ركوردشكني‌هاي طلاي جهاني ادامه دارد
عملكرد دونالد ترامپ، رييس‌جمهور جديد ايالات متحده امريكا در حوزه اقتصاد جهاني، شوك‌ها و تلاطم‌هاي تازه‌اي را به وجود آورده كه مي‌تواند تجربه‌اي جديد از عملكرد در بازارهاي اصلي را به ثبت برساند.
جواد هاشمي|
عملكرد دونالد ترامپ، رييس‌جمهور جديد ايالات متحده امريكا در حوزه اقتصاد جهاني، شوك‌ها و تلاطم‌هاي تازه‌اي را به وجود آورده كه مي‌تواند تجربه‌اي جديد از عملكرد در بازارهاي اصلي را به ثبت برساند. در حالي كه بسياري از تحليلگران گمان مي‌كردند كه مانند چهار ساله نخست ترامپ، او در اين دوره نيز با سياست‌هاي اقتصادي تقويت‌كننده امريكا، نرخ برابري ارزش دلار را در قياس با ساير ارزهاي جهاني افزايش مي‌دهد، اما در عمل نه تنها اين اتفاق رخ نداده كه حتي دلار دشواري‌هاي متعددي را نيز در حفظ ارزش خود تجربه كرده است.
همزمان اما با توجه به افزايش ناآرامي‌ها و دشوار شدن روند پيش‌بيني اقتصاد جهاني، قيمت طلا در هفته‌هاي گذشته بارها ركوردهاي جديد قيمتي را پشت سر گذاشته و اين روند در روز گذشته نيز ادامه پيدا كرد. اين روند باعث شد كه قيمت طلا در بازار داخلي ايران نيز تغييراتي جديد را به ثبت برساند. همچنان قيمت اونس جهاني ميان كانال سه هزار و دو هزار درحال نوسان است و روز يكشنبه - ۲۶ اسفند - نيز قيمت هر اونس با دو دلار كاهش، دو هزار و ۹۸۵ دلار قيمت خورد. روز (يكشنبه، ۲۶ اسفند) هر قطعه سكه طرح جديد (امامي) ۸۲ ميليون تومان و ۵۰۰ هزار تومان و سكه طرح قديم (بهار آزادي) ۷۶ ميليون و ۷۰۰ هزار تومان فروخته شد كه به ترتيب نسبت به معاملات روز شنبه (۲۵ اسفند) دو ميليون و ۴۵۶ هزار و ۳۸۸ تومان و دو ميليون و پنج هزار و ۹۰۲ تومان افزايش داشت.
نيم سكه ۵۲ ميليون و ۲۰۰ هزار تومان، ربع سكه ۲۷ ميليون و ۲۰۰ هزار تومان و سكه گرمي ۱۳ ميليون و ۸۰۰ هزار تومان در بازار طلا قيمت خورد كه در نيم سكه يك ميليون و ۳۵۰ هزار و ۶۹ تومان و ربع سكه يك ميليون و ۲۹۶ هزار و ۷۳۶ تومان و سكه گرمي ۵۵۹ هزار و ۴۴۴ تومان افزايش داشت. از سوي ديگر، هر گرم طلاي ۱۸ عيار به قيمت ۷ ميليون و ۸۷ هزار و ۲۰۰ تومان فروخته شد كه نسبت به روز شنبه ۲۴۳ هزار و ۸۸۰ تومان افزايش داشت؛ هر گرم طلاي ۲۴ عيار نيز با ۳۲۵ هزار و ۲۶۱ تومان افزايش نسبت به روز كاري گذشته به ۹ ميليون و ۴۸۸ هزار تومان رسيد و هر مثقال طلا نيز با يك ميليون و ۵۶ هزار و ۲۵۰ توماني به قيمت ۳۰ ميليون و ۷۰۰ هزار تومان معامله شد.
در مركز مبادله ارز و طلاي ايران، بهاي هر اسكناس دلار امريكا به ۷۰ هزار و ۹۴۹ تومان رسيد و هر حواله دلار نيز ۶۹ هزار و ۱۷ تومان فروخته شد كه در اسكناس ۲۷۳ تومان و در حواله ۲۶۶ تومان نسبت به روز شنبه افزايش را تجربه كرد. همچنين در بازار معاملات اسكناس، هر يورو به ۷۷ هزار و ۲۶۲ تومان و حواله يورو ۷۵ هزار و ۱۵۸ تومان قيمت‌گذاري شد كه نسبت به شنبه در اسكناس ۴۱۶ تومان و در حواله ۴۰۵ تومان كاهش داشت. درهم امارات نيز ۱۹ هزار و ۳۱۹ تومان و حواله آن نيز ۱۸ هزار و ۷۹۲ تومان، روبل روسيه ۸۲۹ تومان و حواله آن با ۸۰۷ تومان كشف قيمت شد كه به ترتيب درهم در اسكناس ۷۵ تومان و در حواله نيز ۷۲ تومان افزايش داشت و روبل نيز هم در اسكناس و هم در حواله ۲ تومان افزايش داشت. يوآن چين نيز ۹ هزار و ۸۰۲ تومان و حواله آن به قيمت ۹ هزار و ۵۳۵ تومان معامله شد كه نسبت به شنبه در اسكناس ۳۸ تومان و در حواله ۳۷ تومان افزايش قيمت را تجربه كرد.
همزمان با اين نوسانات، مركز آمار نيز آخرين برآورد خود از بازار طلا در پاييز امسال را منتشر كرد. طبق آخرين اطلاعات منتشر شده از سوي مركز آمار، در پاييز ۱۴۰۳ ميانگين قيمت سكه تمام بهار آزادي (طرح جديد)، سكه نيم بهار آزادي و سكه ربع بهار آزادي به ترتيب برابر ۵۱ ميليون و ۲۲۵ هزار و ۴ تومان، ۲۷ ميليون و ۹۱ هزار و ۶ تومان و ۱۷ ميليون و ۲۹۴ هزار و ۲ تومان اعلام شد. براساس داده‌هاي مركز آمار ايران، در فصل پاييز ۱۴۰۳ متوسط قيمت هر بشكه نفت خام سبد اوپك ۷۵ دلار بوده كه نسبت به فصل قبل يعني تابستان ۱۴۰۳، ۵.۱ دلار معادل ۶.۴ درصد كاهش داشته است.
در سه ماهه سوم امسال ميانگين قيمت سكه تمام بهار آزادي (طرح جديد)، سكه نيم بهار آزادي و سكه ربع بهار آزادي به ترتيب برابر ۵۱ ميليون و ۲۲۵ هزار و ۴ تومان، ۲۷ ميليون و ۹۱ هزار و ۶ تومان و ۱۷ ميليون و ۲۹۴ هزار و ۲ تومان اعلام شد كه نسبت به فصل گذشته (تابستان) سكه تمام بهار آزادي (طرح جديد)، ۲۱.۴ درصد، سكه نيم بهار آزادي ۱۶.۷ درصد وسكه ربع بهار آزادي ۱۳.۹ درصد افزايش داشته است. در بخش ديگري از اين گزارش، مركز آمار به متوسط نرخ برابري ارزهاي منتخب با ريال اشاره كرده است. در فصل پاييز ۱۴۰۳ متوسط نرخ دلار در بازار آزاد بالغ بر ۶۷ هزار تومان كه نسبت به فصل قبل ۱۳.۲ درصد افزايش داشته است. همچنين متوسط قيمت يورو در بازار آزاد بالغ بر ۷۲ هزار تومان اعلام شد كه نسبت به سه ماهه دوم سال يعني تابستان ۱۱.۵ درصد افزايش داشته است.
با اين وجود يكي از اصلي‌ترين اقدامات دولت براي مديريت نوسانات و تقاضاي فعال در بازار طلا، انجام چندين مرحله حراج سكه بود كه روز گذشته به كار خود در سال جاري پايان داد. امروز در آخرين روز از حراج‌هاي سكه و شمش طلا مركز مبادله در سال ۱۴۰۳، ۱۲ هزار و ۴۴۹ قطعه انواع سكه به متقاضيان تخصيص داد و در حراج شمش طلا ركورد بي‌سابقه فروش ۱۲۴۵ كيلوگرم شكسته شد. اين در حالي است كه در آخرين ركورد حراج شمش طلا ۵۶۷ كيلوگرم شمش طلا معامله شده بود. روز شنبه ۲۵ اسفندماه همزمان هشتاد و دومين حراج سكه طلا و نود و هفتمين جلسه حراج شمش طلا به عنوان آخرين حراج‌هاي سكه طلا و شمش طلا در سال ۱۴۰۳ در مركز مبادله ايران برگزار شد كه در حراج شمش طلا ركورد جديد معامله ۱۲۴۵ كيلوگرم شمش (قطعه) شكسته شد. ديروز در هشتاد و دومين حراج سكه طلا كه از طريق سامانه معاملات سكه طلاي مركز مبادله ايران تمام سكه و ربع سكه ضرب ۱۴۰۳ عرضه شد كه ۸۲۲۸ قطعه تمام سكه طلا با ميانگين قيمت ۷۶ ميليون و ۱۲۱ هزار تومان به متقاضيان تخصيص داده شد و به متقاضيان ربع سكه نيز ۴۲۲۱ قطعه با ميانگين قيمت ۲۴ ميليون و ۱۵۲ هزار تومان رسيد.
بر اين اساس، از تاريخ ۱۳ اسفند ماه ۱۴۰۲ (اولين جلسه حراج سكه طلا) تا ديروز، ۸۲ حراج از طريق سامانه معاملات سكه طلاي مركز مبادله ايران برگزار شده كه طي اين حراج‌ها، در مجموع ۹۴۳ هزار و ۷۲۷ قطعه انواع سكه طلا به متقاضيان تخصيص داده شده است. همچنين سهم ربع سكه از اين حجم تخصيص ۴۵۵ هزار و ۶۷۱ قطعه و نيم سكه ۱۱۸ هزار و ۲۵۸ قطعه و تمام سكه ۳۶۹ هزار و ۷۹۸ قطعه است. طبق اعلام مركز مبادله ايران، زمان تحويل بدون هزينه انبارداري سكه طلا (اينر حراج)، بازه زماني ۱۰ الي ۲۰ فروردين ماه است؛ طي اين دوره فقط هزينه تحويل از سوي شعب بانك عامل دريافت مي‌شود و هزينه تحويل ۳۰ هزار تومان به ازاي هر قطعه سكه براي كل دوره خواهد بود.
ديروز همچنين، همان‌طور كه گفته شد، نود و هفتمين جلسه حراج شمش طلا به صورت حضوري در مركز مبادله برگزار شد كه براساس آن از مجموع ۱۲۵۷ كيلوگرم شمش طلاي استاندارد عرضه شده در حراج‌هاي عمده و خرد تالار معاملات طلاي اين مركز، ۱۲۴۵ كيلوگرم با ميانگين قيمت هشت ميليارد و ۷۹۰ ميليون تومان به ازاي هر شمش طلاي استاندارد از سوي خريداران معامله شد كه در مجموع طي ۹۷ جلسه حراج شمش طلاي مركز مبادله ايران، ۱۷ هزار و ۸۴۵ كيلوگرم شمش مورد دادوستد قرار گرفت كه در نتيجه آن بيش از ۱۰۰ هزار ميليارد تومان ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد كشور بازگشت. براين اساس، در اين جلسه از حراج ركورد قبلي معاملات شمش طلا كه ۵۶۷ كيلوگرم بود، شكسته شد كه دليل آن بيشتر به نزديكي به ايام تعطيلات نوروزي باز مي‌گردد.
همزمان دولت تلاش مي‌كند كه نظارت خود بر اين بازار مهم را نيز ارتقا دهد. رويكرد دولت به موديان، تعاملي است و آن‌طور كه سبحانيان ـ رييس سازمان امور مالياتي - گفته است: «بنا داريم نظام مالياتي را به يك سازمان محبوب مبدل‌سازيم». با اين حال نمي‌توان وجود فرارهاي مالياتي را ناديده گرفت. در اين خصوص گزارش‌هاي مردمي از جمله راه‌هاي كشف فرارهاي مالياتي است و دولت براي آن مشوق‌هايي در نظر گرفته است. در راستاي دستورالعمل سوت‌زني مالياتي ابلاغيه ۱۴۰۰ سال گذشته براي اشخاصي كه در شناسايي فرار مالياتي موثر بوده‌اند حدود ۵۰۰ ميليون تومان پاداش داده شد. به‌طور مثال يك گزارشگر كه فرار مالياتي ۴۰۰ ميليارد توماني را در استان البرز گزارش كرده بود طبق وعده سازمان امور مالياتي ۵۵۲ ميليون تومان جايزه دريافت كرد.
شهروندان مي‌توانند فساد و فرار مالياتي را به سازمان امور مالياتي گزارش دهند و در صورتي كه اطلاعات هويتي خود را در اختيار سازمان قرار داده و گزارش‌شان نيز موثق باشد، پاداشي از محل درآمدي كه سازمان مالياتي از اين موضوع كسب مي‌كند، دريافت خواهند كرد. به تازگي رييس مركز بازرسي، مبارزه با فرار مالياتي و پولشويي سازمان امور مالياتي درباره نحوه شناسايي فرار مالياتي مودي فعال در صنف طلا فروشي در استان خوزستان گفت: در پي دريافت گزارش‌هاي مردمي مبني بر فرار مالياتي مودي مذكور، اجراي عمليات بازرسي مالياتي موضوع ماده (۱۸۱) قانون ماليات‌هاي مستقيم از محل فعاليت نامبرده در دستور كار قرار گرفت.
شاهين مستوفي افزود: بر اساس اسناد و مدارك به دست آمده از عمليات ياد شده، تمامي حساب‌هاي بانكي اجاره‌اي مورد استفاده اين مودي و اطلاعات كليه دستگاه‌هاي كارت‌خوان اشخاص ثالث، مرتبط با ساير فعاليت‌ها كه توسط اين فرد در انجام فعاليت تجاري مورد استفاده قرار مي‌گرفت، شناسايي و كتمان درآمد او احراز شد. وي در خصوص ميزان ماليات و جرايم متعلقه اين طلافروش خاطرنشان كرد: مبلغ ۱۱۷ ميليارد ريال اصل و جرايم مالياتي در منابع ماليات بر درآمد و ماليات بر ارزش افزوده، مرتبط با درآمد كتمان شده مودي در سال‌هاي ۱۳۹۹ لغايت ۱۴۰۱ از وي مطالبه شده است. رييس مركز بازرسي، مبارزه با فرار مالياتي و پولشويي سازمان امور مالياتي كشور خاطرنشان كرد: اقدامات لازم در راستاي وصول ماليات متعلقه با رعايت موازين قانوني از طريق اداره كل امور مالياتي استان خوزستان در حال انجام و پيگيري است.
احتمالا با توجه به تحولات جهاني، قيمت طلا در سال آينده نيز تغييراتي خواهد داشت و بايد ديد كه آيا دولت مي‌تواند صرف نظر از آنچه بيرون از مرزهاي كشور رخ مي‌دهد، به نگراني‌ها در داخل پاسخ دهد يا طلا روند مستقل خود را ادامه خواهد داد.