بحران خاموشي در افق ۱۴۰۴ ؛ آيا برق به تاريكي مي‌رود؟
در حالي كه به تابستان سال ۱۴۰۴ نزديك مي‌شويم، سايه‌اي از نگراني بر سر شبكه برق كشور گسترده شده است. گزارش‌ها نشان مي‌دهند كه ناترازي برق به نقطه بحراني خواهد رسيد و احتمال خاموشي‌هاي گسترده در تابستان آينده قوت گرفته است.
در حالي كه به تابستان سال ۱۴۰۴ نزديك مي‌شويم، سايه‌اي از نگراني بر سر شبكه برق كشور گسترده شده است. گزارش‌ها نشان مي‌دهند كه ناترازي برق به نقطه بحراني خواهد رسيد و احتمال خاموشي‌هاي گسترده در تابستان آينده قوت گرفته است. آيا مي‌توان از اين بحران عبور كرد، يا بايد براي روزهاي تاريك آماده شد؟در سال‌هاي اخير، صنعت برق ايران با چالش‌هاي جدي مواجه شده است. افزايش تقاضا، كمبود سرمايه‌گذاري در توسعه زيرساخت‌ها و وابستگي به منابع انرژي سنتي، منجر به ناترازي بين توليد و مصرف برق شده است. پيش‌بيني‌ها نشان مي‌دهد كه اين ناترازي در سال ۱۴۰۴ به اوج خود خواهد رسيد و تأثيرات گسترده‌اي بر بخش‌هاي مختلف اقتصادي و اجتماعي كشور خواهد داشت.
به گزارش خبرنگار «تعادل»، طبق گزارش‌هاي موجود، در سال ۱۴۰۲ كشور با كسري ۱۳ هزار مگاواتي برق مواجه بود. اين عدد در سال ۱۴۰۳ به ۱۸ هزار مگاوات رسيد و پيش‌بيني مي‌شود كه در سال ۱۴۰۴ اين كسري به ۲۵ هزار مگاوات افزايش يابد. اين بدان معناست كه تأمين حدود يك‌سوم نياز برق كشور در سال ۱۴۰۴ امكان‌پذير نخواهد بود.
رشد جمعيت و توسعه صنايع منجر به افزايش سالانه ۶ تا ۷ درصدي تقاضاي برق شده است.
عدم سرمايه‌گذاري كافي در ساخت نيروگاه‌هاي جديد و به‌روزرساني نيروگاه‌هاي موجود، ظرفيت توليد را محدود كرده است. تكيه بر سوخت‌هاي فسيلي و عدم توسعه مناسب انرژي‌هاي تجديدپذير، پايداري تأمين برق را تحت تأثير قرار داده است.
توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير: سرمايه‌گذاري در انرژي‌هاي خورشيدي و بادي مي‌تواند به كاهش وابستگي به سوخت‌هاي فسيلي و افزايش ظرفيت توليد برق كمك كند. اجراي برنامه‌هاي مديريت مصرف و تشويق صنايع و خانوارها به استفاده بهينه از برق مي‌تواند تقاضا را كاهش دهد. تأمين منابع مالي براي ساخت و به‌روزرساني نيروگاه‌ها و شبكه‌هاي انتقال و توزيع برق ضروري است. تعيين قيمت‌هاي واقعي براي برق مي‌تواند به جذب سرمايه‌گذاري‌هاي جديد و كاهش مصرف غيرضروري كمك كند. تشويق سرمايه‌گذاران خصوصي به مشاركت در پروژه‌هاي توليد و توزيع برق مي‌تواند به افزايش ظرفيت توليد و بهبود كارايي منجر شود.
در حال حاضر، ايران با ناترازي ۱۸ هزار مگاواتي در سال ۱۴۰۳ روبرو بوده و اين عدد براي سال ۱۴۰۴ احتمالاً به ۲۵ هزار مگاوات خواهد رسيد. به بيان ساده، يك‌سوم نياز برقي كشور تأمين نخواهد شد و احتمال خاموشي‌هاي برنامه‌ريزي‌شده افزايش مي‌يابد.
رشد سريع صنايع و افزايش مصرف، تقاضاي برق را سالانه ۶ تا ۷ درصد افزايش داده است. بسياري از نيروگاه‌هاي كشور فرسوده‌اند و بازدهي پاييني دارند.
توسعه تجديدپذيرها به‌كندي پيش مي‌رود و هنوز نتوانسته‌اند سهم قابل‌توجهي در سبد انرژي كشور داشته باشند.
تأمين مالي پروژه‌هاي برق‌رساني كافي نبوده و اين كمبودها را تشديد كرده است. اگر روند كنوني ادامه يابد، قطعي‌هاي برق در تابستان ۱۴۰۴ اجتناب‌ناپذير خواهد بود. اما هنوز فرصت براي اصلاح مسير وجود دارد. راهكارهايي همچون افزايش بهره‌وري مصرف، سرمايه‌گذاري در انرژي‌هاي تجديدپذير، بهينه‌سازي نيروگاه‌هاي فعلي و مديريت تقاضا مي‌تواند به كاهش بحران كمك كند. بحران برق در ۱۴۰۴ آزموني جدي براي مديريت انرژي در كشور است. اگر برنامه‌ريزي‌ها به‌درستي اجرا شود، مي‌توان از اين چالش عبور كرد. اما اگر رويكرد فعلي ادامه پيدا كند، ممكن است تابستان ۱۴۰۴ به يكي از تاريك‌ترين سال‌هاي برق ايران تبديل شود. ناترازي برق در ايران يك چالش جدي است كه نيازمند برنامه‌ريزي دقيق و اجراي راهكارهاي موثر است. با توجه به پيش‌بيني‌ها، اگر اقدامات لازم صورت نگيرد، كشور در سال ۱۴۰۴ با بحران كمبود برق مواجه خواهد شد. توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير، افزايش بهره‌وري انرژي، سرمايه‌گذاري در زيرساخت‌ها و اصلاح ساختار قيمت‌گذاري از جمله راهكارهايي هستند كه مي‌توانند به كاهش ناترازي برق و تأمين پايدار انرژي در كشور كمك كنند.