان ۶۳۵ نماد بازار سرمايه تنها ۴۲ نماد مثبت و ۵۷۵ نماد منفي بودند. همچنين ۲۳ نماد معادل ۴ درصد از نمادها در صف خريد و ۳۵۲ نماد معادل۵۴ درصد از كل نمادها در صف فروش قرار داشتند.
ارزش معاملات خرد بازار سرمايه در اين روز به ۴ هزار و ۵۷۳ ميليارد تومان رسيد و ۱۳۵۰ ميليارد تومان نيز خروج نقدينگي از بازار رقم خورد. اين خروج نقدينگي در حالي است كه بازارهاي موازي بورس هر روز با ورود نقدينگي جديد روبه رو هستند.
نمادهاي خودور، وبملت، شتران، فملي، خساپا، شپنا، فزر، خگستر، شستا و شبندر بيشترين تاثير را در ارزش معاملات بازار سرمايه داشتند. در اين روز تنها صنعت نساجي بازدهي مثبت داشت و در مقابل صنايع كاشي و سراميك، حفاري، نوشيدني، چاپ و نشر، بنادر و كشتيراني، حمل و نقل از طريق خطوط راه آهن، فراورده‌هاي نفتي، محصولات كشاورزي، فعاليت‌هاي مرتبط با اوراق بهادار، ماشين آلات الكتريكي، فعاليت مهندسي، قطعات خودرو، ساير محصولات كاني غيرفلزي، خدمات رفاهي-برق، سيمان آهك و گچ، ماشين آلات، هتل و رستوران، پيمانكاري صنعتي، شكر، سخت افزار و تجهيزات و شيرينيجات بيشترين بازده منفي صنايع را تجربه كردند.