جنگ اقتصادي و ژنرالهاي خلع شده
در شرايطي كه كمتر از ۶ماه از عمر دولت ميگذرد، دولت پزشكيان دو نيروي حرفهاي، خبره و متخصص خود را يكي در حوزه مسائل اقتصادي و ديگري در حوزه مسائل سياست خارجي و راهبردي از دست داده است.
در شرايطي كه كمتر از ۶ماه از عمر دولت ميگذرد، دولت پزشكيان دو نيروي حرفهاي، خبره و متخصص خود را يكي در حوزه مسائل اقتصادي و ديگري در حوزه مسائل سياست خارجي و راهبردي از دست داده است. دكتر همتي تجربيات ارزشمند و گرانسنگي از دور اول تحريمهاي ترامپ داشت، ضمن اينكه جسارت و جرات لازم براي ايستادگي در برابر رانتها و مفاسد همچنين انجام اصلاحات ساختاري را داشت. طبيعي است وقتي فردي مسووليتي را قبول ميكند، ممكن است در ماههاي اول اشتباهاتي هم داشته باشد، اما كسي نميتواند منكر توانمنديهاي همتي شود. مجلس اما همتي را استيضاح كرد در كشاكش جنگ همهجانبه ترامپ، اقتصاد ايران بدون فرمانده باشد. نفر دوم افرادي كه از كابينه خارج شدند، محمدجواد ظريف است كه تجربيات خوبي در مسائل سياست خارجي و جسارت لازم براي مذاكرات در سطوح مختلف و ممانعت از تشديد تحريم را داشت. به هر دليلي كه اين دو عضو كارآمد كابينه از قطار كابينه پياده شده باشند براي كشور خسارتبار است. همچنين علي طيبنيا هم پس از انتخابات، فعاليتهاي مديريتي را رها كرد. واقع آن است كه دولت در حوزههاي اقتصادي و راهبردي به مديران حرفهاي و توانمند نياز دارد. چهرههايي كه بتوانند نقش فرماندهي را در دولت ايفا كنند. مديران فعلي براي شرايط جنگ اقتصادي پيش رو كافي نيستند. ناترازيها هر روز در حال تشديد است. ناترازيها از ناترازيهاي بانكي آغاز شده و در ادامه به ناترازي انرژي رسيديم. سال آينده ناترازي آب، صندوقهاي بازنشستگي، فرونشست زمين، صندوقهاي بازنشستگي، خروج سرمايه و...تشديد ميشوند. بنابراين از يك طرف ناترازيها در حال شدت گرفتن است و از سوي ديگر تحريمها در حال گسترش يافتن است. اخباري هم در خصوص بازگشت مكانيسم ماشه و اسنپبك شنيده ميشود كه نگرانكننده است. فشار حداكثري امريكا هم به صورت ويژه آغاز شده است. در اين شرايط ايران به يك تيم مديريتي مقتدر نياز دارد تا حداقل بتواند مقاومت و استحكام داخلي را تقويت كند. شخصا نگرانم تا با تشديد ناترازيها و افزايش شدت تحريمها شرايط بدتر شود. دكتر پزشكيان بايد دست به تغييراتي در برخي حوزهها بزند تا بتواند با آرايش جديدي به مقابله تحريمها برود. وزير اقتصادي كه قرار است معرفي شود بايد در تراز دكتر همتي باشد. از سوي ديگر بايد حمايت مناسبي از وزير اقتصاد شود. به نظرم با همتي برخورد مناسبي نشد. نبايد اجازه داد در وسط ميدان جنگ اقتصادي مهمترين فرمانده كشور پياده شود. در فرصتي كه وجود دارد و تا ۱۵فروردين ماه كشور درگير تعطيلات نوروزي است، اولا بايد فرمانده اقتصادي مناسبي انتخاب شود. مساله اين است كه معاون اول رييسجمهور هم چهرهاي اقتصادي نيست. در حالي كه بايد افرادي با ويژگيهاي مقتدر بودن، حرفهاي بودن، تجربه داشتن، جسارت داشتن، ضد فساد بودن و... روي كار بيايند.
اما در شرايطي كه مجلس وزير اقتصاد دولت را استيضاح كرده، اقتصاد بدون فرمانده است . دولت آرايش جنگي نگرفته و مدام براي كابينه حاشيهسازي ميشود. بازارهاي مختلف هم متاثر از فضاي مديريتي با نوسانات همراه است. شعله تورم در سال ۱۴۰۴ تشديد ميشود و زبانه ميكشد. فعلا هيچ روند اميدبخشي در خصوص مهار تورم وجود ندارد. اين در حالي است كه شرايط اقتصاد ايران در سال آينده بسيار بحراني است. هم احتمالا فعال شدن مكانيسم ماشه وجود دارد و هم به خاطر فشار حداكثري تحريمها و هم به دليل تشديد ناترازيها، اوضاع نوساني خواهد بود. احتمالا بازار مسكن سال آينده رشد ۳۰تا ۴۰درصدي را تجربه ميكند. در مورد دلار و طلا هم وضعيت بازارها به اقدامات دولت بستگي دارد. اگر در مقابل تحريمها نتوانند، صادرات نفتي را بهبود بخشند يا وضعيت فعاليت را تداوم بخشند، خطر شكلگيري بازارهاي سياه وجود دارد. پس از دورهاي از رشد كه بازار سرمايه تجربه كرد، استيضاح همتي شرايط بدي را ايجاد كرده و ارزش معاملات پايين آمده است. امروز شنيديم كه كارگزاريها دست از كار كشيدهاند. متاسفانه خروجي استيضاح، اثرات بدي در بازار سرمايه داشت، چراكه همتي وعده حمايت كامل از بازار سرمايه را داده بود، بازار در وضعيت رشد بود. فعالان اقتصادي هم به ايشان اعتماد داشتند، بازار سرمايه در ماههاي گذشته شرايط خوبي داشت و ارزش معاملات حتي به بالاي ۱۰هزار همت هم رسيد. اما پس از استيضاح ايشان دوباره شرايط بدتر شد. امروز بازار بهطور مستمر منفي است. بيش از ۱۶۰هزار واحد شاخص كل ريخته است. اين روند نشان ميدهد كه نمايندگان مجلس بايد با تدبير بيشتري درباره مسائل كشور و دولت تصميمگيري كنند. هر اشتباهي شرايط را بدتر ميكند.