وقتي شادي به آتش كشيده مي‌شود
چهارشنبه‌سوري، يكي از قديمي‌ترين جشن‌هاي ايرانيان كه همزمان با آخرين چهارشنبه سال برگزار مي‌شود كه طي ساليان اخير به يكي از پرحادثه‌ترين شب‌هاي سال تبديل شده است. اين شب، كه با آتش‌زدن هيزم‌ها و آتش‌بازي‌هاي مختلف همراه است، از ديرباز نمادي از رهايي، پاكسازي و شروعي تازه براي سال نو بود. اما متاسفانه در سال‌هاي اخير، استفاده نادرست از مواد محترقه و بي‌احتياطي در انجام مراسم، اين جشن را به يكي از شب‌هاي پرخطر تبديل كرده است.
چهارشنبه‌سوري، يكي از قديمي‌ترين جشن‌هاي ايرانيان كه همزمان با آخرين چهارشنبه سال برگزار مي‌شود كه طي ساليان اخير به يكي از پرحادثه‌ترين شب‌هاي سال تبديل شده است. اين شب، كه با آتش‌زدن هيزم‌ها و آتش‌بازي‌هاي مختلف همراه است، از ديرباز نمادي از رهايي، پاكسازي و شروعي تازه براي سال نو بود. اما متاسفانه در سال‌هاي اخير، استفاده نادرست از مواد محترقه و بي‌احتياطي در انجام مراسم، اين جشن را به يكي از شب‌هاي پرخطر تبديل كرده است. طبق آخرين آمار سال ۱۴۰۲ از اول اسفندماه تا ساعت ۲۴ سه‌شنبه شب (۲۲ اسفند آن سال) مصدوميت ۳۲۵۳ نفر ثبت شد، متاسفانه ۱۴ نفر نيز در همين بازه زماني جان خود را از دست دادند. ۴۶۳ نفر توسط اورژانس و ۲۶۸۰ نفر توسط ساير افراد به مراكز درماني منتقل شدند و علاوه بر اين تعداد ۱۱۰ نفر نيز خدمات درماني را در محل دريافت كرده بودند. در حوادث چهارشنبه‌سوري سال گذشته ۱۸۹ نفر دچار قطع عضو شدند و هزار و ۷۰ نفر نيز از چشم آسيب ديدند. سيد‌جلال ملكي، سخنگو و كارشناس آتش‌نشاني تهران با اشاره به اهميت بازگشت اين جشن به شكل اصلي و ايمن خود، دو راهكار براي جلوگيري از آسيب‌ها و بازگشت چهارشنبه سوري به يك جشن ايمن مطرح و به ايسنا گفت: اولين راهكار بلندمدت است. از همين امروز بايد براي شب چهارشنبه سوري سال‌هاي آينده و حتي سال‌هاي دورتر برنامه‌ريزي كنيم. نهادها و سازمان‌هاي مسوول، از‌جمله صدا و سيما، آموزش و پرورش و رسانه‌ها بايد در اين زمينه به‌طور جدي وارد عمل شوند و روي جنبه‌هاي مثبت و آيين فرهنگي اين جشن كه در گذشته وجود داشت، كار كنند.
چهارشنبه سوري؛ لذت يا لغزش به سوي حادثه؟
او تاكيد كرد: چه فايده‌اي دارد كه براي يك لذت چند ساعته سلامتي خود را با يك نقص عضو، فوت اعضاي خانواده يا آشنايان عوض كنيم؟ بايد به اين فكر كنيم كه در ازاي لذت و شادي كوتاه‌مدت، چه چيزي را از دست مي‌دهيم. اين كارشناس ايمني در ادامه به راهكار دومي اشاره كرد كه كوتاه‌مدت است و در آن خانواده‌ها نقش مهمي دارند، به گفته او، اگر خانواده‌ها بتوانند فضايي گرم و ايمن ايجاد كنند و شب چهارشنبه سوري را در كنار هم بگذرانند، فرزندان به جاي حضور در خيابان‌ها، در كنار خانواده‌هاي خود خواهند ماند و از خطرات جلوگيري خواهند كرد. سخنگوي آتش‌نشاني همچنين تأكيد كرد كه جوانان در اين شب پر از هيجان و انرژي هستند و در بسياري از موارد، جايي براي تخليه اين انرژي پيدا نمي‌كنند. در بسياري از كشورها، براي تخليه انرژي جوانان، مسابقات ورزشي يا فعاليت‌هاي گروهي برگزار مي‌شود. متاسفانه در كشور ما چنين برنامه‌هايي به اندازه كافي وجود ندارد و به همين دليل برخي جوانان به دنبال تخليه هيجان خود در شب چهارشنبه سوري مي‌روند.
چهارشنبه‌سوري يا چهارشنبه‌سوزي
سخنگوي آتش نشاني همانند سال‌هاي گذشته امسال نيز به بيان توصيه‌هاي و نكات ايمني درباره چهارشنبه سوري بدون حادثه پرداخت و گفت: افراد بايد از نزديك شدن به آتش‌هايي كه خودشان روشن نكرده‌اند خودداري كنند. در بسياري از موارد شاهد انفجار مواد منفجره در اين آتش‌ها بوده‌ايم كه موجب آسيب‌هاي جدي به سر، صورت و دست‌ها شده است. همچنين، خانواده‌ها بايد مراقب باشند كه كودكان به مواد آتش‌زا دسترسي نداشته باشند و از آتش‌بازي‌هاي غيرايمن خودداري كنند. وي همچنين به مواردي اشاره كرد كه در آن صداي انفجار مواد منفجره موجب آسيب به افرادي شده است كه مشكلات پزشكي داشته‌اند. به عنوان مثال، يك خانم باردار بر اثر ترس از صداي انفجار فرزند خود را از دست داده و افراد مسن به دليل استرس ناشي از انفجار مواد منفجره دچار مشكلات قلبي شده‌اند. ملكي تأكيد كرد: اينها جشن نيستند. اين كارها فقط باعث دردسر و خسارت مي‌شوند. خطرات رفتارهاي پرخطر همانند استفاده از مواد منفجره، بالن آرزوها و آتش‌بازي‌هاي غيرايمن مي‌تواند به فاجعه‌هاي بزرگ منجر شود كه نه تنها افراد را تهديد مي‌كند، بلكه به محيط‌زيست و ديگر شهروندان نيز آسيب مي‌رساند.
اقدام به كارهاي خطرناك جشن نيست
سيد‌جلال ملكي با بيان اينكه برخي افراد در شب چهارشنبه سوري اقدام به كارهاي خطرناكي مي‌كنند و آن را جشن مي‌نامند، اظهار داشت كه اگر چنين اتفاقاتي براي خانواده‌هاي خود اين افراد نيز بيفتد، آيا باز هم آن را جشن مي‌نامند؟ كساني كه براي به دست آوردن درآمد مواد منفجره را به خانه‌ها و انبارهاي خود مي‌آورند تنها جان خانواده‌هايشان را به خطر نمي‌اندازند، در واقع جان ديگران را نيز به خطر مي‌اندازند، زيرا حادثه تنها به منزل فرد توليدكننده مواد منفجره محدود نمي‌شود، بلكه كل ساختمان و اطرافيان آن فرد نيز در معرض خطر قرار مي‌گيرند. اگر حادثه‌اي رخ دهد همه افراد ساكن در ساختمان و ساختمان‌هاي اطراف آسيب خواهند ديد. ملكي در توضيح اين خطرات، به قدرت تخريبي مواد منفجره اشاره كرد و افزود: اگر ۲۵۰ گرم مواد منفجره منفجر شود، يك اتاق به كلي تخريب خواهد شد. تصور كنيد اگر فردي بي‌احتياطي كند و
۲۰ الي۱۰۰ كيلوگرم مواد منفجره را وارد ساختمان كند، چه فاجعه‌اي به وقوع خواهد پيوست. موارد اينچنيني داشته‌ايم كه در آنها خانه‌ها كاملا تخريب شده‌اند و افرادي جان خود را از دست داده‌اند.
چهارشنبه سوري بدون فاجعه نوروز بدون نگراني
ملكي در پايان صحبت‌هاي خود با اشاره به پيامدهاي ناخوشايند بي‌احتياطي در اين شب‌ها، به جوانان توصيه كرد كه در چند روز آينده دور سفره هفت سين خواهيم نشست و بايد به خوشي و سلامتي به استقبال عيد نوروز برويم. لطفا به خاطر يك اشتباه كوچك و بي‌احتياطي، خود و خانواده‌تان را درگير درد و رنج نكنيد. هيچ‌كس مخالف جشن و شادي نيست، اما بايد با مسووليت و آگاهي از خطرات، از حوادث ناگوار جلوگيري كرد.