جاي خالي ابزارهاي شبه فيكس
مرتضي لعل سجادي، كارشناس بازارهاي مالي به صداي بورس گفت: با توجه به تغييرات گسترده‌اي كه در بازار سرمايه در سال‌هاي گذشته رخ داد، به نظر مي‌رسد ابزارهاي جديدي در دستور كار بازار سرمايه است كه هدف آن، جذابيت بيشتر براي حضور سرمايه‌گذاران در بستر بازار است.
مرتضي لعل سجادي، كارشناس بازارهاي مالي به صداي بورس گفت: با توجه به تغييرات گسترده‌اي كه در بازار سرمايه در سال‌هاي گذشته رخ داد، به نظر مي‌رسد ابزارهاي جديدي در دستور كار بازار سرمايه است كه هدف آن، جذابيت بيشتر براي حضور سرمايه‌گذاران در بستر بازار است. بازار سرمايه در ايران به‌طور معمول بيشتر محدود به صندوق‌هاي با درآمد ثابت، سهامي و مختلط بود اما در سال‌هاي گذشته، صندوق‌هاي طلا، صندوق‌هاي كالايي، صندوق‌هاي اهرمي، فاندا فاند و حتي صندوق‌هاي در صندوق، وارد بازار شده‌اند و تنوع بيشتري را پيش‌روي سرمايه‌گذاران قرار داده‌اند. با وجود اين تنوع، صندوق‌هاي با درآمد ثابت همچنان بيشترين حجم سرمايه‌گذاري را به خود اختصاص داده و پس از آن، صندوق‌هاي سهامي و صندوق‌هاي طلا به رقابت پرداخته‌اند. صندوق‌هاي مختلط و صندوق در صندوق‌ها كمتر مورد توجه سرمايه‌گذاران بوده‌اند. اين بدان معناست كه صندوق‌هاي با درآمد ثابت همچنان يكي از جذاب‌ترين گزينه‌ها براي سرمايه‌گذاران به شمار مي‌روند، هرچند كه در بلندمدت با توجه به تورم، اين صندوق‌ها قادر به پوشش تورم و حفظ ارزش پول نيستند.
وي ادامه داد: از چالش‌هاي اصلي صندوق‌هاي با درآمد ثابت اين است كه صندوق‌ها با وجود جذابيت اوليه، در بلندمدت نمي‌توانند تورم را پوشش دهند و در نهايت سرمايه‌گذار با زيان واقعي مواجه مي‌شود. بنابراين نياز به صندوق‌هايي كه شبه فيكس باشند و بتوانند بازدهي بالاتري را نسبت به صندوق‌هاي با درآمد ثابت ارايه دهند، احساس مي‌شود. اين صندوق‌ها بايد قادر باشند بازدهي بالاتري را ارايه دهند، بدون آنكه به بازده ثابت ماهانه متكي باشند. اين ويژگي مي‌تواند مزيت قابل توجه براي سرمايه‌گذاراني كه به دنبال پوشش ريسك تورم هستند، فراهم كند. احتمالاً در سال‌هاي آينده صندوق‌هاي جديدي ورود خواهند كرد كه علاوه بر بازدهي بيشتر، ريسك تورم را هم پوشش مي‌دهند. اين صندوق‌ها بايد مديريتي كارآمد و استراتژي‌هايي پويا داشته باشند كه بتواند منابع را جذب كرده و بازده مطلوبي براي سرمايه‌گذاران به ارمغان بياورند. اين صندوق‌ها علاوه بر بازدهي بيشتر، بايد به گونه‌اي طراحي شوند كه به سرمايه‌گذاران امكان مديريت نوسان و ريسك‌هاي مختلف را بدهد. در عين حال به دليل پيچيدگي‌هاي زياد در مديريت اين صندوق‌ها، انتخاب صندوق مناسب براي سرمايه‌گذاران نيازمند دقت و توجه ويژه‌اي است. تفاوت‌هاي مديريتي ميان صندوق‌هاي مختلف مي‌تواند تاثير زيادي در عملكرد آنها داشته باشد و از اين‌رو، انتخاب صندوق‌هاي با مديريت حرفه‌اي و كارآمد مهم است چون حتي مدير صندوق خوب مي‌تواند بازدهي بيشتري نسبت به صندوق‌هاي مشابه با مديريت ضعيف ايجاد كند.
اين كارشناس بازارهاي مالي در نهايت اظهار كرد: در نتيجه، صندوق‌هاي شبه فيكس و صندوق‌هايي با استراتژي‌هاي نوآورانه در زمينه پوشش ريسك تورم، پتانسيل رشد و جذابيت بيشتري براي بازار سرمايه خواهد داشت و در صورت مديريت صحيح مي‌تواند گزينه‌هاي مناسب نسبت به صندوق‌هاي با درآمد ثابت باشد. ايجاد چنين صندوق‌هايي با ويژگي‌هاي منحصر به فرد، مي‌تواند در اولويت سرمايه‌گذاران باشد كه علاوه بر حفظ ارزش سرمايه، مي‌تواند بازدهي بهتري نسبت به ساير گزينه‌ها ارايه دهد. اين نوع صندوق‌ها همچنين مي‌تواند با استراتژي‌هاي دقيق و شفاف با رويكرد مديريت ريسك تورم، بخشي از نيازهاي بازار را پوشش دهد و در بلندمدت براي سرمايه‌گذاران مفيد تلقي شود. بنابراين پيش‌بيني مي‌شود با توجه به شرايط اقتصادي و تورم مزمن اقتصاد ايران، بازار به سمت پذيرش اين نوع صندوق‌ها در آينده نزديك گرايش خواهد داشت و زمينه براي رشد و نوآوري آنها به وجود خواهد آمد.
صندوق سرمايه‌گذاري
صندوق سرمايه‌گذاري مبالغ خرد را از سرمايه‌گذاران مختلف جمع‌آوري كرده و اين سرمايه جمع شده را به صورت تخصصي در حوزه‌هاي مختلف تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار سرمايه‌گذاري مي‌كند. صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري توسط تيمي از تحليلگران و معامله‌گران حرفه‌اي مديريت شده تا ريسك و بازده به نحو مطلوبي كنترل شود.
معمولا افرادي كه با صندوق سرمايه‌گذاري آشنا نيستند، سرمايه‌گذاري در بورس را ماه‌ها صرف زمان براي آموزش بورس و ساعت‌ها خيره شدن به مانيتور و تحليل و بررسي سهام شركت‌هاي مختلف و در نهايت تصميم‌گيري در خصوص خريد يا فروش آنها مي‌دانند. اما به كارگيري روش‌هاي مختلف تحليل بازار مانند تحليل بنيادي و تحليل تكنيكال، تنها راه سرمايه‌گذاري در بورس نيست. صندوق سرمايه‌گذاري، از روش‌هايي است كه امكان سرمايه‌گذاري در بورس را بدون صرف زمان و دانش فراهم مي‌كند.
سرمايه‌گذاري در بورس نيز، بر اساس پيش‌بيني آينده و برآورد ريسك‌هاي مرتبط با آن انجام مي‌شود. اما هيچ قطعيتي نسبت به آينده وجود ندارد و هيچ كس نمي‌تواند آينده را دقيقا پيش‌بيني كند. در همين راستا تضمين سرمايه‌گذاري در بورس نيز امكان‌پذير نيست. البته با انتخاب مسير درست سرمايه‌گذاري، كسب موفقيت‌هاي چشمگير در سرمايه‌گذاري نيز دور از انتظار نيست. لازمه بهره‌مندي از فرصت‌هاي موجود در بازار سرمايه، اختصاص زمان كافي و با كيفيت براي آشنايي با مباني و اصول سرمايه‌گذاري است. با آموزش مستمر و تدوين يك برنامه سرمايه‌گذاري جامع، مي‌توان به نتايج مطلوبي دست پيدا كرد. همچنين در صورتي كه امكان اختصاص زمان كافي براي فعاليت در بازار سرمايه وجود نداشت، همچنان مي‌توان به كمك روش‌هاي ديگري همچون دريافت مشاوره از متخصصان اين حوزه يا استفاده از خدمات مديريت دارايي، از فرصت‌هاي احتمالي كسب بازدهي بهره برد.
در يك تقسيم‌بندي كلي، انواع سرمايه‌گذاري در بورس در دو دسته سرمايه‌گذاري مستقيم و غير مستقيم قرار مي‌گيرند. سرمايه‌گذاري مستقيم بدين معناست كه شخص سرمايه‌گذار با استفاده از روش‌هاي مختلف تحليلي مانند تحليل تكنيكال، تحليل بنيادي و تابلوخواني، سهام مناسب را شناسايي كرده و اقدام به خريد و فروش آن مي‌كند. سرمايه‌گذاري غير مستقيم نيز به معناي سرمايه‌گذاري در صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري يا انعقاد قرارداد سبدگرداني اختصاصي است.
نوسان، ذات بازار سرمايه است. هر‌چه بازه زماني سرمايه‌گذاري كوتاه‌تري در نظر بگيريد، نوسانات كوتاه‌مدت بازار تاثير بيشتري بر بازدهي شما خواهد داشت. هر سرمايه‌گذار مي‌تواند بسته به استراتژي معاملاتي خود، به صورت كوتاه‌مدت، ميان‌مدت يا بلندمدت فعاليت كند. در خصوص استفاده از صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري توصيه مي‌شود ديد بلندمدت داشته باشيد. بازه‌اي حداقل يكي دو ساله متصور شده تا اگر بازار در كوتاه‌مدت در شرايط اصلاحي قرار گرفت، ضرر نكنيد.
صندوق‌ها بر اساس نوع فعاليت، تركيب دارايي‌ها و در نتيجه ميزان ريسك و بازده به انواع مختلفي تقسيم مي‌شوند. صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري در وهله اول به دو دسته «قابل معامله (ETF) » و صدور و ابطالي تقسيم مي‌شوند. هر كدام از اين دسته‌ها نيز به انواع مختلفي همچون سهامي، مختلط، شاخصي، درآمد ثابت، اهرمي، صندوق تضمين اصل سرمايه و … تقسيم مي‌شوند كه سرمايه‌گذاران با در نظر گرفتن ريسك سرمايه‌گذاري خود مي‌توانند در يك يا انواع آن سرمايه‌گذاري كنند.