فاصله بورس از بحران‌هاي سياسي

هابیل خاوری

بورس مدل 1404 اولين روز كاري رسمي پس از تعطيلات خود را سپري كرد. مي‌توان گفت شرايط بازار تا حدودي از بحران‌هاي سياسي فاصله گرفته و نگاه‌ها به سمت شروع مذاكرات سنگين‌تر شده است و فعالان بازار‌هاي مالي در اين برهه زماني وزن بيشتري به اين موضوع مي‌دهند!  معمولا بازار‌هاي مالي پس از تعطيلات و در شروع كار اندكي از شرايط گذشته خود فاصله مي‌گيرند و رفته رفته و پس از گذشت چند روز از شروع معاملات، خود را پيدا كرده و جهت معاملات مشخص‌تر مي‌شود و عيار بازار‌ها نيز مشخص خواهد شد. از اين رو بر اين باوريم كه بازار اين هفته هر قدر به روز‌هاي انتهاي هفته نزديك‌تر شود پرطراوت‌تر دنبال خواهد شد، بازار متاثر از چند عامل خواهد بود در اين هفته كه رفته رفته و با گذشت زمان، شروع به وزن‌دهي به آنها خواهد كرد! عامل نخست، تحولات سياسي است كه به نظر مي‌رسد در اين تعطيلات تا حدودي به نفع بازار بورس بوده است و احتمالا باعث تقويت تقاضا در بازر و كاهش عرضه‌ها از اين حيث خواهد شد، هر چند كه در اكثر نماد‌هايي كه مثبت معامله مي‌شوند دليلش عدم وجود عرضه است، نه تقاضا!! از سوي ديگر اعمال تعرفه‌هاي جديد امريكا بر محصولات كشور‌هاي مختلف و اعلام پاسخ برخي ديگر از كشورها با اقدام تلافي‌جويانه، جو كلي بازار‌هاي جهاني را برآشفته است . كاموديتي‌ها نيز از اين مهم مستثني نبوده‌اند و شاهد اصلاح قيمتي در اكثر آنها بوده‌ايم . بازار ما نيز احتمالا در برخي فلزي‌ها، گروه نفت و پتروشيمي‌ها با چالش همراه خواهد بود طي اين روزها . البته در جمع‌بندي اين دو عامل مي‌توان گفت كه جو ناشي از بهبود تحولات سياسي و اقبال خريداران به بازار در نتيجه صف‌هاي خريد و جو آرام در برخي تك سهم‌ها مي‌تواند جو كلي بازار را فارغ از تحولات بازار‌هاي جهاني تحت تاثير مضاعف قرار دهد و حداقل بازار متعادل باشد. عامل تاثيرگذار ديگر بر بازار اين روز‌ها نرخ دلار توافقي و دلار آزاد است كه مي‌تواند تاثير انكارناپذيري بر بازار اين هفته داشته باشد . از سوي ديگر اونس جهاني طلا و ركوردشكني قيمتي آن در تعطيلات را داشتيم و البته اصلاح تند و تيز آن پس از ركوردشكني كه مي‌تواند مسير پول‌هاي مردد به خريد سهام يا صندوق‌هاي طلايي را مشخص كند و خروج پول‌هاي سنگيني از صندوق‌هاي طلا طي اين هفته را شاهد خواهيم بود و به نظرم حباب سكه خالي خواهد شد و بهترين فرصت براي سياستگذار است تا مسير ورود پول‌هاي سرگردان به بازار سرمايه را فراهم كند.
توجه ويژه داشته باشيد كه بايد در نظر داشت كه روز شنبه اولين روز كاري رسمي بازار‌ها پس از تعطيلات سال جديد بود و از اين رو شاهد افزايش حجم و ارزش معاملات در كليه بازارها، چه طلا و ارز و چه بازار سرمايه خواهيم بود و نمي‌توان تحليل درستي از اين حيث در بازار‌ها كرد و بايد كمي اجازه دهيم تا بازار به ثبات نسبي برسد. اين افزايش حجم معاملات مي‌تواند قيمت‌ها در بازار را به سمت واقعي‌تر شدن پيش ببرد و مسير كلي پيش روي بازار‌ها را مشخص‌تر كند . در مجموع انتظار داريم كه در سايه آرامش سياسي، طي هفته پيش رو شرايط خوبي براي بازار سرمايه داشته باشيم! اما با بررسي سناريو‌هاي تكنيكالي موجود در شاخص كل مي‌توان گفت سناريو اول موجx در تكميل و در ادامه براي قسمت دوم تركيب، الگوي مثلث يا ديامتريك يا سيمتريكال در حال شكل‌گيري است. سناريو دوم موج a از xموج تمام شده و اكنون در موج b از x موجي هستيم كه احتمالا كل الگوي x به شكل مثلث در حال شكل‌گيري است. سناريو سوم هم موج 1 از يك الگوي ترمينال موج cشكل گرفته و الان در موج 2 ترمينال هستيم و در مجموع تمامي سناريو‌هاي بالا نشان از يك صعود قريب‌الاتفاق دارند. وضعيت اكثر نماد‌هاي بازار سرمايه از لحاظ نموداري مشابه يكديگر است و بازار تشنه ورود پول آن هم به صورت قدرتمند است. عمدتا رشد قيمت سهام همگام يا به دنبال افزايش نرخ دلار شكل گرفته و كلا اين مهم به عنوان يكي از محرك‌هاي بازار شناخته شده است. اما طي چند وقت اخير شاهد رشد افسارگسيخته دلار و از طرفي افت سهام بوده‌ايم. ريسك‌ها و عدم قطعيت‌ها و بي‌ثباتي‌هاي سياسي و نظامي، مهم‌ترين عامل صعود چارت دلار و از طرفي كاهش بي‌محاباي سهام شده بود. در واقع هرگونه بي‌امنيتي، پول‌ها را از سهام خارج كرده و به سمت دارايي‌هاي امن‌تر مثل دلار و مهم‌تر طلا مي‌برد. از طرفي امروز دومين ركورد خروج پول از صندوق‌هاي طلا شكسته شد و شاهد خروج پول از صندوق‌هاي طلا به 619 ميليارد تومان بوده‌ايم كه عدد قابل توجهي است.نتيجتا، رشد قيمت دلار با اين حواشي، خود عاملي براي تنزل سهام بوده و هست. بنابراين، برگشتن هرگونه ثبات سياسي و امنيت مالي بزرگ‌ترين محرك براي بازار در شرايط فعلي‌ و موقتي است. (لازم به ذكراست كه با برداشته شدن سايه جنگ و تبعاتش، شرايط و جو ابتدايي مورد نياز ماركت مهيا شده و در ادامه شاهد مسير مشخص‌تر و واضح‌تري خواهيم بود)  با تداوم روند مذاكرات و مثبت بودنِ نتيجه‌اش، شاهد برگشت اعتماد به دارايي‌هاي پرريسك‌تر خواهيم بود. در شرايط فعلي كه دو دارايي امن‌تر يعني طلا و دلار با توجه به همه ترس‌هاي حاكمه گام‌هاي رو به بالا برداشتند، ثابت ماندن و حتي اصلاح اين بازار‌ها از نيازهاي بازار رقيب يعني بورس تهران براي جبران عقب‌ماندگي هست. از طرفي مي‌توان دلايل زير را براي ريزش طلاي جهاني در دو روز اخير عنوان كرد كه اعلام تعرفه‌هاي جديد توسط ترامپ، شوك بازار و فروش گسترده طلا را به دنبال داشت. مورد مهم‌تر اينكه شناسايي و سيو سود معامله‌گران طلا پس از رشد قيمتي و همچنين فشار مارجين كال كه فروش طلا براي تامين نقدينگي و جبران اهرم بالا در بازارهاي ديگر كه افت بيشتري نسبت به طلا داشته‌اند را ايجاد كرده است. از همه مهم‌تر داده‌هاي اقتصادي مختلط، با كاهش احتمال پايين آمدن نرخ بهره فدرال رزرو جذابيت طلا را كم كرده است. همچنين كاهش تقاضاي امن كه با ثبات نسبي يا انتظارات بازار نياز به طلا به عنوان پناهگاه را كاهش داد.