بنزين در سراشيبي پرمصرفي؛ دود پنهان در آينه ۱۴۰۴
بهار ۱۴۰۴ در حالي از راه رسيده كه آمارها از روندي نگران‌كننده در حوزه مصرف بنزين خبر مي‌دهند. گزارش‌ها حاكي از آن است كه اگر رويكردهاي مصرف سوخت در كشور تغيير نكند، سال پيشِ‌رو مي‌تواند نقطه‌اي بحراني در تاريخ مصرف انرژي ايران باشد؛ سالي كه بنزين بيش از هميشه، در كانون توجه اقتصاد و سياست خواهد بود.
بهار ۱۴۰۴ در حالي از راه رسيده كه آمارها از روندي نگران‌كننده در حوزه مصرف بنزين خبر مي‌دهند. گزارش‌ها حاكي از آن است كه اگر رويكردهاي مصرف سوخت در كشور تغيير نكند، سال پيشِ‌رو مي‌تواند نقطه‌اي بحراني در تاريخ مصرف انرژي ايران باشد؛ سالي كه بنزين بيش از هميشه، در كانون توجه اقتصاد و سياست خواهد بود. در همين حال، با آغاز سال ۱۴۰۴، بسياري از كارشناسان انرژي نگرانند كه روند فزاينده مصرف، بدون تغيير سياستي جدي، ادامه يابد و بحران را وارد مرحله تازه‌اي كند.
به گزارش خبرنگار « تعادل»، براي بسياري از مردم، پر شدن باك خودرو با بنزين سهميه‌اي يا آزاد، امري عادي و جزو روزمره زندگي است. اما پشت اين تراكنش ساده، داستاني بزرگ‌تر نهفته است. در اقتصادي كه بخش قابل‌توجهي از يارانه‌ها به سوخت اختصاص مي‌يابد، بنزين ديگر صرفاً يك كالا نيست؛ بلكه شاخصي براي سنجش كارايي، عدالت، و حتي آينده‌نگري دولت‌هاست.
گزارش‌ها حاكي از آن است كه در اسفند ۱۴۰۳، صادرات بنزين ايران به برخي كشورهاي همسايه مانند افغانستان و عراق كاهش يافته تا نياز داخلي تأمين شود. اين در حالي است كه قيمت جهاني بنزين، فرصت خوبي براي ارزآوري فراهم كرده بود.
آغاز سال ۱۴۰۴ فرصتي است براي بازانديشي در سياست‌هاي سوختي. اگر اكنون تصميمات جسورانه اتخاذ نشود، ايران ممكن است تا سال ۱۴۰۵ به واردكننده بنزين تبديل شود؛ اتفاقي كه نه‌تنها استقلال انرژي را زير سوال مي‌برد، بلكه اقتصاد كشور را وارد مرحله‌اي تازه از فشار ارزي خواهد كرد.
آيا ۱۴۰۴ به سال تحول در سياست سوختي تبديل خواهد شد؟ يا شاهد ادامه روند مصرف افسارگسيخته خواهيم بود؟ پاسخ اين سوال، به تصميماتي بستگي دارد كه امروز در ساختمان‌هاي پرنور نهادهاي تصميم‌گير گرفته مي‌شود؛ تصميماتي كه سرنوشت «بنزين»، و شايد فراتر از آن، سرنوشت آينده اقتصادي ايران را رقم خواهند زد.
گفتني است بر اساس آمار منتشره تعطيلات نوروزي امسال با ثبت ۵۳۰ ميليون تردد در جاده‌هاي كشور، ۲ ميليارد و ۸۲۳ ميليون و ۶۰۰ هزار ليتر بنزين به مصرف رسيد. تلاش براي تامين به موقع بنزين مورد نياز سفرهاي نوروزي مردم از سوي وزارت نفت و شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي از ابتداي اسفندماه سال گذشته در صدر برنامه‌ها قرار گرفت.
همان زمان محسن پاك نژاد وزير نفت از تلاش گسترده براي تامين بنزين نوروزي خبر داد و گفت كه مردم نگران تامين بنزين نباشند. همزمان با آغاز تعطيلات نوروزي مصرف بنزين هم رو به افزايش گذاشت و حتي يك بار هم ركورد مصرف شكسته شد. به تازگي سيد رضا صالحي اميري وزير ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي گفت: ۴۰ درصد جمعيت كشور به سفر نوروزي رفتند و جريان سفر در كل كشور فعال بوده است. با پايان يافتن تعطيلات نوروزي، رضا نواز سخنگوي صنف جايگاه داران در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادي ايرنا ضمن اشاره به روند افزايشي مصرف بنزين اظهار داشت: در اين ايام بيش از ۶۰ هزار نفر از پالايشگاه‌ها گرفته تا حمل و توزيع در بخش‌هاي دولتي و خصوصي در تلاشي مثال زدني دست به دست هم دادند و نگذاشتند كوچك‌ترين مشكلي در توزيع سوخت مورد نياز سفرهاي نوروزي به وجودآيد.
بر اساس آخرين آمارها، با آغاز تعطيلات نوروزي و افزايش مسافرت‌ها از ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۵ فروردين ۱۴۰۴ درمجموع ۲ ميليارد و ۸۲۳ ميليون و ۶۰۰ هزار ليتر بنزين در كشور توزيع شد كه اين مقدار در مقايسه با رقم ۲ ميليارد و ۴۶۳ ميليون ليتر در مدت مشابه پارسال (۲۵ اسفند ۱۴۰۲ تا ۱۵ فروردين ۱۴۰۳) حدود ۱۵ درصد رشد داشته است. كرامت ويس‌كرمي، مديرعامل شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران درباره تامين سوخت نوروزي گفت: ميانگين مصرف بنزين از ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۵ فروردين ۱۴۰۴، ۱۳۴ ميليون و ۵۰۰ هزار ليتر بود كه اين رقم در مقايسه با ميانگين مصرف ۱۲۳ ميليون ليتر مدت مشابه پارسال (۲۵ اسفند ۱۴۰۲ تا ۱۵ فروردين ۱۴۰۳) حدود ۹ درصد رشد داشت.
وي با بيان اينكه در زمينه ذخيره‌سازي و تامين بنزين در ۶ ماه دوم سال ۱۴۰۳ برنامه‌ريزي‌هاي بسيار مطلوبي انجام شد، افزود: ركورد تاريخي توزيع بنزين در ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ با رقم توزيع بيش از ۱۶۴ ميليون ليتر بنزين در كشور شكسته شد، همچنين با توجه به مصرف قابل‌توجه بنزين كشور در ايام تعطيلات نوروز، سوخت‌رساني و توزيع بنزين بدون هيچ‌گونه مشكلي و به بهترين شكل ممكن انجام شد.
مديرعامل شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران با تاكيد بر اينكه در ۶ ماهه دوم سال ۱۴۰۳ حداقل به‌طور متوسط هشت ميليون ليتر به توليد بنزين افزوده شد، گفت: اين افزايش توليد سبب شد در ايام تعطيلات نوروز بتوانيم بنزين را به‌نحو مطلوب تامين كنيم.
بر پايه اين گزارش، جمعه (۱۵ فروردين ۱۴۰۴) در روز پاياني تعطيلات نوروزي امسال در مجموع ۱۲۵ ميليون و ۷۰۰ هزار ليتر بنزين در كشور توزيع شد كه اين رقم در مقايسه با ۱۰۹.۱ ميليون ليتر مدت مشابه پارسال (۱۵ فروردين ۱۴۰۳)، ۱۶.۶ ميليون ليتر، معادل ۱۵ درصد افزايش يافته است.
ميانگين مصرف بنزين در فاصله روزهاي يكم تا ۱۵ فروردين امسال ۱۳۰ ميليون و ۸۰۰ هزار ليتر بود، همچنين بيشترين آمار مصرف بنزين به روزهاي ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ با مصرف ۱۶۴ ميليون و ۴۰۰ هزار ليتر و ۱۲ فروردين ۱۴۰۴ با مصرف ۱۵۰ ميليون و ۲۰۰ هزار ليتر مربوط مي‌شود.