سقوط 3 پله‌اي سرعت اينترنت موبايل و 4 پله‌اي اينترنت ثابت
اينترنت كه زماني به عنوان يكي از محرك‌هاي توسعه اقتصادي و اجتماعي در كشور مطرح بود، اكنون با مشكلاتي نظير كاهش كيفيت، افزايش فيلترينگ و نبود سرمايه‌گذاري كافي در زيرساخت‌ها مواجه شده است. وعده‌هاي متعدد مسوولان براي بهبود وضعيت نيز تاكنون نتوانسته‌اند رضايت كاربران را جلب كنند. يكي از مهم‌ترين معضلات اينترنت ايران در سال‌هاي اخير، كاهش شديد كيفيت و سرعت آن بوده است.
اينترنت كه زماني به عنوان يكي از محرك‌هاي توسعه اقتصادي و اجتماعي در كشور مطرح بود، اكنون با مشكلاتي نظير كاهش كيفيت، افزايش فيلترينگ و نبود سرمايه‌گذاري كافي در زيرساخت‌ها مواجه شده است. وعده‌هاي متعدد مسوولان براي بهبود وضعيت نيز تاكنون نتوانسته‌اند رضايت كاربران را جلب كنند. يكي از مهم‌ترين معضلات اينترنت ايران در سال‌هاي اخير، كاهش شديد كيفيت و سرعت آن بوده است. بر اساس گزارش‌هاي بين‌المللي از جمله اسپيد تست، ايران همواره در رتبه‌بندي جهاني اينترنت موبايل و ثابت جايگاهي نامناسب داشته و در مقاطع مختلف، با افت سرعت نيز روبرو شده است. همچنين جديدترين گزارش اسپيد تست نشان مي‌دهد ميانه سرعت اينترنت موبايل كشور در فوريه ۲۰۲۵ ميلادي ۴۹.۲۰ مگابيت‌برثانيه بوده و جايگاه آن با سه پله سقوط رده ۷۲ اعلام شده است. در بخش اينترنت ثابت نيز ميانه سرعت كشور ۱۶.۶۸ مگابيت‌برثانيه است و جايگاه آن در رده‌بندي كشورها چهار پله سقوط كرده است. در سال‌هاي اخير، اينترنت در ايران با چالش‌هاي متعددي مواجه بوده است كه تأثيرات گسترده‌اي بر كاربران و كسب‌وكارها داشته است. يكي از مهم‌ترين مشكلات، كندي سرعت و كيفيت پايين اينترنت است. در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، سرعت اينترنت به‌شدت كاهش يافت و بسياري از كاربران از كندي لود شدن صفحات، افت كيفيت تماس‌هاي اينترنتي و اختلال در سرويس‌هاي آنلاين شكايت داشتند. اين كاهش كيفيت نه‌تنها بر تجربه كاربران عادي تأثير گذاشت، بلكه براي مشاغلي كه به اينترنت وابسته بودند، مشكلات متعددي ايجاد كرد.
تشديد فيلترينگ و تأثيرات آن
يكي از مهم‌ترين عواملي كه موجب كاهش كيفيت اينترنت در ايران شده، سياست‌هاي سختگيرانه فيلترينگ است. طي سال‌هاي اخير، محدوديت‌هاي شديدي بر اينترنت اعمال شده كه دسترسي كاربران به پلتفرم‌هاي پركاربرد بين‌المللي مانند واتس‌اپ، اينستاگرام، تلگرام و بسياري از سرويس‌هاي ديگر را دشوار كرده است. اين روند به‌ويژه پس از اعتراضات سراسري در سال ۱۴۰۱ شدت گرفت و بسياري از پلتفرم‌هاي محبوب مسدود شدند. مسدود شدن اين پلتفرم‌ها نه‌تنها كاربران عادي را متضرر كرد، بلكه هزاران كسب‌وكار كوچك و متوسط كه از اين شبكه‌ها براي بازاريابي و فروش محصولات خود استفاده مي‌كردند، با بحران مالي روبرو شدند. بسياري از كسب‌وكارهاي اينترنتي، براي ادامه فعاليت، مجبور به استفاده از VPN و ابزارهاي تغيير IP شدند كه اين امر خود باعث افزايش تأخير در شبكه و كاهش كيفيت اتصال شد.
وعده‌هاي مكرر
براي بهبود كيفيت اينترنت
يكي ديگر از مشكلاتي كه اينترنت ايران را تحت تأثير قرار داده، توسعه‌نيافتگي زيرساخت‌ها است. در حالي كه بسياري از كشورهاي همسايه، سرمايه‌گذاري كلاني براي ارتقاي شبكه‌هاي مخابراتي و گسترش اينترنت پرسرعت انجام داده‌اند، ايران همچنان از كمبودهاي گسترده در اين حوزه رنج مي‌برد. بسياري از مناطق روستايي و حتي شهرهاي كوچك از پوشش اينترنت مطلوب برخوردار نيستند و حتي در كلان‌شهرهايي مانند تهران، مشكلات آنتن‌دهي و قطعي‌هاي مكرر اينترنت همچنان گزارش مي‌شود. با اين حال، دولت و مسوولان ارتباطات در چند سال اخير بارها وعده داده‌اند كه وضعيت اينترنت را بهبود خواهند داد. از جمله برنامه‌هايي كه در اين راستا اعلام شد، توسعه فيبر نوري در سراسر كشور بود. وزير ارتباطات دولت سيزدهم اعلام كرد كه پروژه ملي فيبر نوري براي رساندن اينترنت پرسرعت به ميليون‌ها خانوار ايراني در حال اجرا است، اما شواهد نشان مي‌دهد كه اين پروژه با كندي پيش مي‌رود و هنوز بسياري از كاربران تأثير محسوسي از آن احساس نكرده‌اند. مسوولان حوزه ارتباطات در سال‌هاي اخير بارها وعده‌هايي درباره افزايش سرعت و كيفيت اينترنت داده‌اند. يكي از اين وعده‌ها، اجراي پروژه‌هاي توسعه‌اي در بخش اينترنت ثابت و موبايل بود كه طبق اعلام دولت، مي‌توانست مشكل كيفيت پايين اينترنت را كاهش دهد. اما تاكنون گزارش‌هاي رسمي نشان داده‌اند كه ايران نه‌تنها در اين زمينه پيشرفت چشمگيري نداشته، بلكه در برخي شاخص‌هاي جهاني نيز با افت جايگاه مواجه شده است. به عنوان مثال، وزير ارتباطات بارها از افزايش ظرفيت شبكه و توسعه 5G در كشور سخن گفته، اما در عمل، استفاده عمومي از اينترنت 5G همچنان محدود به مناطق خاص و بسيار پرهزينه است. همچنين بسياري از كاربران همچنان از كندي و ناپايداري اينترنت موبايل گلايه دارند، به‌طوري كه حتي در برخي مواقع، سرعت شبكه‌هاي 4G از استانداردهاي معمول نيز پايين‌تر است.
مشكلات اينترنت و تأثير آن بر كسب‌وكارها
افت كيفيت اينترنت و محدوديت‌هاي اعمال‌شده، به‌ويژه بر كسب‌وكارهاي ديجيتال و استارتاپ‌ها تأثير منفي گذاشته است. بسياري از شركت‌هاي فناوري‌محور كه به اينترنت پرسرعت و بدون اختلال نياز دارند، مجبور شده‌اند فعاليت‌هاي خود را كاهش دهند يا حتي برخي از آنها مهاجرت به كشورهاي ديگر را در دستور كار قرار داده‌اند. در حال حاضر، چشم‌انداز اينترنت در ايران همچنان مبهم است. از يك سو، دولت وعده داده كه با اجراي پروژه‌هاي توسعه‌اي، وضعيت را بهبود بخشد، اما از سوي ديگر، ادامه سياست‌هاي محدودكننده و عدم دسترسي به اينترنت آزاد، باعث شده بسياري از كاربران نسبت به آينده اينترنت در كشور بدبين باشند. در نهايت، توسعه اينترنت و دسترسي به شبكه‌اي پايدار و پرسرعت، نيازمند تغييرات جدي در سياست‌هاي اجرايي، حذف موانع غيرضروري و حمايت از كسب‌وكارهاي ديجيتال است. تنها در اين صورت مي‌توان اميد داشت كه كاربران ايراني نيز مانند ساير كشورهاي دنيا، از اينترنت باكيفيت و پايدار بهره‌مند شوند.
رتبه ايران در اينترنت موبايل و ثابت
سقوط كرد
دراين ميان جديدترين گزارش اسپيد تست نشان مي‌دهد جايگاه ايران در رده‌بندي كشورهايي با بيشترين ميانه سرعت اينترنت موبايل سه پله و پرسرعت‌ترين‌هاي اينترنت ثابت چهار پله سقوط كرده است. گزارش وب‌سايت اسپيدتست از ميانه سرعت اينترنت موبايل و ثابت جهان در فوريه ۲۰۲۵ ميلادي منتشر شد. طبق اين گزارش در دومين ماه سال جاري ميلادي ميانه سرعت اينترنت موبايل جهان ۹۰.۶۴ و ميانه سرعت اينترنت ثابت جهان ۹۸.۳۱ مگابيت بوده است. اين در حالي است كه در ژانويه سال جاري ميلادي ميانه سرعت اينترنت موبايل جهان ۹۱.۲۴ و ميانه سرعت اينترنت ثابت جهان ۹۷.۶۱ مگابيت‌برثانيه بوده است.
جايگاه ايران نزولي شد
همچنين اين گزارش نشان مي‌دهد ميانه سرعت اينترنت موبايل كشور در فوريه ۲۰۲۵ ميلادي ۴۹.۲۰ مگابيت‌برثانيه بوده و جايگاه آن با سه پله سقوط رده ۷۲ اعلام شده است. در بخش اينترنت ثابت نيز ميانه سرعت كشور ۱۶.۶۸ مگابيت‌برثانيه است و جايگاه آن در رده‌بندي كشورها چهار پله سقوط كرده است. در ماه گذشته ميلادي ميانه سرعت اينترنت موبايل ايران ۴۹.۶۳ و ميانه سرعت اينترنت ثابت كشور ۱۶.۲۱ مگابيت‌برثانيه بوده است. همچنين جايگاه ايران در رده‌بندي كشورهايي با بيشترين ميانه سرعت اينترنت موبايل و همچنين رده‌بندي كشورها در حوزه اينترنت ثابت، هر كدام سه پله صعود كرده و جايگاه ايران در رده‌بندي اينترنت موبايل ۶۹ و در رده‌بندي اينترنت ثابت ۱۳۶ اعلام شده بود.
سكون در رده‌بندي پر سرعت‌ترين‌هاي
موبايل
طبق رده‌بندي اين وب سايت دربخش كشورهايي با بيشترين ميانه سرعت اينترنت موبايل، ۶ جايگاه نخست نسبت به ژانويه هيچ تغييري نكرده است. به‌طور دقيق امارات متحده عربي (۵۴۳.۹۱ مگابيت‌برثانيه)، قطر (۵۲۲.۴۸ مگابيت‌برثانيه)، كويت (۳۰۹.۰۷ مگابيت‌برثانيه) بلغارستان (۲۴۹.۷۳ مگابيت‌برثانيه)، بحرين (۲۳۵.۱۹ مگابيت‌برثانيه) برزيل (۲۰۵.۹۲ مگابيت‌برثانيه) به ترتيب در رده‌هاي يكم تا ششم قرار دارند. در رده هفتم فهرست كره جنوبي با ميانه سرعت (۲۰۵.۲۷ مگابيت‌برثانيه) قرار دارد كه جايگاه آن نسبت به ماه گذشته ۲ پله صعود كرده است. در رده‌هاي هشتم و نهم نيز به ترتيب عربستان سعودي (۱۹۹.۴۴ مگابيت‌برثانيه) و دانمارك (۱۹۸.۴۴ مگابيت‌برثانيه) قرار دارند كه جايگاه هركدام از آنها نسبت به ژانويه ۲۰۲۵ ميلادي يك پله سقوط كرده است. در رده دهم اين فهرست نيز چين با دو پله صعود و ميانه سرعت ۱۷۴.۴۶ مگابيت‌برثانيه قرار دارد.
سنگاپور صدر پرسرعت‌ترين‌هاي اينترنت ثابت جهان
فهرست پرسرعت‌ترين‌هاي اينترنت ثابت در فوريه. ۲۰۲۵ ميلادي حاكي از آن است كه جايگاه سه كشور صدر آن نسبت به ماه قبل تغييري نكرده است. سنگاپور (۳۴۵.۳۳ مگابيت‌برثانيه)، امارات متحده عربي (۳۱۵.۵۵ مگابيت‌برثانيه) و هنگ كنگ (۳۱۲.۴۸ مگابيت‌برثانيه) به ترتيب در رده‌هاي يكم تا سوم قرار دارند. در رده چهارم ايسلند با ميانه سرعت ۲۹۵.۵۵ مگابيت‌برثانيه قرار دارد و جايگاه آن نسبت به ماه قبل يك پله صعود كرده است. اما فرانسه با ميانه سرعت ۲۹۰.۷۵ مگابيت‌برثانيه در رده پنجم قرار دارد و جايگاه آن يك پله سقوط كرده است. امريكا با ميانه سرعت ۲۷۹.۹۳ مگابيت‌برثانيه در رده ششم و وشيلي با ميانه سرعت ۲۷۹.۵۳ مگابيت‌برثانيه در رده هفتم قرار دارند. جايگاه امريكا در فهرست پرسرعت‌ترين‌هاي اينترنت ثابت جهان نسبت به ژانويه ۲۰۲۵ ميلادي يك پله صعود و شيلي يك پله سقوط كرده است. در رده‌هاي هشتم، نهم و دهم به ترتيب دانمارك (۲۵۴.۷۵ مگابيت‌برثانيه)، اسپانيا (۲۴۷.۹۴ مگابيت‌برثانيه) و سویيس (۲۴۵.۳۹ مگابيت‌برثانيه) قرار دارند كه جايگاه آنها در رده‌بندي اسپيد تست نسبت به ماه گذشته ميلادي هيچ تغييري نكرده است.