ابر كسري تجاري

تعادل|

سال ۱۴۰۳ بيش از 152 ميليون تن كالا به ارزش 57.8 ميليارد دلار به بازارهاي جهاني صادر شد كه نسبت به سال ۱۴۰۲ افزايش 10درصدي در وزن و 15.62درصدي در ارزش دلاري را نشان مي‌دهد. اين درحالي است كه در سال گذشته 39.3 ميليون تن كالا به ارزش 72.4 ميليارد دلار وارد كشور شده است. عمده‌ترين كالاهاي صادراتي غيرنفتي كشور در سال 1403 شامل «گاز طبيعي، پروپان مايع‌شده، بوتان مايع‌شده، متانول، گازهاي نفتي و هيدروكربورهاي گازي» ‌شكلِ مايع‌شده و ميعانات گازي بوده است. سال گذشته درحالي تراز تجاري غيرنفتي كشور به منفي ۱۴.۶ ميليارد دلار رسيد كه بيش از ۸ ميليارد دلار آن را واردات شمش طلاي خام تشكيل مي‌داد.

عمده‌ترين مقصد صادراتي ايران

در سال گذشته بيش از 152 ميليون تن صادرات غيرنفتي به ارزش 57.8 ميليارد دلار صورت گرفته كه نسبت به سال قبل از آن (1402) افزايش 10درصدي در وزن و 15.62درصدي در ارزش دلاري داشته است.

در سال گذشته 39.3 ميليون تن كالا به ارزش 72.4 ميليارد دلار وارد كشور شد، واردات كالا در سال 1403 كاهش 77صدم (0.77) درصدي در وزن و افزايش 8.22 درصدي در ارزش دلاري در مقايسه با سال قبل از آن (1402) داشته است.

عمده‌ترين كالاهاي صادراتي غيرنفتي كشور در سال 1403 شامل «گاز طبيعي، پروپان مايع‌شده، بوتان مايع‌شده، متانول، گازهاي نفتي و هيدروكربورهاي گازي» ‌شكلِ مايع‌شده و ميعانات گازي بوده است.

در 12 ماهه سال 1403 عمده‌ترين كالاي صادراتي گاز طبيعي بود كه متوسط ارزش گمركي هر تن از آن 314 دلار بوده است. از ديگر اقلام صادراتي سال 1403 مي‌توان به قيرنفت، اوره، شمش آهن و فولاد غير ممزوج، ميله‌هاي آهني يا فولادي و پلي‌اتيلن اشاره كرد.

امارات در صدر كشورهاي صادركننده

به ايران

عمده‌ترين مقصد صادراتي غيرنفتي ايران در سال گذشته چين با 14.8 ميليارد دلار، عراق با 11.9 ميليارد دلار، امارات با 7.2 ميليارد دلار، تركيه با 6.8 ميليارد دلار، پاكستان و افغانستان هر يك با 2.4 ميليارد دلار و هند با 1.9 ميليارد دلار بوده است كه در مجموع با 47.6 ميليارد دلار توانستند 82.3درصد ارزش دلاري صادرات غير نفتي را به خود اختصاص دهند.

معادل 100 تن طلا به ارزش بيش از 8 ميليارد دلار يكي از مهم‌ترين اقلام وارداتي كشور بود كه 11.12 از كل ارزش دلاري واردات كشور را در برمي‌گرفت؛ همچنين كالاهاي اساسي شامل ذرت دامي، كنجاله‌هاي سويا، دانه سويا تراريخته، برنج، روغنِ دانه آفتابگردان به همراه تلفن گوشي هوشمند، تراكتور و قطعات منفصله خودرو در ميان اقلام برتر وارداتي سال گذشته قرار داشتند.

اصلي‌ترين كشورهاي صادر‌كننده كالا به ايران در سال 1403 را امارات با 21.9 ميليارد دلار، چين با 19.3 ميليارد دلار، تركيه با 12.4 ميليارد دلار، آلمان با 2.4 ميليارد دلار، هند با 1.7 ميليارد دلار، هنگ‌كنگ با حدود 14 ميليارد دلار و روسيه با 1.3 ميليارد دلار معرفي كرد. اين كشورها با 60.7 ميليون دلار درمجموع 83.8 درصد از ارزش دلاري كل كالاهاي وارداتي ايران را به خود اختصاص داده‌اند.

در سال گذشته درحالي تراز تجاري غيرنفتي كشور به منفي 14.6 ميليارد دلار رسيد كه بيش از 8 ميليارد دلار آن را واردات شمش طلاي خام تشكيل مي‌داد.

صادرات به امريكا متوقف مي‌شود؟

در همين حال، سخنگوي كميسيون توسعه تجارت خانه صمت ايران درباره اعمال تعرفه ۱۰درصدي به واردات كالا از ايران به امريكا به ارايه توضيحاتي پرداخت و گفت: دولت امريكا بر ورود كالا از ۱۸۵ كشور از ۱۰درصد تا ۹۰درصد تعرفه وضع كرده و اين تعرفه‌ها هم شامل شركاي تجاري و هم‌پيمانان امريكاست و هم شامل كشورهايي مي‌شود كه در فهرست هم‌پيمانان اين كشور قرار ندارند.

سيد روح‌الله لطيفي افزود: درحالي در فهرست اين كشورها نام ايران نيز مشاهده مي‌شود كه براساس آخرين آمار گمرك ايران در ۱۱ ماهه ۱۴۰۳، صادرات ايران به امريكا ۸۴ تن به ارزش ۱۷۲ هزار و ۶۲۱ دلار بوده است و در اين مدت واردات ايران از امريكا نيز حدود يك‌هزار و ۴۳۱ تن به ارزش ۹۳ ميليون و ۶۸۴ هزار و ۶۶۵ دلار برآورد شده است ضمن اينكه اين آمار مربوط به كالاهايي است كه به‌طور مستقيم به امريكا صادر شده درحالي كه حجم قابل‌توجهي از كالاهاي ايراني به‌طور غيرمستقيم به امريكا مي‌رود.

به گفته او، از آنجا كه تعرفه‌هاي يادشده براي ورود كالا به امريكا است بنابراين واردات كالا از امريكا به ايران از اين موضوع تاثير نمي‌پذيرد از سوي ديگر ميزان صادرات ايران به امريكا نيز چنانچه اشاره شد ۸۴ تن است كه رقم چشمگيري نيست، اين رقم البته در گذشته بيش از اينها بود اما با اعمال تحريم‌هاي امريكا كاهش يافته و به رقم كنوني رسيده است.

بنابر آمار، ۵۵درصد از كل صادرات ايران به امريكا را مواد غذايي و ۲۸درصد آن را كالاهاي فرهنگي مانند سررسيد، كتاب و از اين قبيل دربرمي‌گيرد درنتيجه افزايش قيمت اين كالاها با اعمال تعرفه ۱۰درصدي نمي‌تواند به كاهش صادرات كالاهاي ايراني به امريكا بينجامد ضمن اينكه هزينه حمل كالا از ايران به امريكا بالاست و اين تعرفه ۱۰درصدي در برابر هزينه حمل رقم چشمگيري به شمار نمي‌آيد درنتيجه اين تعرفه به كاهش يا توقف صادرات ايران به امريكا نمي‌انجامد مگر اينكه دولت امريكا واردات كالاهاي ايراني به اين كشور را ممنوع كند.

«ميوه‌هاي خشك از قبيل انجير، زردآلو و آلوي خشك، نان و خمير خشك، زعفران، سوهان، بيسكويت، آب مركبات و خوراكي‌هاي چاشني‌دار و انواع عرقيجات سنتي، لوازم پلاستيكي آشپزخانه، فرش، مجسمه‌هاي تزييني، لوستر، وسايل جشن و كارناوال و ابزار چدني» مجموع كالاهايي است كه در ۱۱ ماهه ۱۴۰۳ از ايران به امريكا صادر شده است. ۷۵درصد كالاهايي كه از امريكا به ايران وارد مي‌شود شامل دارو و كالاهاي بيمارستاني است.

به گفته لطيفي، دولت امريكا يكي از شروط كاهش تعرفه‌ها را سرمايه‌گذاري شركت‌هاي خارجي توليدكننده در خاك اين كشور تعيين كرده و اين نشان مي‌دهد دولت امريكا در تلاش است
در راستاي مقرون‌ به‌صرفه‌كردن قيمت‌ها در اين كشور توليد را از نقاط مختلف جهان به داخل امريكا سوق دهد تا جذب سرمايه خارجي به جهش اقتصادي در امريكا بينجامد.

وي درباره نبود روسيه در فهرست كشورهايي كه مشمول تعرفه‌هاي واردات كالا به امريكا قرار دارند، توضيح داد: روسيه به اين دليل در اين فهرست نيست كه در حال پيشبرد مذاكرات با ترامپ است و اعمال تعرفه بر واردات كالا از روسيه به اين امريكا مشروط به اين است كه دو كشور در مذاكرات با يكديگر به توافق نرسند ضمن اينكه امريكا موضوع تحريم روسيه را دارد دنبال مي‌كند و اين موضوع هم مانند تعرفه‌ها به نتيجه مذاكرات گره خورده است و در صورت تحريم شدن روسيه صادرات اين كشور به امريكا كاهش قابل‌توجهي پيدا خواهد كرد.